Bản báo cáo nhận định: “So với mấy chục năm trước đây, mức độ an toàn và chỉ số hạnh phúc của Mỹ đang ở mức nguy hiểm, ưu thế chiến lược của quân đội Mỹ ngày càng mất dần và đã tới mức nguy hiểm”. Được biết Ủy ban chiến lược quốc phòng - nơi soạn thảo báo cáo này là một ủy ban độc lập gồm 12 thành viên là các cựu quan chức và chuyên gia về an ninh quốc gia.
Trong tương lai, quân đội Mỹ có thể không địch nổi Nga, Trung
Theo bản báo cáo, do cục diện quốc tế thay đổi, ưu thế của quân đội Mỹ đang bị suy giảm, lợi ích của Mỹ bị đe dọa, cán cân lực lượng quân sự ở các khu vực Đông Âu, Trung Đông và Thái Bình Dương phát sinh biến đổi gây nên nguy cơ an ninh, thậm chí Mỹ lâm vào “trạng thái khẩn cấp”. Những biến đổi đó không chỉ làm tổn thương lòng tin của các đồng minh của Mỹ, đồng thời còn làm gia tăng khả năng xảy ra xung đột quân sự.
Báo cáo cảnh báo: “Trong cuộc xung đột sắp tới, quân đội Mỹ có thể sẽ chịu tỷ lệ thương vong cao khó tưởng tượng nổi, sức của cũng bị tổn thất rất lớn. Quân đội Mỹ có thể chỉ thắng một cách không mấy vẻ vang và cũng có thể thua trắng trong một cuộc chiến tranh với Trung Quốc hoặc với Nga”.
Báo cáo viết: “Sự thách thức của Nga và Trung Quốc đối với Mỹ và đồng minh lớn hơn bất cứ đối thủ nào kể từ sau khi Chiến Tranh Lạnh kết thúc. Nếu Mỹ buộc phải nghênh chiến với Nga tại biển Baltic hoặc giao chiến với Trung Quốc trong vấn đề Đài Loan thì Mỹ có thể sẽ đối mặt với thất bại quân sự mang tính quyết định”.
Trong những năm gần đây, Mỹ tập trung vào chiến tranh chống chủ nghĩa khủng bố và cực đoan. Trong khi kẻ thù của Mỹ lại tập trung tinh lực nghiên cứu cách thức đánh bại Mỹ. Quân đội Mỹ đang mất đi ưu thế trong các lĩnh vực tác chiến then chốt. Các lĩnh vực này bao gồm lực lượng không chiến và phòng ngự tên lửa, tác chiến mạng và không gian, chống tàu mặt nước và chống ngầm, hỏa lực mặt đất tầm xa và tác chiến điện tử.
Báo cáo cho rằng, mối nguy hiểm của quân đội Mỹ sẽ càng lớn khi buộc phải tác chiến ở hai hay nhiều phía. Nguyên tắc chiến lược mà Mỹ cần tuân thủ là “đồng thời đánh thắng hai cuộc chiến tranh”.
 |
|
Nga và Trung Quốc đang cạnh tranh quyết liệt và Mỹ có thể sẽ thất bại trong một cuộc chiến tranh với Nga hoặc Trung Quốc.
|
Trung, Nga tìm kiếm bá quyền khu vực, Mỹ đối mặt với nhiều thử thách
Báo cáo của Ủy ban chiến lược quốc phòng Mỹ viết, nước Mỹ hiện đang đối mặt với một loạt cạnh tranh và xung đột. Các nước có quyền uy, đặc biệt là Trung Quốc và Nga hiện đều đang mưu cầu bá quyền khu vực và nỗ lực mở rộng lực lượng trên toàn cầu. Hai nước này dốc sức xây dựng lực lượng quân sự, mục tiêu là nhằm triệt tiêu sức mạnh quân đội Mỹ. Mỹ đang phải đối mặt với những thách thức gay go nhất kể từ sau khi kết thúc Chiến Tranh Lạnh. Những năm gần đây, do Iran và Triều Tiên đều đang phát triển các vũ khí tiên tiến hơn, sự uy hiếp của họ đối với nước Mỹ cũng đang lớn thêm. Ngoài ra, Mỹ còn phải đối mặt với mối đe dọa từ các tổ chức phi quốc gia như các nhóm Hồi giáo thánh chiến cực đoan.
