Những hành động vẽ lại chủ quyền, bồi đắp đảo nhân tạo đang trở thành tâm điểm thu hút sự chú ý của thế giới. Bắc Kinh đã tiến hành những động thái đi ngược lại mọi quy luật và thông lệ trong hành xử quốc tế và khiến cộng đồng thế giới kinh ngạc. Tác giả Merriden Varrall trên tạp chí RCD đã đề cập đến Thế giới quan của người Trung Quốc, nhằm hiểu rõ hơn được bản chất của những hành động này.
Tôi nhớ một câu chuyện xảy ra khi đang xếp hàng đợi mua thực phẩm tại một của hàng Trung Quốc. Người phụ nữ nước ngoài trước tôi hỏi gọi rau và cơm bằng tiếng Anh. Người phụ nữ Trung Quốc phía sau quầy không hiểu, vì vậy người phụ nữ nước ngoài cố gắng làm cho người bán hàng hiểu bằng cách nói lại, chậm và to, rõ hơn. Điều này không cải thiện được tình hình. Người phụ nữ ngoại quốc cố gắng nói rất to rõ 'TÔI MUỐN RAU VÀ CƠM'. Thực sự lúng túng và khổ sở nhìn cảnh này. May mắn, một người hiểu được cả hai ngôn ngữ đã giải thích và những thức ăn cần thiết cũng được đưa đến.
Câu chuyện này hoàn toàn mang tính minh họa. Nhiều cuộc thảo luận về những hành động muộn màng của Mỹ và Úc ngày càng gia tăng hơn chống lại các hành vi bành trướng của Trung Quốc ở Biển Đông, vì những gì được thực hiện cho đến nay hoàn toàn không hiệu quả. Quan điểm của tôi là thay vì tuyên bố những điều đao to búa lớn và hy vọng một phản ứng tích cực, cần hiểu biết sâu sắc nền văn hóa Trung hoa hiện nay.
Để tác động đến hành vi của Trung Quốc, phải hiểu rõ: Trung Quốc lựa chọn cách quyết định hành động dựa trên cơ sở một thế giới quan thống nhất, có tổ chức chặt chẽ, sâu sắc, dựa trên sức mạnh, về cơ bản khác hoàn toàn với phương Tây. Như vậy, tiến hành những nỗ lực chính thức và hiệu quả nhằm tác động lên các hành vi của Bắc Kinh, cần phải nhận thức rõ và phù hợp với thế giới quan này.
Có một số nguyên lý cơ bản trong thế giới quan Trung Quốc cần phải lưu ý, mặc dù tổng quan khá đơn giản. Độc giả hiểu rằng: Tôi không phải là người Trung Quốc và những quan sát này dựa trên các nghiên cứu và phân tích tại Trung Quốc trong thập kỷ qua sống trên đất nước này. Những chủ đề khác nhau chồng lấn và củng cố lẫn nhau. Mỗi chủ đề có một khuôn khổ nội dung nhất định, nhưng trong khuôn khổ đó, nội dung có thể thay đổi theo nhu cầu xây dựng định hướng tư duy chính trị tại thời điểm. Tôi cho rằng những phân tích dưới đây phù hợp nhất, gắn kết với những hành vi của Trung Quốc. Các chủ đề đã nêu tập hợp lên thế giới quan của người Trung Quốc:
Khẩu quyết 1: Một thế kỷ bị sỉ nhục
Nội dung: Người dân Trung Quốc, phải chịu đau khổ dưới chính sách của đế quốc phương Tây (đứng đầu là Mỹ và Nhật Bản), hơn một thế kỷ. Chủ nghĩa đế quốc đã chà đạp quê hương người Hoa cho các mục đích tham lam, tàn bạo.
Được hiểu: Tất cả mọi điều không có ngoại lệ mà các 'nước khác' đã làm hoặc nói về Trung Quốc như một phần của tham vọng lâu dài nhằm kiềm chế Trung Quốc, đây là đặc trưng điển hình trong cách nhìn nhận thế giới của Trung Quốc. Một điều thú vị, quyền lực bên ngoài trong vấn đề này được thay đổi tùy theo sự tiện dụng chính trị. Các cường quốc đồng minh, những thế lực tàn phá Trung Quốc nhất là sau chiến tranh nha phiến vào những năm 1840 là Anh và Pháp, nhưng không có được nhiều sự chú trọng thời điểm này hơn Mỹ và Nhật Bản.
