Quốc gia này đang trải qua một cuộc chuyển mình mạnh mẽ, từ vị thế một công xưởng chuyên sao chép các loại thuốc phổ thông sang một cường quốc sở hữu cơ sở hạ tầng và năng lực nghiên cứu phát triển sánh ngang với các tập đoàn dược phẩm khổng lồ phương Tây. Theo báo cáo từ công ty tư vấn SAI MedPartners có trụ sở tại Mỹ, sự thay đổi này không chỉ là về quy mô mà còn là về chất lượng đổi mới thực sự.
Mới đây, đơn vị Idea Pharma đã lần đầu tiên công bố Chỉ số Đổi mới và Phát minh Dược phẩm Trung Quốc (CPIII) như một bảng xếp hạng độc lập. Đây là dấu mốc quan trọng sau 14 năm công ty này theo dõi chỉ số đổi mới dược phẩm trên phạm vi toàn cầu.
Kết quả cho thấy các doanh nghiệp dược phẩm Trung Quốc đang hoạt động với hiệu suất đáng kinh ngạc trong việc phát triển thuốc mới. Bà Jacqueline Poot, đại diện Idea Pharma tại London, nhấn mạnh rằng trong khi chi phí trung bình để đưa một loại thuốc mới ra thị trường toàn cầu lên tới khoảng 5 tỷ USD, thì các công ty tiêu biểu như Hengrui của Trung Quốc chỉ tiêu tốn khoảng 1 tỷ USD cho quy trình tương đương.
Sự trỗi dậy của các công ty công nghệ sinh học giai đoạn đầu tại Trung Quốc cũng tạo nên sự khác biệt lớn. Họ sẵn sàng tham gia vào các chương trình thử nghiệm lâm sàng quy mô lớn và đa dạng, một đặc điểm vốn đang dần trở nên hiếm hoi tại thị trường châu Âu hay Mỹ.
Hiện nay, Trung Quốc đã trở thành điểm đến ưu tiên của các tập đoàn đa quốc gia khi họ tìm kiếm những tài sản nghiên cứu mới, đặc biệt là trong lĩnh vực ung thư. Đây là chiến lược quan trọng khi dự báo đến năm 2030, khoảng một nửa số sản phẩm dược phẩm có thương hiệu hiện tại trên thế giới sẽ hết hạn bằng sáng chế.
Trong bảng xếp hạng năm nay, tập đoàn dược phẩm Jiangsu Hengrui dẫn đầu danh sách, theo sát sau đó là BeGene trong số 30 công ty đại lục được đánh giá. Nếu Hengrui thống trị trong mảng điều trị khối u rắn, thì BeGene lại gây tiếng vang toàn cầu với các loại thuốc ức chế đặc hiệu. Điển hình là sản phẩm zanubrutinib của BeGene đã đạt doanh thu khổng lồ 2,6 tỷ USD vào năm 2024, chiếm giữ vị trí thứ hai thế giới trong nhóm thuốc điều trị ung thư hệ bạch huyết.
Sự chuyển dịch từ các loại thuốc "ăn theo" sang đổi mới thực sự được thể hiện rõ nét qua các công nghệ tiên tiến như liên hợp kháng thể thuốc và liệu pháp tế bào CAR-T. Đây là phương pháp điều trị ung thư cá nhân hóa bằng cách lập trình lại tế bào miễn dịch của chính bệnh nhân để tiêu diệt khối u hiệu quả hơn. Thành công này có đóng góp không nhỏ từ sự hỗ trợ chính sách của chính phủ Trung Quốc, từ việc rút ngắn thời gian phê duyệt quy định đến việc đưa các liệu pháp mới vào danh sách bảo hiểm chi trả.
Bên cạnh những tên tuổi lớn như Sino Biopharmaceutical hay Innovent Biologics, chỉ số lần này còn vinh danh những "ngôi sao đang lên" như Alphamab Oncology hay DualityBio. Việc đưa các công ty công nghệ sinh học ít tên tuổi ra ánh sáng quốc tế là vô cùng quan trọng vì họ chính là đại diện cho bước tiến đổi mới không ngừng.
Dù vẫn còn một chặng đường dài để các thương hiệu dược phẩm Trung Quốc có thể trở nên nổi tiếng toàn cầu như Huawei hay BYD, nhưng những tiến bộ vượt bậc hiện tại đang chứng minh rằng họ đang đi đúng hướng trên lộ trình thống trị ngành y tế tương lai.
Theo SCMP
