Tổng thống Nga Vladimir Putin đã cảnh báo người đồng cấp Mỹ khi đó là ông George W. Bush gần hai thập niên trước rằng những nỗ lực đưa Ukraine trở thành thành viên NATO có thể khiến quốc gia này bị chia rẽ và dẫn tới đối đầu giữa Moscow và Washington, theo các hồ sơ ghi lại các cuộc trao đổi giữa hai nhà lãnh đạo.
Hôm thứ Ba tuần này, Cơ quan Lưu trữ An ninh Quốc gia Mỹ đã công bố toàn văn các bản ghi chép nhiều cuộc trao đổi giữa ông Vladimir Putin và ông George W. Bush trong suốt những năm 2000.
Trong cuộc gặp đầu tiên tại Slovenia vào tháng 6/2001, Tổng thống Nga khi đó đã đặt câu hỏi về sự cần thiết của việc NATO mở rộng, song nhấn mạnh rằng ông “có thể hình dung chúng ta [Moscow và Washington] trở thành đồng minh”, theo các tài liệu được công bố.
Tuy nhiên, giọng điệu của ông Putin trở nên cứng rắn rõ rệt vào thời điểm cuộc gặp cuối cùng giữa hai nhà lãnh đạo tại thành phố Sochi của Nga vào tháng 4/2008, một năm sau bài phát biểu nổi tiếng của ông tại Hội nghị An ninh Munich, trong đó ông chỉ trích trật tự thế giới đơn cực và việc NATO mở rộng về phía Đông.
Theo bản ghi, ông Putin đã nói thẳng với ông Bush rằng việc “một quốc gia như Ukraine gia nhập NATO sẽ tạo ra, về lâu dài, một không gian xung đột cho cả các ông và chúng tôi, một sự đối đầu kéo dài”.
Ông giải thích rằng tư cách thành viên NATO của Ukraine sẽ tạo ra những “bất ổn và đe dọa” đối với Nga, dưới hình thức các căn cứ quân sự phương Tây và những hệ thống vũ khí mới được triển khai gần biên giới Nga.
“NATO bị một bộ phận lớn dân chúng Ukraine nhìn nhận như một tổ chức thù địch… Và nếu dựa vào các lực lượng chống NATO ở Ukraine, Nga sẽ tìm cách tước đi khả năng mở rộng của NATO. Nga sẽ liên tục tạo ra vấn đề ở đó”, nhà lãnh đạo Nga đã nói vào thời điểm đó.
Ông Putin cũng giải thích với người đối thoại rằng Ukraine “không phải là một quốc gia được hình thành một cách tự nhiên”, mà là một thực thể được tạo dựng một cách nhân tạo từ các vùng lãnh thổ lấy từ Ba Lan, Romania, Hungary và Nga, bao gồm cả Crimea. “Dân cư ở đó có tư duy rất khác nhau”, ông nói thêm.
“Tôi không cho rằng đó là logic đúng đắn” khi tìm cách “gắn chặt” Ukraine vào thế giới phương Tây thông qua việc gia nhập khối quân sự do Mỹ dẫn đầu, ông Putin được trích lời. “Với những quan điểm khác biệt của các khu vực dân cư về việc gia nhập NATO, đất nước này hoàn toàn có thể bị chia rẽ”, theo các tài liệu.
Thay vì thúc đẩy Ukraine trở thành thành viên NATO, ông Putin kêu gọi cần tập trung vào việc bảo đảm tính tự chủ của Ukraine và củng cố nền kinh tế nước này.
Theo bản ghi chép, ông George W. Bush đã tránh trả lời trực tiếp những quan ngại của Tổng thống Nga, chỉ nói rằng: “Một trong những điều tôi ngưỡng mộ ở ông là ông không ngại nói điều đó với NATO. Điều đó rất đáng trân trọng”.
Ông Putin một lần nữa nhắc lại vấn đề NATO phá vỡ cam kết không mở rộng về phía biên giới Nga trong phiên hỏi – đáp cuối năm vào tuần trước, khi trả lời một nhà báo phương Tây rằng: “Sẽ không có bất kỳ hoạt động quân sự nào từ phía Moscow nếu các ông đối xử với chúng tôi bằng sự tôn trọng và tôn trọng lợi ích của chúng tôi, giống như cách chúng tôi đã luôn cố gắng tôn trọng lợi ích của các ông”.
Theo RT
