“K=K”: Công cụ quan trọng phòng, chống HIV
Trong khuôn khổ các hoạt động bên lề hội nghị, buổi toạ đàm chuyên đề "K=K là công cụ cân bằng trong lĩnh vực sức khỏe" đã cung cấp thông tin và thảo luận thông điệp K=K đóng vai trò quan trọng như thế nào trong việc xóa bỏ kỳ thị và phân biệt đối xử về HIV. Từ đó, giúp các cá nhân thoải mái hơn khi xét nghiệm HIV, kết nối với dịch vụ chăm sóc và duy trì trong điều trị HIV.
Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Liên Hương cho biết, với sự ra đời của các biện pháp dự phòng, điều trị mới, nhất là sự phổ biến rộng rãi của thuốc kháng vi rút ARV, đã giúp người nhiễm HIV sống khỏe mạnh, lâu dài. Nhiều nghiên cứu cũng đã chỉ ra rằng nếu người nhiễm HIV được điều trị bằng thuốc ARV sớm, tuân thủ điều trị tốt, sẽ có tuổi thọ tương đương với người không nhiễm HIV.
“Tuy vậy phát hiện về những lợi ích đó vẫn là chưa đủ. Năm 2017, giới khoa học trên thế giới đã công bố bằng chứng khoa học cho thấy “nếu một người nhiễm HIV được điều trị bằng thuốc ARV, tuân thủ điều trị và đạt tải lượng vi rút dưới ngưỡng phát hiện sẽ không có khả năng lây truyền HIV cho người khác qua đường tình dục” mà chúng ta thường gọi tắt là U=U hay K=K tức Không phát hiện = Không lây truyền”- Thứ trưởng Nguyễn Thị Liên Hương chia sẻ.
Cũng theo Thứ trưởng Nguyễn Thị Liên Hương, bằng chứng khoa học này là hết sức quan trọng làm thay đổi cơ bản quan điểm về điều trị HIV. Điều trị cũng là dự phòng. Nó có ý nghĩa cực kỳ quan trọng với tất cả mọi người: Thúc đẩy người có hành vi nguy cơ cao chưa nhiễm HIV chủ động đi xét nghiệm sớm hoặc xét nghiệm định kỳ để nếu có HIV sẽ được điều trị ARV sớm. Với người nhiễm HIV họ sẽ tiếp cận điều trị ARV sớm, tuân thủ điều trị để đạt được tải lượng HIV dưới ngưỡng phát hiện. Đặc biệt, nó giúp cộng đồng và người cung cấp dịch vụ không kỳ thị và phân biệt đối xử với người có HIV. Bên cạnh đó còn nhiều các lợi ích khác kèm theo với sự phát hiện khoa học này.
Với ý nghĩa đó, ngay sau khi bằng chứng khoa học được công bố, Việt Nam đã tích cực và chủ động phổ biến các thông điệp này với nhiều hình thức: Từ truyền thông đại chúng, truyền thông qua mạng xã hội, tổ chức các chiến dịch K=K ở cả cấp quốc gia và địa phương; tổ chức các hội thảo và các lớp tập huấn. Kết quả là thông điệp K=K đã được phổ biến rộng rãi không chỉ tới người cung cấp dịch vụ, người nhiễm HIV, người có hành vi nguy cơ cao mà cả cộng đồng người dân nói chung. Nhờ đó mà Việt Nam có tỷ lệ ức chế HIV thuộc hàng cao nhất thế giới.
“Tôi cho rằng, khi một sáng kiến hoặc một thông điệp đã được khẳng định bằng những bằng chứng khoa học có nhiều ý nghĩa như K=K cần phải tiếp tục phổ biến rộng rãi hơn nữa để mọi người đều hiểu về lợi ích của điều trị cũng như giảm kỳ thị và phân biệt đối xử liên quan đến HIV. Đó cũng là một giải pháp để chúng ta có thể hoàn thành mục tiêu “Kết thúc dịch HIV/AIDS vào năm 2030” - Thứ trưởng Nguyễn Thị Liên Hương nhấn mạnh.
