Hiện lực lượng của quân đội Mỹ đang có mặt ở miền Nam Philippines, nơi lực lượng Hoa Kỳ đang cố vấn cho các binh sĩ địa phương chiến đấu chống lại các phần tử Hồi giáo cực đoan.
Phát biểu trước các giới chức chính phủ mới được bổ nhiệm hôm 12/9, ông Rodrigo Duterte đổ lỗi cho Hoa Kỳ về tình trạng bất ổn của các phần tử chủ chiến Hồi giáo trong khu vực. Đây là lần đầu tiên ông công khai phản đối sự hiện diện của binh sĩ Mỹ tại Philippines.
Ông Duterte không đề ra thời hạn chót và cũng không cho biết tiến trình rút lui của lực lượng Mỹ sẽ diễn ra thế nào, chỉ nói rằng người Mỹ là các mục tiêu giá trị cao đối với phe Abu Sayyaf có liên hệ với Nhà nước Hồi giáo trong lúc các hoạt động chống nổi dậy đang được tăng cường.
Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte nói rằng: “Các lực lượng đặc nhiệm đó phải ra đi. Tôi không muốn có một sự sứt mẻ với Mỹ nhưng họ phải rời khỏi nơi này.
Tình hình sẽ chỉ càng thêm căng thẳng. Các phần tử chủ chiến Hồi giáo thấy người Mỹ ở đó, chúng sẽ giết họ. Chúng sẽ tìm cách đòi tiền chuộc, rồi giết họ.”
Trong khi đó, đại sứ Mỹ tại Philippines chưa có phản hồi tuyên bố yêu cầu này từ phía Philippines.
Tuyên bố của Tổng thống Philippines được đưa ra 1 tuần sau những lời xúc phạm của ông đối với Tổng thống Mỹ Barack Obama, khiến nhà lãnh đạo Mỹ hủy cuộc họp song phương đã lên lịch tại thượng đỉnh ở Lào.
Kể từ khi lên làm Tổng thống Philippines hồi tháng 6, ông Duterte tạo ra mối quan hệ không mấy suôn sẻ với Mỹ và công khai chỉ trích các chính sách an ninh của Hoa Kỳ.
Trong chiến dịch tranh cử, ông từng tuyên bố sẽ vạch ra một chính sách đối ngoại không lệ thuộc vào Mỹ, một đồng minh hiệp ước của Manila.
Năm 2002, quân đội Mỹ triển khai binh sĩ để huấn luyện, cố vấn, và cung cấp tin tức tình báo cũng như vũ khí cho lực lượng Philippines chống lại phe chủ chiến Abu Sayyaf có liên hệ với al-Qaida ở miền Nam Philippines.
Khi lực lượng Mỹ rút đi vào tháng 2 năm ngoái, các giới chức Hoa Kỳ cho biết một nhóm nhỏ cố vấn quân sự vẫn còn lưu lại đây.
