|
| Còn cấm vận vũ khí thì quan hệ Việt – Mỹ vẫn chưa hoàn toàn bình thường |
Tổng thống Barack Obama vẫn đang đấu tranh vất vả với một quyết định mang tính lịch sử về việc có nên dỡ bỏ hoàn toàn lệnh cấm vận vũ khí sát thương của Mỹ với Việt Nam chỉ vài ngày trước khi ông có chuyến thăm chính thức đất nước này, phát ngôn viên Nhà Trắng cho biết vào ngày 19.05.2016, ám chỉ sự quan tâm về vấn đề nhân quyền có thể là một điểm trở ngại.
Chính quyền Hoa Kỳ và Đồi Capitol ủng hộ việc dỡ bỏ hoàn toàn hoặc ít nhất là bớt đi một phần lệnh cấm bán vũ khí, củng cố quan hệ giữa Washington và Hà Nội, hai cựu thù chiến tranh nhằm kiềm chế một Trung Quốc đang lên. Nhưng Obama đang phải đối mặt với sự phản đối gay gắt từ một số các nhóm bảo thủ.
Chấm dứt lệnh cấm vận - một điều mà Việt Nam từ lâu đang tìm kiếm - sẽ quét sạch một trong những tàn tích lớn cuối cùng của thời kỳ Chiến tranh Việt Nam, điều mà ông Obama muốn thực hiện trong chuyến đi đầu tiên của mình ở đất nước này bắt đầu vào ngày thứ Hai.
Điều đó cũng sẽ gây sự tức giận của Bắc Kinh, Trung Quốc đã cáo buộc ông Obama rỡ bỏ một phần lệnh cấm vận vào năm 2014 là một hành động can thiệp vào khu vực.
Những cuộc tranh cái gay gắt tại Mỹ diễn ra trong bối cảnh gia tăng căng thẳng trên Biển Đông thuộc vùng tranh cấp. Bắc Kinh đưa yêu cầu chấm dứt mọi sự giám sát, tuần thám của Mỹ trong khu vực vào ngày 19.05.2016 sau khi hai máy bay chiến đấu PLA thực hiện những hành động mà Lầu Năm Góc gọi là "không an toàn" đánh chặn một máy bay do thám quân sự Mỹ.
Ben Rhodes, phó cố vấn an ninh quốc gia của Tổng thống Obama, cho biết chính quyền vẫn chưa đưa ra quyết định cuối cùng về việc dỡ bỏ lệnh cấm vận đã diễn ra hơn ba thập kỷ nhưng né tránh một câu hỏi khi nào - hoặc ngày nào – có thể đưa ra một thông báo cụ thể.
"Đây sẽ là một chủ đề trong cuộc thảo luận với người Việt Nam," ông nói với các phóng viên trong cuộc họp báo trước thềm chuyến công du của ông Obama, cho biết tổng thống sẽ giải thích những quan điểm của mình với các nhà lãnh đạo của nước CHXHCN Việt Nam. "Đó là một số vấn đề về quan điểm tổng quan của nước Mỹ ... trong bối cảnh mối quan hệ rộng lớn hơn giữa hai nước."
Các quan chức Nhà Trắng nói rõ rằng quyết định cuối cùng sẽ liên quan đến tình hình nhân quyền của Việt Nam.
Tuy nhiên, một số phụ tá của ông Obama lưu ý rằng sự thất bại trong việc đáp ứng những yêu cầu của Việt Nam về việc hủy bỏ lệnh cấm có thể gây ra một nốt lặng trong một chuyến thăm có ý nghĩa mở ra một chương mới trong vấn đề an ninh chung và các quan hệ kinh tế. Một số người Việt đang nghi ngờ rằng Mỹ đang tìm cách làm suy yếu hệ thống chính trị Việt Nam.
"Những gì chúng ta muốn chứng minh trong chuyến thăm này là một bước tiến lớn trong mối quan hệ giữa Mỹ và Việt Nam, đối tác quan trọng trong nhiều vấn đề, ngay cả khi giữa hai bên có những khác biệt trong một số các lĩnh vực quan trọng", ông Rhodes nói.
Tổng thống Obama sẽ đến thăm Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh, hội kiến với Chủ tịch Nước CHXHCN Việt Nam Trần Đại Quang, thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng. Ông cũng sẽ gặp những người bất đồng chính kiến và có bài phát biểu với người dân Việt. Theo tuyên bố của Rhodes.
Các quan chức Mỹ nói rằng không có vấn đề đưa ra quyết định rỡ bỏ lệnh cấm bán vũ khí sát thương mà họ mong đợi trong chuyến thăm của ông Obama, một sự nhân nhường hữu hình nhằm tăng cường hợp tác quân sự. Washington đang tìm kiếm khả năng gia tăng các chuyến viếng thăm Việt Nam của tàu chiếnMỹ, bao gồm quyền truy cập vào cảng chiến lược tại Vịnh Cam Ranh, đồng triển khai diễn tập hải quân, như một người trong giới chiến lược gia Mỹ suy nghĩ về vấn đề này.
Theo Matt Spetalnick, phóng viên Reuters tại Washington.DC
