Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm 28/12 cho biết ông và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đang “tiến rất gần, thậm chí có thể là rất rất gần” tới một thỏa thuận nhằm chấm dứt chiến tranh tại Ukraine, đồng thời thừa nhận số phận của khu vực tranh chấp Donbass vẫn là vấn đề cốt lõi chưa được giải quyết.
Hai nhà lãnh đạo phát biểu tại cuộc họp báo chung sau cuộc gặp trực tiếp tại khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago của ông Trump ở bang Florida vào chiều Chủ nhật. Cả hai đều cho biết đã đạt tiến triển đối với hai nội dung gai góc nhất trong đàm phán hòa bình: bảo đảm an ninh cho Ukraine và việc phân định tương lai vùng Donbass ở miền Đông Ukraine.
Tuy nhiên, cả ông Trump và ông Zelensky đều không đưa ra nhiều chi tiết cụ thể, cũng như không nêu mốc thời gian hoàn tất một thỏa thuận hòa bình. Tổng thống Mỹ nói rằng trong “vài tuần tới” sẽ rõ liệu các cuộc đàm phán có thành công hay không, đồng thời thừa nhận vẫn còn một số “vấn đề cực kỳ khó khăn” liên quan đến lãnh thổ cần được giải quyết.
Ông Zelensky cho biết Ukraine và Mỹ đã đạt được thỏa thuận về các bảo đảm an ninh cho Kiev. Ông Trump tỏ ra thận trọng hơn, nói rằng hai bên đã hoàn thành khoảng 95% nội dung liên quan đến bảo đảm an ninh, và ông kỳ vọng các nước châu Âu sẽ “đảm nhận phần lớn trách nhiệm”, với sự hậu thuẫn của Washington.
Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, trong một bài đăng trên mạng xã hội X sau cuộc gặp Trump – Zelensky, cho biết đã có tiến triển về bảo đảm an ninh. Ông Macron nói rằng các quốc gia thuộc cái gọi là “Liên minh sẵn sàng hành động” sẽ họp tại Paris vào đầu tháng 1 để hoàn tất các “đóng góp cụ thể”.
Trước đó, ông Zelensky từng nói rằng ông hy vọng có thể làm mềm đề xuất của Mỹ yêu cầu lực lượng Ukraine rút hoàn toàn khỏi Donbass – một yêu cầu từ phía Nga, đồng nghĩa với việc Kiev phải nhượng lại một phần lãnh thổ hiện vẫn do quân đội Ukraine kiểm soát. Trong khi Moscow kiên quyết đòi toàn bộ Donbass, Kiev muốn đóng băng chiến tuyến tại vị trí hiện tại.
Cả ông Trump và ông Zelensky hôm Chủ nhật đều xác nhận tương lai Donbass vẫn chưa được định đoạt, dù Tổng thống Mỹ nói rằng các cuộc thảo luận đang “đi đúng hướng”. Mỹ, trong nỗ lực tìm kiếm thỏa hiệp, đã đề xuất thành lập một khu kinh tế tự do nếu Ukraine rút khỏi khu vực này, song cơ chế vận hành trên thực tế của khu vực đó hiện vẫn chưa rõ ràng.
“Vấn đề này vẫn chưa được giải quyết, nhưng chúng tôi đang tiến rất gần. Đây là một vấn đề cực kỳ khó”, ông Trump nói.
Hai nhà lãnh đạo cũng không tiết lộ nhiều chi tiết về các thỏa thuận cụ thể liên quan đến việc bảo đảm an ninh cho Ukraine sau khi chiến tranh kết thúc – điều mà ông Zelensky mô tả là “cột mốc then chốt để đạt được hòa bình bền vững”.
Ông Zelensky cho biết bất kỳ thỏa thuận hòa bình nào cũng phải được Quốc hội Ukraine phê chuẩn, hoặc thông qua trưng cầu dân ý. Ông Trump nói ông sẵn sàng phát biểu trước Quốc hội Ukraine nếu điều đó giúp bảo đảm thỏa thuận được thông qua.
Ông Trump và ông Putin điện đàm trước cuộc gặp với ông Zelensky
Ngay trước khi ông Zelensky và phái đoàn Ukraine tới dinh thự của ông Trump ở Florida, Tổng thống Mỹ đã có cuộc điện đàm với Tổng thống Nga Vladimir Putin. Cuộc gọi được ông Trump mô tả là “hiệu quả”, trong khi trợ lý chính sách đối ngoại của Điện Kremlin Yuri Ushakov gọi đây là cuộc trao đổi “thân thiện”.
Ông Ushakov, phát biểu tại Moscow, cho biết ông Putin nói với ông Trump rằng đề xuất ngừng bắn 60 ngày do Liên minh châu Âu và Ukraine đưa ra sẽ chỉ kéo dài chiến tranh. Trợ lý Điện Kremlin cũng nhấn mạnh Ukraine cần sớm đưa ra quyết định về Donbass “không được trì hoãn thêm”.
Ông Trump cho biết cuộc điện đàm với ông Putin kéo dài hơn hai giờ. Theo lời ông, Tổng thống Nga đã cam kết hỗ trợ tái thiết Ukraine, bao gồm việc cung cấp năng lượng giá rẻ. “Nga muốn thấy Ukraine thành công”, ông Trump nói. “Nghe có vẻ hơi lạ”.
Trong lúc ông Trump dành những lời tích cực cho ông Putin, ông Zelensky nghiêng đầu và mỉm cười.
Tổng thống Mỹ cho biết ông sẽ tiếp tục gọi điện cho ông Putin sau cuộc gặp với ông Zelensky. Điện Kremlin bày tỏ sự ủng hộ đối với các nỗ lực đàm phán của ông Trump.
“Cả thế giới đều đánh giá cao nỗ lực hòa bình của Tổng thống Trump và ê-kíp của ông”, ông Kirill Dmitriev, đặc phái viên của ông Putin, viết trên mạng xã hội X vào sáng sớm 29/12, sau các cuộc đàm phán Trump – Zelensky.
Theo Reuters
