“Miền đất hứa”
Vị thế “công xưởng thế giới” của Trung Quốc đã lung lay khi liên tục chịu ảnh hưởng từ tình trạng thiếu hụt nguồn nhân công, căng thẳng thương mại Mỹ - Trung và mới đây là dịch bệnh Covid-19.
Để đối phó sự gián đoạn chuỗi cung ứng xuất phát từ đại dịch và những vấn đề tại Trung Quốc, Liên minh châu Âu (EU) ra tuyên bố tìm cách giảm bớt sự phụ thuộc thương mại vào Trung Quốc sau đại dịch Covid-19. Chính phủ Nhật Bản công bố quỹ trị giá 2,2 tỉ USD để hỗ trợ các nhà sản xuất Nhật Bản quay trở lại nước này hoặc chuyển dây chuyền sang Đông Nam Á nếu họ rời khỏi Trung Quốc.
Các diễn tiến trên đã dấy lên làn sóng tìm kiếm các “công xưởng mới”. Theo đó, nhờ những lợi thế sẵn có như vị trí kinh tế chiến lược, giá nhân công cạnh tranh, chính trị tương đối ổn định, cộng thêm quyền lợi từ các hiệp định thương mại tự do (FTA, AFTA) và trình độ sản xuất liên tục phát triển… các nước Đông Nam Á đã lọt “mắt xanh” của nhiều doanh nghiệp. Đơn cử như Thái Lan và Việt Nam.
Bên trong dây chuyền sản xuất của thương hiệu Hikawa tại Thái Lan |
Thái Lan - Công xưởng được nhiều công ty toàn cầu lựa chọn
Tương tự hành trình của “made in Japan", các sản phẩm "made in Thailand" ngày càng khẳng định rõ vị thế của mình và được người tiêu dùng ở nhiều thị trường tin chọn - trong đó có Việt Nam.
Lợi thế này đến từ việc Thái Lan là nước có kinh nghiệm đi trước về công nghiệp sản xuất trong khu vực. Trước đó, vì những nhầm lẫn phổ biến giữa xuất xứ thương hiệu và xuất xứ sản phẩm, hàng sản xuất tại Thái đã phải “ẩn mình" sau chất lượng và “tiếng thơm" của các sản phẩm Nhật, Hàn...
Giải thích thêm về vấn đề này, ông Trần Văn Tuyển - Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần Hikawa Việt Nam - cho biết: “Như khi nhắc tới công nghiệp sản xuất ô tô, xe máy, hàng điện tử, điện lạnh, người ta thường nghĩ ngay tới các thương hiệu xuất xứ từ Đức, Nhật Bản. Song, thực tế nhiều năm qua cho thấy, không phải nước sở tại, chính Thái Lan mới là nơi được các hãng lớn như Toyota, Honda, Daikin, Mitsubishi... lựa chọn để sản xuất hàng hóa phục vụ thị trường Đông Nam Á và xuất khẩu ra thế giới”.
Dẫn chứng rõ nét nhất có thể nhìn từ lĩnh vực sản xuất máy lạnh khi đã có rất nhiều các hãng điều hòa nổi tiếng có nguồn gốc sản phẩm đến từ Thái Lan như Daikin, Panasonic.
“Tiêu chuẩn và quy trình trong sản xuất của nước bạn khá nghiêm ngặt, hoàn toàn có thể cạnh tranh với việc sản xuất sản phẩm tương tự có xuất xứ tại các nước phát triển; trong khi đó, chi phí sản xuất lại rất phù hợp để cấu thành giá cả đáp ứng nhu cầu của đa số người dân Việt Nam” - CEO Hikawa chia sẻ thêm.
Bản thân Hikawa khi bước chân vào thị trường sản xuất máy điều hòa, sau thời gian dài nghiên cứu thị trường đã quyết định chọn Thái Lan là nơi để phát triển sản phẩm.
"Hikawa chọn Thái Lan vì được hưởng lợi về thuế nhập khẩu do Việt Nam và Thái Lan đều tham gia vào AFTA - một quyền lợi rất đáng cân nhắc giữa lúc chi phí logistic đang tăng khá cao.
Ngoài ra với người tiêu dùng, họ quan tâm sự gần gũi của sản phẩm với bản thân, vì những sản phẩm điều hòa Thái Lan rất phù hợp đối với khí hậu tại Việt Nam do hai nước có nét tương đồng về khí hậu, đó chính là điểm cộng trong việc tối ưu kết quả kinh doanh" – Ông Tuyển cho biết.
Hoạt động bên trong nhà máy Thaco Part với mảng cung ứng linh kiện |
Quan điểm này cũng nhận được sự đồng tình từ các đơn vị nhập khẩu và phân phối. Đơn cử, đại diện Công ty Cổ phần Cơ điện lạnh Tân Phát với 10 năm kinh nghiệm kinh doanh điều hòa, máy lạnh cho biết, các sản phẩm điện lạnh của Thái Lan hoặc được sản xuất tại Thái Lan đều có giá thành rất cạnh tranh mà chất lượng lại đảm bảo.
“Khách hàng và cả chúng tôi nay đã có thêm những lựa chọn, thay vì giới hạn ở các thương hiệu Nhật, Hàn, Trung Quốc… như trước kia. Trên quan điểm kinh doanh, tôi tin việc chọn lựa sản phẩm “made in Thailand” sẽ là xu hướng phát triển mạnh trong thời gian tới ở Việt Nam - vị này nói thêm.
Việt Nam - Tiềm năng ngành công nghệ phụ trợ
Nếu Thái Lan đang trở thành điểm sáng về sản xuất điện tử, đồ gia dụng thì Việt Nam lại cho thấy những tiềm năng lớn về phát triển công nghệ phụ trợ.
Đây được xem là hệ quả từ các chính sách mở cửa đầu tư và mục tiêu hoàn thành kế hoạch công nghiệp hoá vào 2030 của Việt Nam nhiều năm nay. Tiên phong trong lĩnh vực này phải kể đến ThacoPart - “đề án” được chính phủ “đặt hàng” cho tập đoàn Thaco đến nay đã có các kết quả tích cực nhất định.
Thaco Parts - mảng cung ứng linh kiện OEM của Thaco - đã đầu tư sản xuất và cung cấp các linh kiện nhằm gia tăng tỷ lệ nội địa hóa cho các sản phẩm lắp ráp tại Việt Nam của các hãng như Kia (Hàn Quốc), Mazda (Nhật Bản), Peugeot (Pháp), Mitsubishi Fuso (Nhật Bản).
Ngoài ra, đối với nhiều “ông lớn” khác tại Hàn Quốc, Nhật Bản, Malaysia và Nga, Thaco Parts còn là nhà cung cấp OEM (cấp 1 và cấp 2), nhà xuất khẩu các sản phẩm phụ kiện, linh kiện công nghiệp (ngành vận tải, cơ khí nông nghiệp…).
Trên nền ảm đạm của bức tranh kinh tế bị ảnh hưởng nặng nề bởi Covid-19, vẫn có những tín hiệu vui hé lộ dần “miền đất hứa” khi Đông Nam Á trở thành điểm đến lý tưởng của nhiều doanh nghiệp quốc tế.