Những căng thẳng hiện nay giữa Nga và NATO khiến nhiều người phải đánh giá lại cẩn thận những vấn đề trên và đánh giá thực trạng hiện nay về vũ khí và công nghệ mà quân đội Nga sở hữu để hiểu rõ hơn về những thách thức từ phía Nga.
Tất nhiên, các động thái quân sự như chiến dịch quân sự tại Syria hay việc sáp nhập bán đảo Crimea của quân đội Nga đã khiến nhiều nhà phân tích của Lầu Năm Góc kinh ngạc và phải đánh giá kỹ lưỡng về tốc độ hiện đại hóa quân đội hiện nay của Nga và các điều kiện về quân đội và vũ khí, cũng như năng lực của nước này.
Theo National Interest, Nga rõ ràng đang đáp trả lại NATO như thể nước này có thể là đối trọng hoặc ngăn chặn liên minh quân sự. Tuy nhiên một số xem xét về quân đội hiện tại của Nga lại đặt ra những nghi vấn về khả năng thực sự của Mátxcơva trong việc thách thức NATO trong một cuộc chiến tổng lực kéo dài.
Tuy nhiên, Nga vẫn đang tiếp tục nâng cấp quân đội và nhiều chuyên gia của Lầu Năm Góc đã bày tỏ quan ngại về khả năng của NATO ở Đông Âu liệu có đủ sức để ngăn chặn Nga hành động khi hữu sự hay không.
Các áp lực kinh tế đối với Nga cũng đã làm chậm lại quá trình hiện đại hóa quân đội và việc tăng ngân sách quốc phòng, cho dù quân đội hiện nay của Nga chỉ bằng một phần trong thời kỳ đỉnh điểm Chiến tranh lạnh.
Trong khi lãnh thổ và đường biên giới của Nga nhỏ hơn so với những năm 1980, lực lượng quân sự trên bộ, trên không, trên biển của Nga đang nỗ lực mở rộng nhanh chóng, chuyển sang thời đại thông tin công nghệ cao và dần thiết lập một nền tảng mới.
Kho vũ khí thông thường và vũ khí hạt nhân hiện nay của Nga chỉ bằng một phần nhỏ so với thời kỳ Chiến tranh lạnh, cho dù Mátxcơva đang phát triển một lớp tàu ngầm mới, máy bay tàng hình T-50, các tên lửa thế hệ tiếp theo và các trang thiết bị công nghệ cao trang bị cho binh sĩ của mình.
Viện nghiên cứu The National Interest mới đây đã xuất bản nhiều bản báo cáo về tiến trình công nghệ hiện đang được các nhà phát triển quân đội Nga thực hiện. Báo cáo đề cập hàng loạt vũ khí bao gồm các tên lửa chống vệ tinh, siêu tăng T-14 Armata, các hệ thống phòng không tối tân và các kế hoạch triển khai sớm cho máy bay chiến đấu thế hệ thứ sáu. Nga đang tập trung vào sự hiện đại hóa quân đội và đã đạt được những bước tiến đáng kể.
Chẳng hạn, Nga đã tiến hành một vụ phóng thử nghiệm thành công tên lửa chống vệ tinh Nudol. Đây là lần thử nghiệm thứ hai một vũ khí mới có khả năng tiêu diệt vệ tinh trong không gian. Vũ khí này được phóng từ bãi thử Plesetsk phía bắc Matxcơva.
Ngoài ra, The National Interest cũng cho biết lực lượng lính dù Nga dự định thành lập 6 đơn vị thiết giáp được trang bị xe tăng mới được nâng cấp T-72B3M vào cuối năm 2016. Trong hai năm tới, những đơn vị này sẽ được nâng lên cấp tiểu đoàn.
Nga cũng được cho là đang phát triển xe bọc thép đa năng Terminator 3 để hỗ trợ các phương tiện chiến đấu khác. Trong suốt thời kỳ Chiến tranh lạnh, chi phí quốc phòng của Nga ước tính lên đến nửa chi tiêu quốc gia. Hiện nay, chi phí quốc phòng của Nga chiếm một phần nhỏ hơn so với trước đây trong thu nhập quốc dân. Tuy nhiên, cho dù có những khác biệt lớn về tỉ lệ thì ngân sách quốc phòng của Nga vẫn đang tăng trở lại. Từ năm 2006 đến 2009, ngân sách quốc phòng Nga tăng từ 25 tỷ USD lên 50 tỷ USD, theo thống kê của Business Insider.
Nhìn chung, quân đội quy ước của Nga trong thời kỳ Chiến tranh lạnh lớn gấp 5 lần hiện nay. Theo đánh giá năm 2013, quân số Nga có khoảng 766.000 binh sĩ và khoảng 2,4 triệu lính dự bị, còn trong thời Chiến tranh lạnh có từ 3-4 triệu lính.
Cũng theo đánh giá năm 2013, quân đội Nga có hơn 3.000 máy bay và 973 trực thăng, hơn 15.000 xe tăng, 27.000 xe bọc thép và gần 6.000 khẩu pháo và pháo tự hành. Cho dù quân đội Nga không lớn như trong thời kỳ Chiến tranh lạnh, họ cũng vẫn nỗ lực hiện đại hóa và duy trì số lượng vũ khí. Ví dụ như xe tăng T-72 đã được nâng cấp hơn nhiều lần so với thiết kế ban đầu năm 1970.
Về hải quân, Nga có 352 tàu bao gồm một tàu sân bay, 13 tàu khu trục và 63 tàu ngầm. Biển Đen là khu vực chiến lược với Nga về kinh tế và địa chiến lược vì nó giúp đảm bảo việc ra vào Địa Trung Hải.
Các nhà phân tích cũng cho rằng quân đội Nga sở hữu số lượng vũ khí thông thường và vũ khí hạt nhân khổng lồ trong những năm 1980, từ rocket và tên lửa hành trình đến các hệ thống phòng không hiệu quả.
Trên thực tế, các chuyên gia đều thừa nhận hệ thống phòng thủ không S-300 và S-400 của Nga xây dựng được cho là cực kỳ hiệu quả. The National Interest cho biết Nga hiện đang thử nghiệm hệ thống phòng không S-500 mới có khả năng tấn công mục tiêu cách xa 125 dặm.
Nga vẫn duy trì các máy bay chiến đấu Su-27 từ những năm 1980, những chiếc máy bay này được quân đội Nga sử dụng trong những khu vực chiến lược. So với máy bay F-15 Eagle của không quân Mỹ, Su-27 là máy bay có hai động cơ được chế tạo vào những năm 1980 và được thiết kế cho mục tiêu chiếm ưu thế trên không.
(còn tiếp)
