“Đây là một ca phẫu thuật cực kỳ phức tạp, vì cả khí quản lẫn thực quản đều tổn thương, nên vừa phải ghép khí quản, vừa phải tạo hình thực quản cổ - trường hợp hiếm gặp trong y văn thế giới đã lần đầu tiên được thực hiện thành công tại Việt Nam” - TS. Dương Đức Hùng - Giám đốc Bệnh viện Việt Đức, người trực tiếp tiến hành ca ghép - chia sẻ với báo chí vào sáng nay, 7/8.
Anh L.V.N (25 tuổi, Thanh Hóa) bị tai nạn giao thông 2 năm trước, với chấn thương sọ não, chấn thương hàm mặt, chấn thương ngực kín, chấn thương gan, được phẫu thuật kết hợp xương hàm mặt, vùng cổ. Trong quá trình điều trị hồi sức tích cực, anh N. phải mở khí quản (tạo một lỗ ở cổ để thở mà không thể thở qua đường mũi như thông thường).
Một tháng sau, bệnh nhân đặt stent khí quản thất bại nên phải phẫu thuật cắt nối khí quản tại một bệnh viện lớn ở Hà Nội nhưng lại không thành công, do tổn thương phức tạp và hẹp trên một đoạn khí quản dài. Sau 2 tháng, bệnh nhân bị khó thở nên phải mở lại khí quản vĩnh viễn.
Khi điều trị hẹp khí quản cổ, lúc chưa phải mở khí quản vĩnh viễn, bệnh nhân ăn uống bình thường và đi tiêm thuốc chống tạo sẹo vào vị trí khí quản bị hẹp. Đến tháng 5/2023, sau mũi tiêm thứ 6, người bệnh bị chảy dịch sữa qua chỗ mở khí quản và được chẩn đoán bị rò khí – thực quản tại vị trí tiêm chống tạo sẹo của khí quản nên phải mở thông dạ dày nuôi ăn.
Ông Lê Văn Thư (bố bệnh nhân) cho biết: Trong gần 2 năm, anh N. sinh hoạt rất khó khăn, vì không ăn được mà phải bơm thức ăn qua mở thông dạ dày, không thở qua đường mũi mà thở qua đường mở khí quản ở cổ, vì thường xuyên loét chảy máu và nhiễm trùng tại vị trí mở khí quản. Gia đình rất bi quan về tương lai của anh N. khi anh mới 25 tuổi, vợ trẻ con thơ, mà cuộc sống đã rơi vào bế tắc.
Trước những thương tổn phức tạp của người bệnh, các chuyên gia của Bệnh viện Việt Đức đã xin tư vấn của nhiều chuyên gia quốc tế về hướng điều trị bằng ghép khí quản nhưng họ cũng bối rối.
Ông Dương Đức Hùng thông tin: Hiện nay, phẫu thuật ghép khí quản nói chung và phẫu thuật ghép đường thở nói riêng vẫn còn là một thách thức trong ngành ngoại khoa và y học thế giới. Có nhiều báo cáo ngắn hạn về phẫu thuật ghép đoạn khí quản nhưng kết quả rất khiêm tốn, đặc biệt là chưa có một phương pháp nào hiệu quả nhất để xử trí loại hình tổn thương khí quản dài trên 6cm. Vì khác với ghép tim, vật liệu nhân tạo bị thải hết khi đưa vào ghép khí quản.
Nhưng sau khi nghiên cứu, hội chẩn, các bác sĩ của Bệnh viện Việt Đức quyết tâm thực hiện ca ghép, để cải thiện chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân vì anh N. còn rất trẻ.
Bệnh viện đã hội chẩn liên chuyên khoa tai mũi họng, tiêu hoá, phẫu thuật lồng ngực, phục hồi chức năng, gây mê hồi sức, ngân hàng mô, dinh dưỡng.... và thống nhất phẫu thuật vào hai giai đoạn: Giai đoạn một phẫu thuật tạo hình cắt – nối đoạn thực quản cổ bị hẹp hoặc tạo hình thực quản bằng đoạn đại tràng. Giai đoạn hai phẫu thuật tạo hình đoạn thanh môn kết hợp ghép đoạn khí quản cổ bằng đoạn khí quản của người cho chết não.