Tại buổi toạ đàm, lãnh đạo Bộ Y tế cho rằng, để đạt được kết quả như trên, do chúng ta làm tốt công tác truyền thông tư vấn tốt nên bệnh nhân hiểu lợi ích điều trị sớm; Lợi ích của duy trì và tuân thủ điều trị. Bên cạnh đó, ngành y tế đã liên tục cập nhật các phác điều trị theo khuyến cáo của các tổ chức thế giới nên bệnh nhân được hưởng các loại thuốc và phác đồ tốt nhất theo khuyến cáo Tổ chức Y tế thế giới; nhất là Việt Nam có mạng lưới điều trị rộng khắp ở tất cả các tỉnh thành và phần lớn các quận huyện cũng hơn gần 500 điểm cấp phát thuốc tại xã phường nên bệnh nhân tiếp cận và duy trì điều trị dễ dàng…
Trong thời gian đến, Bộ Y tế tiếp tục chỉ đạo thực hiện các nội dung để duy trì chất lượng điều trị HIV/AIDS, K=K. Nhất là cải tiến công tác xét nghiệm HIV theo hướng thuận lợi cho những người có hành vi nguy cơ cao với các mô hình khác nhau như xét nghiệm tại cộng đồng, qua trang web, tự xét nghiệm để phát hiện sớm nhiễm HIV và được điều trị ARV sớm, hỗ trợ tuân thủ điều trị để bệnh nhân sớm đạt tải lượng virus dưới ngưỡng phát hiện; đồng thời áp dụng những khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới trong việc tổ chức hệ thống xét nghiệm, điều trị HIV/AIDS và theo dõi kết quả điều trị.
K=K là gì?
Tại buổi toạ đàm, các chuyên gia y tế của Hội đồng Điều hành Quỹ Toàn cầu, PEPFAR cùng các chuyên gia y tế cho biết K=K là một thông điệp mới về lợi ích của điều trị bằng thuốc kháng vi rút (ARV) với người nhiễm HIV.
K=K là Không phát hiện = Không lây truyền, nghĩa là một người có HIV uống thuốc ARV hàng ngày theo chỉ định, đạt được và duy trì tải lượng vi rút dưới ngưỡng phát hiện quy ước là dưới 200 bản sao/1ml máu sẽ thực sự không có nguy cơ làm lây truyền HIV qua đường tình dục sang cho bạn tình không có HIV.
Kết quả đã được kiểm chứng trong 4 nghiên cứu khác nhau, được áp dụng trên hàng chục ngàn người không có HIV, với tổng số 128.000 lần quan hệ tình dục với người có HIV đang điều trị ARV có tải lượng vi rút dưới 200 bản sao/1ml máu, cho thấy không có trường hợp nào bị lây nhiễm HIV (không lây truyền). Không những vậy, các bằng chứng khoa học trên đã được công bố tại các Hội nghị toàn cầu về Phòng, chống về HIV/AIDS năm 2017 tại Pháp và năm 2018 tại Hà Lan.
Đến nay đã có hơn 1.000 tổ chức quốc tế tuyên bố đồng thuận, xác nhận với phát hiện này bao gồm các tổ chức uy tín như Tổ chức Y tế Thế giới (WHO); Tổ chức Liên hợp quốc về HIV/AIDS (UNAIDS); Trung tâm Dự phòng và Kiểm soát Bệnh tật Hoa Kỳ (U.S CDC)...
Riêng tại Việt Nam, từ năm 2017, khi thông điệp này được phổ biến tại Hội nghị quốc tế về AIDS tại Hà Lan, Việt Nam cũng đã ủng hộ và tổ chức tuyên truyền cho thông điệp này.
Đến tháng 9/2019 Cục Phòng, chống HIV/AIDS (Bộ Y tế) đã chính thức có văn bản hướng dẫn các địa phương triển khai Chiến dịch dịch K=K cho tất cả 63 tỉnh, thành và Cục Phòng, chống HIV/AIDS chính thức phát động chiến dịch quốc gia về K=K với hàng loạt hoạt động bao gồm truyền thông, tập huấn cho cán bộ và tổ chức sự kiện…
Việt Nam: Có đến 50% số ca nhiễm HIV/AIDS dưới 29 tuổi
Người nhiễm HIV mắc COVID-19 có nguy cơ tử vong cao hơn 30 lần so với người không nhiễm
