Khái niệm sử dụng ánh sáng như một loại vũ khí đã xuất hiện từ hơn 2.000 năm trước, khi ở Hy Lạp cổ đại, vị chỉ huy Hippocrates được cho là đã dùng những tấm gương được đánh bóng để tập trung ánh nắng, đốt cháy các con tàu của quân La Mã.
Trong suốt một thời gian dài, vũ khí laser chỉ tồn tại trong khoa học viễn tưởng. Điều đó chỉ thực sự thay đổi vào nửa sau thế kỷ 20, khi các laser hoạt động được phát triển thành công vào những năm 1960.
Đến cuối thập niên 1970 và 1980, quân đội Mỹ bắt đầu nghiên cứu các ứng dụng thực tế của laser trong lĩnh vực quân sự. Năm 1999, Bộ Quốc phòng Mỹ chính thức công nhận vũ khí laser là một năng lực quan trọng trong tương lai và khởi động các chương trình nghiên cứu chuyên biệt.
Lần đầu tiên vũ khí laser được sử dụng trong thực tế diễn ra vào năm 2003, trong các chiến dịch của Mỹ tại Afghanistan, khi một hệ thống laser được triển khai để kích nổ các vật liệu nổ từ xa một cách an toàn.
Tiến trình phát triển ban đầu diễn ra chậm chạp do những hạn chế về nguồn điện và chi phí. Tuy nhiên, những đột phá công nghệ gần đây đã biến laser từ các công cụ thử nghiệm thành những năng lực tác chiến tuyến đầu thực thụ.
Tính đến năm 2025, Mỹ, Anh, Israel, Australia và Trung Quốc đều đã đưa vũ khí laser vào nhiệm vụ phòng không. Điều này phản ánh một sự dịch chuyển rõ rệt trong tư duy quân sự và sự gia tăng đáng kể hiệu quả tác chiến trên chiến trường hiện đại.
Dưới đây là 5 bước phát triển vũ khí laser đáng chú ý nhất trong năm 2025.
1. Laser SONGBOW 400 kW của Hải quân Mỹ
Chương trình SONGBOW của Hải quân Mỹ đang phát triển hệ thống laser trên hạm có công suất lên tới 400 kilowatt, nhiều khả năng trở thành vũ khí laser hải quân mạnh nhất thế giới.
Hệ thống này kết hợp nhiều mô-đun laser công nghiệp công suất 50 kW để tạo ra một chùm tia cực mạnh, đủ khả năng tiêu diệt bầy UAV, tên lửa hành trình và các mối đe dọa tốc độ cao từ khoảng cách xa.
2. Apollo – “thợ săn UAV” của Australia
Công ty EOS của Australia đã giới thiệu hệ thống Apollo, được xem là một trong những vũ khí laser quân sự rẻ và hiệu quả nhất để phòng thủ chống UAV.
Hệ thống này có công suất khoảng 150 kW và có thể tiêu diệt tới 200 UAV chỉ với một lần sạc pin. Apollo cung cấp khả năng bảo vệ 360 độ và không cần sử dụng đạn dược truyền thống.
3. Iron Beam của Israel chính thức bước vào chiến đấu
Israel đã triển khai hệ thống Iron Beam, được mô tả là vũ khí laser tác chiến đầu tiên trên thế giới. Đây là hệ thống laser đặt trên mặt đất, có khả năng bắn hạ UAV, rocket và đạn cối chỉ trong vài giây.
Iron Beam là một phần trong mạng lưới phòng không của Israel, cho phép đánh chặn mục tiêu với chi phí thấp hơn nhiều so với các hệ thống tên lửa, đặc biệt hiệu quả trước các đợt tấn công ồ ạt.
4. DragonFire của Anh: chỉ 13 USD mỗi phát bắn
Vương quốc Anh đã thử nghiệm và đặt hàng hệ thống laser DragonFire. Trong các cuộc thử nghiệm, DragonFire đã bắn hạ UAV di chuyển với tốc độ gấp đôi xe đua Công thức 1.
Chi phí cho mỗi phát bắn được ước tính chỉ khoảng 10 bảng Anh (tương đương 13 USD). Độ chính xác của hệ thống đủ để đánh trúng một mục tiêu nhỏ cỡ đồng xu ở khoảng cách 1 km, khiến DragonFire trở thành lựa chọn hấp dẫn cho Hải quân Hoàng gia và Lục quân Anh trong tương lai.
5. Trung Quốc tăng tốc vượt Mỹ trong cuộc đua laser
Trung Quốc đã giới thiệu hệ thống laser LY-1 và tuyên bố rằng nó có hiệu năng vượt trội so với các hệ thống tương đương của Mỹ, như ELIOS – vốn được thiết kế để đối phó UAV và các mục tiêu bay thấp.
Được triển khai trên các tàu của Hải quân Quân giải phóng nhân dân Trung Quốc và thử nghiệm trên bộ, các hệ thống laser này là một phần trong cuộc chạy đua vũ trang Mỹ – Trung nhằm sở hữu các vũ khí năng lượng định hướng có độ chính xác cao, chi phí thấp và sức mạnh ngày càng lớn.
Tổng thể, những bước tiến trong năm 2025 cho thấy vũ khí laser – với sức mạnh lớn, độ chính xác cao và chi phí vận hành thấp – không còn là công nghệ của tương lai xa. Chúng đang nhanh chóng trở thành công cụ tiêu chuẩn để đối phó UAV và các mối đe dọa trên không trong chiến tranh hiện đại.
Theo IE