Các quốc gia và đối thủ phi quốc gia này tiến hành đọ sức với Mỹ ngày càng nhiều ở các “khu vực màu xám” khắp nơi trên toàn cầu. Tức là không sử dụng thủ đoạn chiến tranh mà uy hiếp ngoại giao và kinh tế, thao túng truyền thông, tấn công mạng, lợi dụng lực lượng bán quân sự và những lực lượng đại diện để đối phó. Sự phát triển trí tuệ nhân tạo và truyền bá công nghệ cao cũng gặm nhấm dần ưu thế của Mỹ, gây nên những thách thức mới.
Bản báo cáo cũng đặc biệt chỉ ra những nhân tố nội tại của Mỹ khiến ưu thế quân sự suy giảm, như công năng chính trị mất đồng bộ, dự toán ngân sách không ổn định và đầu tư quốc phòng giảm.
Phương hướng của “Chiến lược an ninh quốc phòng” mới
Báo cáo cũng đưa ra đánh giá về Chiến lược an ninh quốc phòng do Bộ trưởng Quốc phòng James Mattis đề ra hồi tháng 1.2018. Trong chiến lược an ninh quốc phòng mới này, Trung Quốc và Nga bị coi là thách thức lớn nhất đối với an ninh quốc gia của Mỹ. Báo cáo đánh giá, phương hướng cơ bản của chiến lược mới này là đúng đắn, nhưng lại không chỉ ra Mỹ cần phải làm thế nào để đạt được mục tiêu đó.
Theo Ủy ban chiến lược quốc phòng, do ngân sách không đủ và gánh nặng của quân đội trên toàn cầu quá lớn nên quân đội Mỹ khó có thể hoàn thành được mục tiêu trung tâm của chiến lược an ninh quốc phòng. Ví dụ, làm thế nào đánh bại được nước lớn đối thủ cạnh tranh đồng thời vẫn duy trì được sự uy hiếp tại các khu vực khác. Báo cáo viết, Mỹ phải đối mặt với ít nhất 5 thách thức an ninh ở 3 khu vực địa lý lớn. Đây là một nhược điểm lớn của Mỹ. Để ứng phó với những thách thức như thế, Bộ Quốc phòng cần có sự điều chỉnh, cải thiện nhanh chóng và với mức độ lớn.
Báo cáo kiến nghị tăng thêm dự toán quốc phòng, phát triển mạng và năng lực hạt nhân
Bản báo cáo đưa ra 32 điều kiến nghị. Ủy ban chiến lược quốc phòng Mỹ kêu gọi tăng thêm chi tiêu ngân sách quốc phòng từ 3 - 5% sau khi trừ đi tỷ lệ lạm phát, “nếu không Bộ Quốc phòng phải tu sửa mục tiêu chiến lược toàn cầu của Mỹ hoặc dự báo chiến lược”.
Không gian mạng là một lĩnh vực được các tác giả báo cáo đặc biệt quan tâm khi họ viết: “Một sự thực rất đau lòng là, trong không gian mạng, Mỹ không thể đối đầu có hiệu quả với các đối thủ cạnh tranh hoặc uy hiếp họ”.
 |
|
Lầu Năm Góc thừa nhận tính chân thực và hoan nghênh bản báo cáo của Ủy ban chiến lược quốc phòng.
|
Về năng lực hạt nhân, các tác giả lo ngại sự đầu tư của Mỹ không bằng các địch thủ tiềm tàng. Ủy ban này ủng hộ bản “Đánh giá tình trạng hạt nhân” được công bố đầu năm nay. Mong muốn chính phủ tăng cường đổi mới vũ khí hạt nhân, nghiên cứu vũ khí hạt nhân kiểu mới, nâng cao khả năng đe dọa hạt nhân.
Báo cáo cũng đề xuất các kiến nghị ứng phó với Trung Quốc và Nga. Để có thể đối phó được với Trung Quốc tại Tây Thái Bình Dương, Ủy ban đề nghị đầu tư thêm nhiều máy bay vận tải quân sự tầm xa và các thiết bị tác chiến dưới nước. Họ cũng đề nghị tiếp tục xây dựng NATO, đặc biệt là xây dựng các quốc gia phía Đông và biển Baltic để đối kháng với Nga.
Nhận xét về bản báo cáo này, Lầu Năm Góc (Bộ Quốc phòng Mỹ) nói trong tuyên bố chính thức: sự mô tả môi trường an ninh mà Mỹ đang gặp phải, nhắc nhở nghiêm khắc về tính khốc liệt của những vấn đề này. Đồng thời cũng là kèn hiệu đánh thức hành động. Bộ Quốc phòng hoan nghênh bản báo cáo của Ủy ban chiến lược quốc phòng và sẽ tích cực xem xét những kiến nghị của họ.
