Tóm tắt bài viết
Là một trong những nhà đầu tư thành công nhất thế giới, quan điểm của Warren Buffett về thị trường, doanh nghiệp và nền kinh tế luôn được Phố Wall lẫn người dân Mỹ đặc biệt quan tâm. Giờ đây, ở tuổi 95, ông Buffett chuẩn bị rời cương vị Giám đốc điều hành Berkshire Hathaway, khép lại chặng đường 60 năm kể từ khi ông nắm quyền kiểm soát công ty này.
Trong suốt quãng thời gian dài đó, ông không chỉ để lại dấu ấn bằng thành tích đầu tư phi thường, mà còn bằng vô số lời khuyên tỉnh táo về cách đầu tư đúng đắn và cách sống một cuộc đời tốt đẹp thông qua công việc bạn chọn và cách bạn đối xử với người khác.
Dưới đây là một số trong những lời khuyên tiêu biểu nhất của Warren Buffett.
Đừng để mất tiền
Quy tắc đầu tiên của đầu tư là đừng để mất tiền. Quy tắc thứ hai của đầu tư là đừng quên quy tắc thứ nhất.
Buffett nổi tiếng với tư cách là một nhà đầu tư giá trị – mua cổ phiếu của những doanh nghiệp mà ông tin rằng đang bị định giá thấp. “Nếu bạn mua những thứ có giá trị cao hơn rất nhiều so với mức giá bạn trả, và mua cả một nhóm như vậy, về cơ bản bạn sẽ không bị mất tiền”, ông giải thích trong chương trình Adam Smith’s Money World.
Nhưng lời khuyên này cũng hàm ý tầm quan trọng của việc phân tán rủi ro. “Đó là nền tảng trong cách tôi quản lý tiền cho khách hàng”, ông Brian Kearns, chuyên gia hoạch định tài chính và kế toán viên công chứng, cho biết. “Đầu tư là để tăng trưởng, nhưng đồng thời cũng là để bảo toàn vốn… Hãy tìm những khoản đầu tư có giá hợp lý, nhưng đừng đặt cược quá nhiều tài sản ròng của bạn vào một ý tưởng duy nhất”.
Điều đó cũng đồng nghĩa với việc đầu tư vào nhiều loại tài sản khác nhau. “Mỗi loại có mức rủi ro khác nhau, và khi kết hợp lại, chúng giúp bạn nắm giữ khoản đầu tư dài hạn vì mức biến động sẽ thấp hơn”, ông Kearns nói.
Tập trung vào những điều cốt lõi
Hãy xác định điều gì là quan trọng và có thể hiểu được.
Tại một sự kiện ở Đại học Florida năm 1998, Buffett nói rằng ông không bao giờ dựa vào các dự báo kinh tế vĩ mô khi quyết định đầu tư. “Chúng tôi chưa bao giờ mua hay không mua một doanh nghiệp chỉ vì cảm nhận vĩ mô nào đó, bởi vì điều đó chẳng tạo ra khác biệt gì”, ông nói.
Về điều này, ông Adam Grossman, chuyên gia hoạch định tài chính, giải thích với khách hàng của mình như sau: “Dù hướng đi của nền kinh tế là quan trọng, nhưng nó không thể dự đoán chính xác. Vì vậy, theo Buffett, nhà đầu tư nên tránh đưa ra dự báo và đặc biệt là tránh nghe dự báo của người khác”.
Đừng làm mọi thứ trở nên phức tạp
Hãy bỏ ngoài tai những lời ồn ào và giữ chi phí ở mức tối thiểu.
Phần lớn mọi người không phải là chuyên gia đầu tư. Nhưng họ vẫn có thể xây dựng một chiến lược đầu tư đa dạng, đơn giản và chi phí thấp.
“Bạn không cần phải là chuyên gia để đạt được mức lợi nhuận đầu tư thỏa đáng. Nhưng nếu không phải chuyên gia… hãy đi theo một con đường chắc chắn sẽ cho kết quả tương đối tốt. Giữ mọi thứ đơn giản và đừng đánh cược tất tay”, Buffett viết trong thư gửi cổ đông năm 2013.
