Chiến đấu cơ tàng hình thế hệ thứ 5 F-35A trước đó đã phải cạnh tranh với chiến đấu cơ thế hệ thứ 4 Gripen E của Thụy Điển để có được hợp đồng với Canada, ngoài ra còn phải kể đến các ứng viên tiềm năng như Eurofighter của châu Âu, Rafael của Pháp và F-18E Super Hornet của Boeing. Điều này đánh dấu chiến thắng mới nhất của F-35 trước các đối thủ Super Hornet và các mẫu thiết kế của châu Âu.
Gripen E có rất nhiều lợi thế nhờ chi phí vận hành thấp nhất trong số các chiến đấu cơ của phương Tây, trong khi lại dễ bảo trì nhất. Mẫu chiến đấu cơ này có hệ thống điện tử hàng không có độ tinh vi không khác gì của F-35, có thể cất cánh trên đường băng cực ngắn, khả năng bay hành trình siêu âm và được trang bị tên lửa không-đối-không tầm xa Meteor vượt trội so với tên lửa AIM-120 của Mỹ.
 |
Chiến đấu cơ Gripen E của Thụy Điển (Ảnh: MW) |
Tuy nhiên, xét tổng thể thì F-35A lại được xem là hiệu quả hơn về mặt chi phí, và mặc dù mẫu máy bay này chưa sẵn có nhiều, nhưng những khả năng của nó như tàng hình, né radar, các bộ cảm ứng mạnh mẽ cùng với những khoản đầu tư lớn cho việc nâng cấp giúp cho mẫu máy bay này trở nên nổi tiếng hơn. Đáng chú ý là F-35 cũng có thể tích hợp được với tên lửa Meteor, mặc dù tên lửa này sẽ cần phải mua riêng, và đến cuối thập kỷ này sẽ có một thế hệ tên lửa không-đối-không mới mạnh mẽ hơn, AIM-260, để trang bị cho F-35.
Không quân Hoàng gia Canada dự kiến sẽ mua 88 chiếc F-35, điều giúp họ trở thành một trong những khách hàng nước ngoài lớn nhất từng mua mẫu chiến đấu cơ này, bên cạnh Nhật Bản và Anh. Mỹ có thể bắt đầu bàn giao F-35 sớm nhất là vào năm 2025. Canada cũng đã đặt hàng 18 chiếc F-18A/A Hornet để tăng cường thêm cho phi đội 75 chiếc của họ.
Được biết, Canada là một trong số những nước sở hữu nhiều nhất chiến đấu cơ F-18 Hornet. F-35 được thiết kế như một người kế nhiệm cả F-18 lẫn F-16 và Harrier II, và nó là chiến đấu cơ thế hệ thứ 5 duy nhất đang được sản xuất ở thế giới phương Tây. Ngoài mẫu J-20 của Trung Quốc, chỉ có F-35 của Mỹ là chiến đấu cơ thế hệ thứ 5 đang được sản xuất và được trang bị cho phi đội của nhiều quốc gia trên thế giới.
Việc Canada mua nhiều chiến đấu cơ F-35 được cho là sẽ gây thêm sức ép với Nga, bởi các hoạt động quân sự của hai nước này ở Bắc Cực thường xuyên gây ra tình trạng căng thẳng, trong khi Ottawa cũng đưa ra quan điểm rất cứng rắn đối với Moscow.
Đáng chú ý, Canada trước đây đã đầu tư vào chương trình F-35 với tư cách đối tác công nghiệp, chi 613 triệu USD vào chương trình này trong khoảng năm 1997-2021 mặc dù không cam kết mua. Tuy nhiên, Thủ tướng Canada Justin Trudeau trước đó từng gọi F-35 là “một mẫu máy bay không hoạt động và còn lâu mới hoạt động được” giữa lúc tranh cãi về mẫu máy bay này tăng nhiệt sau khi gặp hàng loạt vấn đề vào khoảng những năm 2010.
Theo giới chuyên gia, cũng có khả năng là chính cuộc chiến giữa Nga và Ukraine hiện tại đã khiến chính phủ Canada phải đẩy nhanh quy trình đưa ra quyết định tăng cường sức mạnh không quân, cũng giống như Đức bất ngờ quyết định mua F-35 gần như ngay sau khi cuộc chiến này bùng nổ.
Nga bắn hạ trực thăng Mi-8 được cho là đang sơ tán các thủ lĩnh tiểu đoàn Azov khỏi Mariupol
Nga bắn hạ 5 máy bay chiến đấu hạng nặng của Ukraine
