Học viện Hải quân Mỹ ngày 24/5 cho biết, trong bức thư viết cho Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Thượng nghị sĩ quyền lực John McCain cam kết giúp nâng cao khả năng hàng hải của lực lượng cảnh sát biển và hải quân Việt Nam, và đang hối thúc việc tăng cường chia sẻ những thông tin hàng hải với tất cả các nước Đông Nam Á, trong khuôn khổ Sáng kiến An ninh Hàng hải do Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ashton Carter công bố hồi tháng trước, với sự thúc đẩy của ông McCain.
Sáng kiến An ninh Hàng hải, gọi tắt tiếng Anh là MSI, có kinh phí lên tới 425 triệu USD. Bộ Quốc phòng Mỹ cam kết trích ra từ quỹ này 1,8 triệu USD để thẩm định các khả năng hiện hữu của Việt Nam, và vạch ra những nhu cầu tương lai cho lực cảnh sát biển và lực lượng hải quân Việt Nam.
Động lực dẫn tới sáng kiến này là quan tâm mà Mỹ và Việt Nam cùng chia sẻ về sức mạnh hải quân đang tăng của Trung Quốc trong khu vực, giữa lúc Bắc Kinh không những phát động một chiến dịch ráo riết đóng tàu chiến, mà còn xây dựng lực lượng tuần duyên bán quân sự của họ thành một lực lượng gồm hơn 200 chiếc tàu hoán cải từ chiến hạm hải quân Trung Quốc.
Thượng nghị sĩ McCain còn kêu gọi tăng cường hợp tác giữa lực lượng hải quân hai nước bằng cách gia tăng các cuộc thăm viếng các bến cảng của nhau, mời hải quân Việt Nam tham gia các cuộc diễn tập của các quốc gia ven Thái Bình Dương ở ngoài khơi đảo Hawaii và tăng các hoạt động giao lưu.
Trong thời gian qua Việt Nam và Mỹ đã có những hoạt động giao lưu hải quân được giới hạn phần lớn trong khuôn khổ các chương trình huấn luyện trên bờ và ngắn hạn trên biển, nhưng theo sáng kiến mới, các hoạt động này dự kiến sẽ được đẩy mạnh.
Bản tin của Học viện Hải quân Mỹ cho biết, giới chức Mỹ đã đề nghị với Hà Nội một kế hoạch bao gồm một loạt các cuộc thao diễn quân sự song phương thường trực. Theo đó một tàu hải quân Mỹ sẽ ghé thăm cảng Đà Nẵng trong hai ngày, tiếp theo là 2 ngày diễn tập ngoài biển và 3 ngày ghé thăm cảng Cam Ranh.
Kế hoạch được đặt tên 2-2-3 này chưa được phía Việt Nam chuẩn thuận. Nhưng kế hoạch được các giới chức Mỹ gọi là “Sáng kiến McCain” sẽ là bước kế tiếp trong việc cải thiện hợp tác giữa lực lượng hải quân Mỹ và Việt Nam. Vẫn theo bản tin Học viện Hải quân Mỹ, chuyến thăm đầu tiên có thể được thực hiện trong năm nay.
Lá thư được Thượng nghị sĩ McCain gửi cho Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng một tuần trước khi Tổng thống Obama công du Việt Nam và thông báo chính thức dỡ bỏ lệnh cấm bán vũ khí sát thương cho Việt Nam.
Trên trang mạng của Nhà Trắng về quan hệ Việt-Mỹ, Nhà Trắng cho biết theo yêu cầu của Việt Nam, Mỹ sẽ cung cấp cho Việt Nam 18 tàu tuần duyên MetalShark, và các thiết bị khác để thực thi luật hàng hải cũng như các khoá huấn luyện cho lực lượng cảnh sát biển Việt Nam. Trang mạng này nói lực lượng hải quân Việt-Mỹ đang hợp tác chặt chẽ hơn để bảo đảm an ninh và an toàn hàng hải.
Thượng nghị sĩ John McCain, từng là tù binh chiến tranh ở Việt Nam, đã làm việc không ngừng để đưa hai nước cựu thù lại gần với nhau và mới đây tăng cường các nỗ lực để Mỹ dỡ bỏ hoàn toàn lệnh cấm vận vũ khí đối với Việt Nam. Báo Los Angeles Times tường thuật rằng trong một thông cáo trước khi Tổng thống Barack Obama công du Việt Nam, Thượng nghị sĩ McCain cho rằng Việt Nam cần mua các trang thiết bị để có thể hoạt động hiệu quả hơn trên biển và trên không. Ông McCain nói "đã tới lúc Mỹ hoàn toàn bãi bỏ lệnh cấm này".
Theo US Naval Institute
