Mới đây, CTCP Đầu tư Thế Giới Di Động (mã: MWG) chính thức thông qua chủ trương cho phép CTCP Đầu tư Điện Máy Xanh thực hiện chào bán cổ phần lần đầu ra công chúng (IPO) gắn với đăng ký niêm yết cổ phiếu trên thị trường chứng khoán.
Chuỗi Điện Máy Xanh hiện là đơn vị phụ trách mảng bán lẻ điện máy, điện tử tiêu dùng, điện thoại và thiết bị công nghệ (ICT/CE) của tập đoàn do ông Nguyễn Đức Tài sáng lập. Bên cạnh chuỗi điện máy này, MWG còn có chuỗi bán lẻ Thế giới Di động, Bách Hóa Xanh, An Khang,…
Chiến lược marketing của Điện Máy Xanh thay đổi cuộc chơi
Quay ngược thời gian khoảng một thập kỷ, thị trường bán lẻ điện máy từng “dậy sóng” bởi một chiến dịch marketing tưởng như đơn giản nhưng lại rất viral qua câu hát: “Bạn muốn mua Tivi? Đến Điện Máy Xanh. Bạn muốn mua tủ lạnh? Đến Điện Máy Xanh”. Không khẩu hiệu cầu kỳ, không thông điệp phức tạp, chiến dịch này đã hoàn thành trọn vẹn mục tiêu cốt lõi: khắc sâu trong tâm trí người tiêu dùng rằng "Điện Máy Xanh là nơi bán đồ điện máy".
Thực tế, khi ra đời năm 2010, Điện Máy Xanh bước vào một thị trường đã chật hẹp với phần nhiều nằm trong tay các “ông lớn” như Nguyễn Kim, Trần Anh hay MediaMart. Lúc đó nhiều nghi ngờ bao trùm: liệu một tay chơi mới có thể giành nổi dù chỉ một phần nhỏ thị phần hay không, chứ chưa nói đến việc làm chủ cuộc chơi?
Và chiến dịch marketing năm 2016 đã đưa Điện Máy Xanh lên một nấc thang mới. Bên cạnh đó, thay vì lao vào cuộc đua đại siêu thị diện tích lớn, Điện Máy Xanh chọn lối đi khác biệt với những chuỗi đã tồn tại trước đó. Chuỗi của ông Nguyễn Đức Tài tập trung vào mô hình cửa hàng quy mô vừa (600 - 1.000 m²), phủ sóng mạnh tại khu vực vùng ven và tỉnh lẻ – nơi nhu cầu còn lớn nhưng chưa được khai thác hiệu quả. Chiến lược “đi xa, đi rộng” này nhanh chóng tạo lợi thế cạnh tranh rõ nét.
Hiệu quả thể hiện rõ qua con số: doanh thu bình quân tháng từ mức 98 tỷ đồng năm 2012 đã vọt lên 850 tỷ đồng vào năm 2016 – thời điểm chiến dịch quảng cáo “độc lạ” bùng nổ. Từ đó, Điện Máy Xanh bước vào giai đoạn tăng trưởng thần tốc. Số cửa hàng vượt mốc 1.000 vào cuối năm 2019, đạt đỉnh 2.284 cửa hàng năm 2022.
Những năm gần đây, trong bối cảnh MWG tái cơ cấu theo hướng “tăng chất, giảm lượng”, số cửa hàng Điện Máy Xanh có thu hẹp nhưng vẫn duy trì trên 2.000 điểm bán.
Song song đó, mô hình Điện Máy Xanh mini được đẩy mạnh, giúp tối ưu doanh thu trên mỗi mét vuông và tiếp tục củng cố lợi thế quy mô – nền tảng đã đưa chuỗi này từ kẻ thách thức trở thành người dẫn dắt thị trường điện máy Việt Nam.
Thế nhưng, thị trường không phải khi nào cũng thuận lợi. Có những thời điểm MWG buộc phải thử nghiệm và điều chỉnh mô hình: từ việc đóng bớt cửa hàng Thế Giới Di Động để chuyển đổi sang Điện Máy Xanh, cho đến thử nghiệm mở thêm các chuỗi mới như Điện thoại Siêu Rẻ nhằm mở rộng tệp khách hàng.
Tuy vậy, xuyên suốt thời kỳ này, chiến lược chủ đạo của MWG trong mảng ICT/CE vẫn là mở rộng nhanh về quy mô, ưu tiên tăng số lượng điểm bán để chiếm lĩnh thị trường.
Chỉ đến khi mạng lưới đã đạt độ phủ đủ lớn, những giới hạn của chiến lược “tăng trưởng bằng số lượng” mới dần lộ rõ. Từ đó, MWG bắt đầu chuyển hướng, tái cấu trúc hệ thống theo hướng chọn lọc hơn, tập trung nâng cao hiệu quả vận hành, doanh thu trên mỗi cửa hàng và chất lượng trải nghiệm khách hàng – đánh dấu bước chuyển từ “tăng lượng” sang “tăng chất” trong chiến lược phát triển.
Điện Máy Xanh được tái cấu trúc mạnh mẽ, đóng bớt các cửa hàng yếu kém, đồng thời tập trung cải thiện tốc độ, trải nghiệm và nâng cao chất lượng dịch vụ.
Theo số liệu mới nhất vào cuối năm 2024, ban lãnh đạo MWG công bố chuỗi điện máy này đã chiếm được 50% thị phần – một con số chứng minh cho nỗ lực bền bỉ hơn một thập kỉ của công ty.