Sau khi chuẩn bị kỹ lưỡng và lên kế hoạch chi tiết về phương án xử lý 2 loại tổn thương, đầu tháng 4/2024, các chuyên gia của Bệnh viện Việt Đức đã phẫu thuật tạo hình cắt - nối thực quản cổ, cắt đoạn sẹo xơ khí quản và chuẩn bị hai đầu khí quản sẵn sàng cho lần phẫu thuật tiếp theo. Đến 13/5/2024, các chuyên gia tiếp tục phẫu thuật ghép khí quản cổ bằng khí quản khí quản của người cho chết não kết hợp với đặt stent khí quản, chuyển vị cơ ức đòn chũm hai bên che phủ đoạn khí quản ghép.
Bác sĩ Nguyễn Xuân Hoà (Khoa Phẫu thuật tiêu hoá Bệnh viện Việt Đức) cho biết thêm: Ca phẫu thuật này đặc biệt khó vì bệnh nhân bị tổn thương ở cả thực quản và khí quản - 2 bộ phận nằm sát nhau nên 1 trong 2 bộ phận hỏng sẽ phá bộ phận kia. Nếu không xử lý thực quản được tại chỗ, sẽ phải cắt một đoạn đại tràng để thay thế, thì cuộc mổ sẽ phức tạp hơn rất nhiều. Trong khi việc ghép khí quản đã rất khó trong nuôi dưỡng, nhiễm trùng sau ghép; ngay cả việc đặt ống gây mê ở vị trí nào đã vô cùng khó…
Nhưng với trình độ, tay nghề và kinh nghiệm ghép tạng của các chuyên gia ở bệnh viện ngoại khoa hàng đầu ca ghép khí quản đầu tiên ở Việt Nam đã thành công. Ngày 25/6, anh N. được ra viện.
Trở lại bệnh viện khám định kỳ sau một tháng ghép khí quản, bệnh nhân cho biết đã ăn uống được bằng đường miệng và tự thở qua đường mũi trở lại, nên tăng được 5kg, sẹo mổ liền tốt. Hôm nay, có mặt tại Bệnh viện Việt Đức để khám lại, anh N. cho biết anh rất vui vì đã nói được sau 2 năm mất giọng và đã tự ăn uống bình thường. Vì thế, anh đã tăng được 10kg, sức khoẻ tốt hơn nhiều.
Là người song hành cùng con trai suốt những năm tháng qua, ông Lê Văn Thư rất vui khi con ông đã ăn và nói trở lại bình thường. Vì thế, anh N. và cả gia đình anh đều rất phấn khởi, lạc quan trở lại thay vì nỗi buồn, tuyệt vọng trước đây.
“Ca ghép thành công đã giúp bệnh nhân ăn được bình thường, còn phục hồi được cả chức năng nói cho bệnh nhân, cải thiện chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân và đời sống tinh thần cho gia đình họ, là một món quà với các thầy thuốc” - Ông Dương Đức Hùng chia sẻ.
Nhiều chuyên gia nước ngoài đã chúc mừng Bệnh viện Việt Đức vì nhiều nước trình độ khoa học y tế cao hơn hẳn Việt Nam đã thất bại trong ca ghép khí quản đầu tiên, còn Việt Nam thành công ngay từ ca đầu. Đây không chỉ là niềm tự hào của Bệnh viện Việt Đức, mà còn là mở ra cơ hội, cứu cánh cho bệnh nhân, khi số người điều trị phải mở khí quản rất cao.
Giám đốc Bệnh viện Việt Đức cho biết thời gian tới. Bệnh viện sẽ triển khai ghép khí quản, ghép tuỵ, ghép ruột….mang đến nhiều lợi ích cho người bệnh.
Lần đầu tiên Việt Nam ghép tạng thành công cho bệnh nhân suy gan tối cấp, "thập tử nhất sinh"
8 bệnh nhân "tái sinh" từ 2 người hiến tạng sau ca ghép tới gần 100 thầy thuốc tham gia
