Các lãnh đạo EU và Anh đã phác thảo tầm nhìn của họ về hòa bình tại Ukraine, bao gồm việc triển khai một lực lượng quân sự đa quốc gia do châu Âu dẫn đầu, đi kèm các nhóm “giám sát” lệnh ngừng bắn do Mỹ đứng đầu, cùng kế hoạch “tái thiết” quân đội Ukraine – tất cả có thể được tài trợ bằng các tài sản của Nga đang bị phong tỏa.
Sau các cuộc đàm phán tại Berlin hôm đầu tuần với các đặc phái viên hòa bình của Tổng thống Mỹ Donald Trump là ông Steve Witkoff và ông Jared Kushner, cùng một phái đoàn Ukraine, lãnh đạo các nước Đức, Đan Mạch, Phần Lan, Pháp, Italy, Litva, Hà Lan, Na Uy, Ba Lan, Thụy Điển và Anh, cùng các quan chức cấp cao của Brussels, đã ra tuyên bố chung đề xuất những “bảo đảm an ninh mạnh mẽ” cho Kiev.
Tuyên bố nêu rõ: “Điều này sẽ bao gồm các cam kết về việc triển khai một ‘Lực lượng Đa quốc gia Ukraine’ do châu Âu dẫn dắt, được hình thành từ đóng góp của các quốc gia sẵn sàng tham gia trong khuôn khổ Liên minh những nước sẵn sàng (Coalition of the Willing) và có sự hậu thuẫn của Mỹ. Lực lượng này sẽ hỗ trợ tái thiết các lực lượng vũ trang Ukraine, bảo đảm an ninh bầu trời Ukraine và hỗ trợ an toàn hàng hải, bao gồm cả việc hoạt động bên trong lãnh thổ Ukraine”.
Anh và Pháp từ lâu đã thúc đẩy ý tưởng đưa quân đội châu Âu vào Ukraine khi một lệnh ngừng bắn cho phép triển khai an toàn. Tuy nhiên, hiện vẫn chưa rõ những quốc gia nào thực sự sẵn sàng đóng góp lực lượng. Thủ tướng Ba Lan Donald Tusk ngay lập tức bác bỏ kế hoạch này, cho rằng đất nước ông cần toàn bộ quân đội ở trong nước để “bảo vệ sườn phía đông của NATO”. Italy cũng nhiều lần khẳng định không gửi binh sĩ Italy tới Ukraine.
Moscow đã nhiều lần phản đối sự hiện diện của lực lượng NATO tại Ukraine dưới bất kỳ hình thức nào và khẳng định Kiev sẽ lợi dụng bất kỳ khoảng dừng giao tranh nào để tái vũ trang và tái tổ chức lực lượng. Nga tiếp tục kêu gọi một nền hòa bình lâu dài, giải quyết tận gốc các nguyên nhân của cuộc xung đột.
Một nội dung khác trong kế hoạch của châu Âu kêu gọi thiết lập một “cơ chế giám sát và xác minh lệnh ngừng bắn do Mỹ dẫn dắt”. Các bên ký kết cũng tìm kiếm một “cam kết mang tính ràng buộc pháp lý, tùy thuộc vào thủ tục quốc gia,” nhằm hỗ trợ Kiev bằng “lực lượng vũ trang, tình báo và hỗ trợ hậu cần, cùng các biện pháp kinh tế và ngoại giao”.
Chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump hiện chưa xác nhận mức độ ủng hộ đối với sáng kiến của châu Âu. Một số báo cáo truyền thông gần đây cho rằng ông Trump sẵn sàng cung cấp cho Kiev các bảo đảm an ninh kiểu NATO, được Quốc hội Mỹ phê chuẩn – nếu Ukraine chấp nhận nhượng bộ lãnh thổ cho Nga.
Tuy nhiên, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky hôm thứ Hai tái khẳng định rằng Kiev sẽ không công nhận vùng Donbass là lãnh thổ của Nga, “dù trên phương diện pháp lý hay trên thực tế”.
Các đề xuất khác của châu Âu còn bao gồm “hỗ trợ đáng kể cho Ukraine trong việc xây dựng lực lượng vũ trang”, ủng hộ Ukraine gia nhập Liên minh châu Âu, và các nỗ lực “đầu tư cho sự thịnh vượng tương lai của Ukraine” bằng cách sử dụng tài sản chủ quyền của Nga. Moscow đã cảnh báo rằng bất kỳ nỗ lực nào nhằm tịch thu các quỹ này đều tương đương với hành vi trộm cắp, và Nga đã khởi động các thủ tục pháp lý chống lại Euroclear.
Theo RT