Kết quả trong giai đoạn 2014 - 2019, chuỗi này duy trì mức tăng trưởng trên 30%/năm, doanh thu tăng hơn 27 lần, thị phần gấp khoảng 20 lần. Theo ông Đoàn Văn Hiểu Em, Tổng Giám đốc MWG, lợi thế của Điện Máy Xanh nằm ở việc dù đến sau nhưng tận dụng được kinh nghiệm bán lẻ, đặt khách hàng làm trung tâm và tiêu chuẩn hóa trải nghiệm mua sắm trên toàn hệ thống.
Gánh gần nửa doanh thu, Điện Máy Xanh giữ vai trò “xương sống” của MWG
Từ khi MWG bắt đầu công bố chi tiết cơ cấu doanh thu các mảng kinh doanh vào năm 2018, Điện Máy Xanh luôn giữ vai trò “xương sống”, đóng góp tỷ trọng doanh thu lớn nhất cho tập đoàn, dao động 44% - 57%.
Đỉnh điểm năm 2019, Điện Máy Xanh đem về 58.239 tỷ đồng, chiếm 57% tổng doanh thu của MWG, trong khi chuỗi Thế giới Di động và Bách Hóa Xanh lần lượt chiếm 32,5% và 10,5%.
Tuy nhiên, sau cú sốc COVID-19, bức tranh ngành bán lẻ điện máy dần đổi màu. Sức mua suy yếu kéo dài, chi phí tài chính leo thang cùng áp lực tồn kho buộc các doanh nghiệp phải bước vào cuộc cạnh tranh giá ngày càng khốc liệt. Điện Máy Xanh cũng không nằm ngoài vòng xoáy này khi từ năm 2023 triển khai chiến lược “giá quá rẻ” để đối đầu trực diện với những đối thủ ngang tầm, nhằm bảo vệ thị phần.
Cuộc chiến giảm giá kéo dài đã tiêu tốn không ít “giấy mực” của truyền thông, nhưng phía sau những khẩu hiệu hấp dẫn là thực tế biên lợi nhuận bị bào mòn mạnh. Trong cuộc đua ấy, không có nhiều người chiến thắng tuyệt đối, và những doanh nghiệp tham gia đều phải chấp nhận đánh đổi bằng hiệu quả kinh doanh ngắn hạn.
Năm 2023, doanh thu của Điện Máy Xanh rơi khỏi mốc 60.000 tỷ khi chỉ còn 55.237 tỷ đồng, giảm 20% và trở thành mức thấp nhất trong nhiều năm. Tỷ trọng doanh thu của chuỗi điện máy này trong cơ cấu của MWG cũng giảm từ mốc 51,7% về 46,7%, nhường chỗ đứng cho các chuỗi khác như Bách Hóa Xanh hay Thế giới Di động.
Theo số liệu mới nhất, Điện Máy Xanh đem về 56.447 tỷ đồng doanh thu trong 10 tháng đầu năm 2025, chỉ còn đóng góp 44% trong tổng doanh thu tập đoàn MWG. Sự dịch chuyển này cho thấy bức tranh tăng trưởng của Tập đoàn đang mở rộng theo chiều ngang, với sự vươn lên rõ nét của Bách Hóa Xanh và Erablue.
Với 2.017 cửa hàng, như vậy bình quân mỗi cửa hàng Điện Máy Xanh sẽ đem về khoảng 28 tỷ đồng doanh thu trong 10 tháng đầu năm.
Theo MWG, kế hoạch IPO Điện Máy Xanh trong năm sau không chỉ nhằm bổ sung nguồn vốn, mà được định vị như một quyết định chiến lược để kích hoạt chu kỳ tăng trưởng mới. Mục tiêu xuyên suốt là duy trì đà tăng lợi nhuận hai chữ số trong trung và dài hạn, thay vì chạy theo mở rộng quy mô thuần túy.
Trong giai đoạn này, Điện Máy Xanh sẽ chuyển trọng tâm sang “nâng chất” tăng trưởng, thông qua mở rộng danh mục sản phẩm, phát triển các dịch vụ giá trị gia tăng, khai thác mô hình bán lẻ đa dịch vụ và từng bước mở rộng hiện diện tại thị trường Indonesia.
Trong báo cáo phân tích mới đây, KBSV đánh giá câu chuyện kinh doanh mảng ICT&CE của MWG đã định hình khá rõ ràng, với động lực đến từ tăng trưởng ổn định tại các cửa hàng hiện hữu và kỳ vọng tiêu dùng tăng tốc theo mùa vụ trong quý cuối năm.
Đây cũng là giai đoạn các nhà bán lẻ đẩy mạnh hoạt động tiếp thị nhằm kích cầu và giải phóng hàng tồn. “Hoàn toàn có căn cứ để Điện Máy Xanh về đích 2025 với doanh số ước đạt 102.000 tỷ đồng, tăng 14,2% so với cùng kỳ năm ngoái”, báo cáo của KBSV nhận định.
Trong năm 2026, mảng ICT & CE dự báo tăng trưởng 12% so với cùng kỳ nhờ sức mua phục hồi (chính sách thuế TNCN mới) và xu hướng chuyển dịch thị phần sang bán lẻ hiện đại đến từ việc môi trường kinh doanh được minh bạch hóa (hóa đơn điện tử, siết chặt thương mại điện tử). KBSV cho rằng, vị thế đầu ngành là bệ phóng vững chắc để MWG tối ưu hóa các lợi thế vĩ mô này.
