Cơ quan An ninh Nhà nước Ukraine (SBU) tuyên bố đã thực hiện cuộc tấn công thành công đầu tiên trong lịch sử quân sự nhằm vào một tàu ngầm bằng phương tiện không người lái dưới nước, gây hư hại cho tàu ngầm diesel-điện Project 636 lớp Kilo cải tiến của Nga tại căn cứ hải quân Novorossiysk trên Biển Đen.
Một đoạn video do SBU công bố dường như cho thấy chiếc tàu ngầm phát nổ sau khi thiết bị không người lái dưới nước di chuyển qua một cảng biển đông đúc để tiếp cận mục tiêu. Tuy nhiên, Bộ Quốc phòng Nga đã phủ nhận hoàn toàn thông tin về vụ tấn công, làm dấy lên nghi vấn về các tuyên bố của Ukraine cũng như tính xác thực của đoạn video.
Dù vậy, chỉ riêng khả năng xảy ra một cuộc tấn công như vậy cũng cho thấy sự trỗi dậy – vốn đã được giới quân sự dự đoán từ lâu – của các phương tiện không người lái dưới nước chi phí thấp như một mối đe dọa nghiêm trọng đối với tàu ngầm. Hệ quả của điều này vượt xa khu vực Đông Âu, nơi sự hiện diện tàu ngầm của Nga tương đối hạn chế, và đặc biệt đáng lo ngại tại khu vực Thái Bình Dương, nơi tập trung những hạm đội tàu ngầm mạnh nhất thế giới.
Khả năng các thế hệ drone săn tàu ngầm ngày càng tinh vi có thể đe dọa những khí tài hải quân giá trị cao sẽ mang lại những hệ lụy đặc biệt nghiêm trọng đối với Lực lượng Vũ trang Nga. Nga phụ thuộc vào các tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân cho cả năng lực răn đe hạt nhân lẫn khả năng phô diễn sức mạnh trên biển.
Kể từ khi Liên Xô tan rã năm 1991, Nga chưa hạ thủy bất kỳ tàu khu trục hay tuần dương hạm cỡ lớn nào, trong khi vị thế của hạm đội máy bay ném bom chiến lược tiếp tục suy giảm trước những bước tiến nhanh hơn nhiều của Trung Quốc và Mỹ. Ngược lại, các hạm đội tàu ngầm tấn công hạt nhân và tàu ngầm mang tên lửa đạn đạo của Nga vẫn duy trì đẳng cấp hàng đầu thế giới.
Nếu các phương tiện không người lái dưới nước có thể được triển khai từ Nhật Bản để nhắm vào Hạm đội Thái Bình Dương của Nga, hoặc từ các vị trí tiền phương của NATO tại Bắc Cực để đe dọa Hạm đội phương Bắc, thì điều này có thể trở thành bước ngoặt làm thay đổi cán cân sức mạnh trên biển.
Viễn cảnh các phương tiện chống ngầm không người lái được phóng từ tàu khu trục, máy bay, thậm chí từ những tàu ngầm cỡ lớn hơn, cũng đặt ra khả năng rằng các chiến hạm giá trị cao sẽ phải đối mặt với mức độ rủi ro lớn hơn nhiều. Điều này có thể buộc các cường quốc quân sự phải xem xét lại và cắt giảm đáng kể các khoản đầu tư truyền thống vào hải quân.
Xu hướng này cũng mang ý nghĩa lớn đối với các hải quân phương Tây. Sự suy giảm rõ rệt về vị thế của lực lượng hạt nhân và hạm đội mặt nước của Anh và Pháp đã khiến cả hai quốc gia này phụ thuộc gần như hoàn toàn vào các tàu ngầm hạt nhân mang tên lửa đạn đạo và tàu ngầm tấn công cho cả răn đe lẫn phô diễn sức mạnh.
Tại Mỹ, tình trạng xuống cấp nghiêm trọng của kho vũ khí hạt nhân triển khai trên bộ – vốn là hệ thống lâu đời và lạc hậu nhất thế giới – cùng với những khó khăn lớn trong quá trình hiện đại hóa đội máy bay ném bom chiến lược già cỗi, cũng khiến Washington ngày càng dựa nhiều hơn vào các tàu ngầm hạt nhân mang tên lửa đạn đạo để duy trì răn đe chiến lược.
Trong bối cảnh ngày càng có nhiều nghi vấn về khả năng sống sót của hải quân mặt nước trong một cuộc xung đột lớn, đặc biệt là tại Thái Bình Dương, các cường quốc quân sự đang quay trở lại đặt trọng tâm mới vào năng lực tàu ngầm tấn công – ngay khi chính những tàu ngầm này lại đứng trước mối đe dọa chưa từng có từ các drone dưới nước không người lái.
Theo MW
