Tóm tắt bài viết
Malaysia hôm 22/12 cho biết các quan chức quốc phòng cấp cao của Campuchia và Thái Lan sẽ gặp nhau vào đêm Giáng sinh, 24/12, để thảo luận chi tiết về thỏa thuận ngừng bắn mà hai bên đã cam kết, sau khi các ngoại trưởng ASEAN nhóm họp tại Kuala Lumpur nhằm thúc đẩy chấm dứt ngay lập tức các cuộc giao tranh tái bùng phát dọc theo đường biên giới chung.
Giao tranh đã tái diễn tại khu vực biên giới tranh chấp từ đầu tháng này, khiến hơn 500.000 người phải rời bỏ nhà cửa và làm hàng chục người thiệt mạng ở cả hai phía. Phnom Penh và Bangkok cáo buộc lẫn nhau là bên khơi mào bạo lực và tấn công dân thường.
Tính đến Chủ nhật vừa qua, ít nhất 22 người tại Thái Lan và 19 người tại Campuchia đã thiệt mạng, theo giới chức hai nước, trong bối cảnh xe tăng, máy bay không người lái và pháo hạng nặng được triển khai để tấn công các mục tiêu ở hai bên biên giới.
Hiệp hội Các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) cho biết cuộc họp ngày 24/12 sẽ do Ủy ban Biên giới Chung Campuchia – Thái Lan tiến hành, cơ chế do Bộ trưởng Quốc phòng của hai quốc gia thành viên ASEAN đồng chủ trì, nhằm “thảo luận việc triển khai và giám sát thực thi lệnh ngừng bắn”.
“Các ngoại trưởng ASEAN bày tỏ hy vọng các hành động thù địch sẽ sớm được hạ nhiệt”, tuyên bố do Malaysia, nước giữ chức Chủ tịch ASEAN năm nay, công bố nêu rõ.
Làn sóng bạo lực trong tháng này được xem là nghiêm trọng nhất kể từ sau thỏa thuận ngừng bắn ngắn ngủi đạt được hồi tháng 7, do Malaysia, Mỹ và Trung Quốc làm trung gian.
Trước đó, Campuchia và Thái Lan đã nhất trí ngừng bắn ngay lập tức vào ngày 28/7, sau khi hàng chục người thiệt mạng trong nhiều tuần giao tranh, bắt nguồn từ vụ một binh sĩ Campuchia bị sát hại hồi tháng 5.
Hai nước tiếp tục ký tuyên bố hòa bình chung tại Kuala Lumpur vào tháng 10, theo đề nghị của Tổng thống Mỹ Donald Trump. Tuy nhiên, Ngoại trưởng Thái Lan Sihasak Phuangketkeow hôm đầu tuần cho rằng thỏa thuận này đã được thúc ép thông qua một cách vội vàng.
Chỉ vài tuần sau đó, Thái Lan đình chỉ thỏa thuận, cáo buộc Campuchia cài thêm mìn tại khu vực biên giới tranh chấp – cáo buộc mà Phnom Penh bác bỏ.
Trong một cuộc họp báo riêng cùng ngày, ông Sihasak cáo buộc Campuchia tìm cách gây sức ép quốc tế bằng cách phát tín hiệu sẵn sàng chấp nhận một lệnh ngừng bắn vô điều kiện mà không thông báo trước cho Bangkok.
Ông đặt câu hỏi vì sao Thái Lan lại bị các cường quốc quốc tế xem là bên cản trở, khi chưa từng có đề xuất nào được gửi trực tiếp cho nước này.
“Trung Quốc, Mỹ, EU và các quốc gia khác hỏi vì sao Thái Lan không chấp nhận điều này. Nhưng chưa bao giờ có một đề xuất nào được gửi trực tiếp cho chúng tôi”, ông Sihasak nói.
“Ngừng bắn không thể chỉ đến bằng một tuyên bố. Tối nay anh tuyên bố ngừng bắn, liệu lệnh đó có được tôn trọng hay không?”, ông nói thêm. “Cần có thời gian để thảo luận chi tiết về lệnh ngừng bắn”.
Trước đó trong ngày, Ngoại trưởng Malaysia Mohamad Hasan cho rằng ASEAN có trách nhiệm phải giúp tìm ra giải pháp cho xung đột đang diễn ra giữa Campuchia và Thái Lan.
Ông Mohamad nhấn mạnh rằng mối quan hệ sâu rộng mà các nước ASEAN xây dựng với phần còn lại của thế giới đồng nghĩa với việc một “cú sốc an ninh” như xung đột Campuchia – Thái Lan đã trở thành mối quan tâm không chỉ của khu vực mà còn của toàn cầu.
“ASEAN phải làm mọi điều cần thiết để duy trì hòa bình và ổn định khu vực”, ông Mohamad phát biểu trong bài phát biểu khai mạc cuộc họp đặc biệt.
“Mục tiêu của chúng ta không chỉ là hạ nhiệt căng thẳng. Chúng ta phải tăng cường xây dựng lòng tin giữa các bên xung đột và mở ra không gian đối thoại, bất chấp những khác biệt hiện hữu”, ông nói thêm.
Theo SCMP
