Trang tin Đông Phương viết, mấy tháng gần đây chiến tranh thương mại Mỹ - Trung đang gay gắt nên tiêu điểm của Hội nghị thượng đỉnh doanh nghiệp APEC tập trung vào hai ông Tập Cận Bình và Mike Pence. Ông Tập Cận Bình đăng đàn trước với bài phát biểu nhan đề “Cùng hội cùng thuyền sáng tạo tương lai tốt đẹp”. Ông Tập cho rằng, sự thay đổi cục diện của thế giới hiện nay chưa từng có trong hàng trăm năm qua, tạo ra những cơ hội mới; giờ đây, khu vực châu Á – Thái Bình Dương đã trở thành động lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế thế giới.
Ông cho rằng, đối với đại cục kinh tế toàn cầu, cần phải ứng phó với thách thức mới bằng phương thức có trách nhiệm và đúng quy cách, đi con đường chủ nghĩa bảo hộ, đơn phương cũ rích thì không thể giải quyết được vấn đề, mà chỉ làm tăng thêm tính bất định của kinh tế thế giới. Khi gặp bất đồng cần giải quyết thông qua hiệp thương, không được chơi kiểu bè nhóm, không được áp đặt người khác.
Ông Tập Cận Bình nói, cộng đồng quốc tế cần cùng nhau đề ra cái khung để giải quyết toàn cầu; không phải ai tay cơ bắp, khí lực mạnh là người quyết định; càng không được chơi kiểu thực dụng, tiêu chuẩn kép, hợp thì dùng, không hợp thì bỏ. Nếu đi con đường đối kháng thì dù là Chiến tranh Lạnh, Chiến tranh Nóng hay chiến tranh mậu dịch đều không có người thực sự chiến thắng.
Trong bài phát biểu, ông Tập Cận Bình cũng nói đến sáng kiến “vành đai - con đường”, cho rằng nó giúp gia tăng không gian phát triển kinh tế thế giới và nhấn mạnh đó là sân chơi hợp tác mở rộng cửa, không có mục đích địa chính trị, không nhằm vào ai, cũng không loại trừ ai, cũng không phải là “cái bẫy” như có người nói.
Ngay sau đó, ông Mike Pence lên phát biểu đã chĩa mũi giáo vào “vành đai - con đường”. Ông tuyên bố, ngoại giao của Mỹ không phải kiểu “cột vành đai trói buộc, một con đường một chiều”, kêu gọi các quốc gia châu Á – Thái Bình Dương hợp tác với Mỹ. Ông Mike Pence nói, việc Trung Quốc cho vay tiền thường kèm theo điều kiện, gây thành gánh nặng nợ nần. Ông cho rằng “Mỹ là quốc gia dân chủ, còn Trung Quốc là quốc gia chuyên chế”. Vì vậy, Mỹ là đối tác hợp tác tốt hơn. Ông cho rằng, trong vấn đề mậu dịch, trước khi Trung Quốc thay đổi hành vi của họ thì Mỹ sẽ không thay đổi lập trường của mình về đánh thuế.
Ông Mike Pence cũng nói về vấn đề Biển Đông, khẳng định tàu chiến và máy bay của quân đội Mỹ sẽ tiếp tục hành trình tại bất cứ nơi nào mà luật quốc tế cho phép, rằng “việc quấy nhiễu sẽ chỉ làm tăng thêm quyết tâm của chúng tôi”. Ông Mike Pence cũng ủng hộ việc các nước ASEAN cùng với Trung Quốc đàm phán và đề ra Bộ quy tắc về hành vi ứng xử trên Biển Đông (COC) có tính ràng buộc về pháp luật.
Theo Epoch Times, trong bài phát biểu, ông Mike Pence đã “thẳng thừng cảnh cáo” chính sách gây áp lực cao của Trung Quốc ở khu vực Ấn Độ – Thái Bình Dương; phê phán Trung Quốc “không minh bạch” và một loạt vấn đề như: cho vay trói buộc nợ nần, cưỡng ép chuyển nhượng công nghệ, lấy cắp bản quyền sở hữu trí tuệ và quân sự hóa Biển Đông.
Ông Mike Pence nhấn mạnh, Mỹ sẽ không lui bước trong cuộc tranh chấp mậu dịch với Trung Quốc, thậm chí gia tăng gấp bội mức thuế trừ khi Trung Quốc thỏa mãn các yêu cầu của Mỹ. Ông nói: “Chúng tôi đã áp dụng hành động quyết đoán để giải quyết vấn đề không công bằng của Trung Quốc. Chúng tôi gia tăng thuế đối với 250 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc và còn có thể tăng gấp đôi”. Mike Pence khẳng định: “Trung Quốc sẽ không thay đổi đường lối cho đến khi Trung Quốc thay đổi hành động của họ”.
Ông Mike Pence nói: “Mỹ đang tìm kiếm việc xây dựng mối quan hệ tốt hơn với Trung Quốc, nhưng mối quan hệ đó cần phải trên cơ sở công bằng, cùng có lợi và tôn trọng chủ quyền nhau”. Cuộc gặp gỡ Donald Trump – Tập Cận Bình tới đây sẽ là một cơ hội tốt để thúc đẩy quan hệ hai nước triến triển.
 |
|
Ông Mike Pence công khai chỉ trích Trung Quốc trong một loạt vấn đề trong quan hệ thương mại hai nước và các vấn đề quốc tế
|
Ông Mike Pence còn truyền đạt thông điệp tới các quốc gia, Mỹ đã cung cấp một “cơ hội lựa chọn tốt hơn” về kinh tế và ngoại giao cho các nước trong khu vực này ưu việt hơn “thủ đoạn gây sức ép của Trung Quốc”, đồng thời kêu gọi các nước không nên chấp nhận những món nợ gây tổn hại đến chủ quyền. Ông nói: “Các hạng mục mà họ ủng hộ thường là không thể tiếp tục, chất lượng rất kém; họ thường nêu điều kiện kèm theo, dẫn đến các khoản nợ khổng lồ.
Epoch Times cho rằng, phát biểu của ông Mike Pence ám chỉ sáng kiến “vành đai - con đường” của Trung Quốc. Bề ngoài là hợp tác với các nước, nhưng liên tiếp có thông tin về một nước hợp tác sau khi vay tiền Trung Quốc để phát triển đã không thể trả lại tiền nên buộc phải nhượng bến cảng, tổn hại đến chủ quyền. Báo này nói ông Mike Pence có ý nói về trường hợp của Srilanka.
Báo này cho biết, Mike Pence đã khẳng định lại lập trường của Mỹ đối với việc Trung Quốc quân sự hóa Biển Đông và tuyên bố sẽ tiếp tục hoạt động tự do hàng hải ở Biển Đông.
Mike Pence còn nêu rõ, Mỹ đã tham gia sáng kiến chung giữa Papua New Guinea và Australia về xây dựng một căn cứ hải quân tại đảo Manus Island. Ông tuyên bố Mỹ sẽ tăng cường hợp tác với các quốc gia để bảo vệ chủ quyền biển và lợi ích trên biển của các đảo trên Thái Bình Dương.
Đông Phương cho biết, ông Mike Pence còn tuyên bố Sáng kiến Ấn Độ – Thái Bình Dương minh bạch (Indo-Pacific Transparency Initiative), nói đây là một kế hoạch tốt, sẽ được Mỹ chi 60 tỷ USD viện trợ các nước trong khu vực xây dựng cơ sở hạ tầng.