Đó cũng là lời khuyên ông dành cho người quản lý khoản tiền ông để lại cho vợ mình. “Không thể đơn giản hơn: đầu tư 10% tiền mặt vào trái phiếu chính phủ ngắn hạn và 90% vào một quỹ chỉ số S&P 500 chi phí rất thấp”, ông viết. “Tôi tin rằng kết quả dài hạn của quỹ tín thác này sẽ vượt trội so với đa số nhà đầu tư… những người thuê các nhà quản lý có phí cao”.
Đừng để đến già mới thụ hưởng niềm vui
Bạn không muốn sống như kẻ mộng du đi qua cuộc đời.
Tại một sự kiện năm 2008 với các học viên MBA, Buffett kể rằng ông được một sinh viên 30 tuổi của Trường Kinh doanh Harvard ra sân bay đón. Người này là kế toán viên công chứng và cho rằng làm tư vấn quản lý sẽ là “đỉnh cao hoàn hảo cho hồ sơ cá nhân”.
“Tôi nói: ‘30 tuổi mà cậu đã có từng ấy thứ rồi, vậy mà vẫn định dành thêm vài năm làm điều mình không thực sự muốn chỉ để hồ sơ đẹp hơn sao?’ Tôi bảo điều đó nghe với tôi giống như… để dành tình yêu cho tuổi già vậy”, ông kể.
Buffett khuyên các sinh viên, trong khả năng có thể, nên bớt lo kiếm thật nhiều tiền mà tập trung hơn vào việc làm cho “một tổ chức hoặc một con người mà bạn thực sự ngưỡng mộ”.
Nhiều năm sau, trên chương trình The David Rubenstein Show, ông nói gọn lại: “Hãy tìm công việc mà bạn vẫn muốn làm ngay cả khi bạn không cần phải đi làm”.
Tránh xa nợ thẻ tín dụng
Tránh thẻ tín dụng. Quên chúng đi.
Khi nói chuyện với sinh viên bang Nebraska nhiều năm trước, Buffett nhấn mạnh: “Nếu bạn bắt đầu quay vòng nợ thẻ tín dụng, bạn sẽ phải trả lãi 18 hoặc 20%. Bạn không thể tiến lên trong đời sống tài chính nếu cứ vay tiền với lãi suất 18–20% như vậy”.
Lời khuyên của ông rất đơn giản: “Nếu bạn không trả nổi, đừng mua”.
Hãy chọn bạn đời thật kỹ
Điều quan trọng nhất là tìm được người bạn đời phù hợp.
Buffett thường xuyên nhắc đến người vợ quá cố Susan, mẹ của ba người con ông, cũng như người vợ hiện tại Astrid, với sự trân trọng sâu sắc.
Ông luôn khuyên rằng một trong những chìa khóa của cuộc sống hạnh phúc là được chia sẻ nó với đúng người. “Bạn tìm kiếm điều gì ở một người bạn đời? Khiếu hài hước, ngoại hình, nhân cách, trí tuệ, hay chỉ là một người có kỳ vọng thấp?”, ông nói tại sự kiện năm 2008. “Nếu bạn đưa ra quyết định đó đúng đắn, tôi đảm bảo bạn sẽ có một cuộc đời tốt đẹp”.
Lòng tốt là chìa khóa của sự vĩ đại
Hãy nhớ rằng người lao công cũng là con người như vị chủ tịch.
Buffett nhiều lần nhấn mạnh rằng con người luôn có thể lựa chọn để trở nên tốt đẹp hơn – một chủ đề ông nhắc lại trong bức thư dịp Lễ Tạ ơn năm nay.
“Hãy quyết định bạn muốn cáo phó của mình viết gì, rồi sống sao cho xứng đáng với điều đó”, ông khuyên.
“Sự vĩ đại không đến từ việc tích lũy thật nhiều tiền bạc, thật nhiều danh tiếng hay thật nhiều quyền lực trong chính phủ”, ông viết. “Khi bạn giúp đỡ ai đó theo hàng nghìn cách khác nhau, bạn đang giúp thế giới. Lòng tốt không tốn kém gì, nhưng lại vô giá. Dù bạn có tôn giáo hay không, thì Quy tắc Vàng – đối xử với người khác như cách bạn muốn được đối xử – vẫn là kim chỉ nam khó có gì vượt qua”.