Khẩu quyết 2: Nếu không có Đảng Cộng sản, "Trung Quốc đổi mới, hiện đại" sẽ không thể và không tồn tại
Nội dung: Đảng Cộng sản đã lãnh đạo toàn dân chấm dứt nội chiến, đánh bại Nhật Bản, đưa hơn 550 triệu người dân Trung Quốc thoát khỏi đói nghèo, Đảng Cộng sản Trung Quốc dẫn dắt đất nước Trung Hoa trở lại vị thế hợp pháp là một quốc gia lãnh đạo thế giới . “Trung Quốc mới và 'Trung Quốc của chúng ta' sẽ không tồn tại nếu không có Đảng cộng sản.
Được hiểu: Tham nhũng, suy giảm thu nhập quốc dân, ô nhiễm môi trường .v.v. không thể đe dọa vị thế của Đảng trong bộ máy lãnh đạo đất nước. Hai trụ cột vững chắc của Đảng cộng sản là:
a- những nhu cầu cơ bản cơ sở vật chất cho đời sống xã hội và hạnh phúc được cải thiện, người dân tin tưởng vào bộ máy chính trị nội bộ;
b- ý thức hệ mạnh mẽ về bản sắc quốc gia dân tộc, hiện đang được sử dụng như một tiền đề cho việc khôi phục Trung Quốc với vị thế vai trò tự nhiên là lãnh đạo thế giới.
Khẩu quyết 3: Đặc sắc văn hóa, chính trị không thay đổi
Nội dung: Nhật Bản là quốc gia tham lam, bành trướng, hiếu chiến và không đáng tin cậy; Mỹ chắc chắn là đế quốc và bá quyền; Trung Quốc theo đuổi mục tiêu hòa bình, có trách nhiệm và không có chủ trương đế quốc - thực dân, những gì Trung Quốc thực hiện “đơn thuần” chỉ là thiện chí bảo vệ hòa bình và an ninh khu vực theo quan điểm và luật pháp của đại lục.
Được hiểu: Nội dung tương tự như khẩu quyết số 1. Nội dung này đặc biệt thích hợp trong các thảo luận xung quanh sự tham gia của Mỹ ở Biển Đông, tranh chấp chủ quyền với Nhật Bản trên biển Hoa Đông.
Khẩu quyết 4: Người Trung Quốc là duy nhất
Nội dung: Sự tồn tại của nhân loại trên thế giới chỉ có thể được hiểu là 'người Trung Quốc" và "những người khác", bao hàm tất cả các quốc gia, dân tộc còn lại trên thế giới.
Được hiểu: Thế giới sẽ không bao giờ hiểu được người Trung Quốc, không thể hiểu thấu đáo người Trung Quốc, các nước ngoài bên ngoài luôn phán xét, chỉ trích, nhận định không đúng về Trung Quốc, vì vậy người Trung Quốc có thể bỏ qua những phản đối, chỉ trích từ phía bên ngoài, cho dù giả sử như các phản biện đó đúng.
Khẩu quyết 5: Vận mệnh lịch sử
Nội dung: Trung Quốc luôn luôn là nền văn minh lớn và sẽ mãi mãi là một nền văn minh lớn. Thời gian trước đây, Trung Quốc là nước yếu kém và đói nghèo, không có gì khác hơn là sự sai lầm, nguyên nhân chính là tội lỗi của đế quốc và các nước bên ngoài. Theo quy luật tự nhiên và chắc chắn, Trung Quốc sẽ vượt qua những khó khăn, trở ngại tạm thời và quay trở lại đúng vị thế quốc tế vốn có, trung tâm của thế giới như các đế chế trước đây đã có như một sứ mệnh lịch sử.
Được hiểu: Đây là một chân lý tự nhiên và hiển nhiên Trung Quốc sẽ là cường quốc lãnh đạo, thống trị châu Á, các nước châu Á khác (nhược tiểu) sẽ hiểu được điều này, vấn đề còn lại chỉ là thời gian.
Khẩu quyết 6: Trung Quốc đứng đầu và giá trị nhất
Nội dung: Khi đối mặt với thế giới bên ngoài, người Trung Quốc luôn là những người đứng đầu và có giá trị nhất. Bản sắc dân tộc vô cùng quan trọng để cảm nhận người Trung Quốc là ai khi hòa nhập cùng thế giới.
Được hiểu: Trung Quốc sẽ không 'phơi quần áo bẩn' ra thế giới. Nội bộ người Trung Quốc có thể có những phản kháng, chỉ trích, nhưng không thảo luận các vấn đề đó với bên ngoài “Vạn lý trường thành”, người Trung Quốc không chấp nhận nước ngoài chỉ trích Trung Quốc.
Đây là một phần của nghiên cứu về Trung Quốc hiện nay, một bản phác thảo rộng và rất đơn giản về thế giới quan của người Trung Quốc hiện nay. Tuy nhiên, có vẻ như khi ra quyết định, Phương Tây đã bỏ qua vai trò của nhận thức và bản sắc dân tộc Trung Quốc trong quan hệ quốc tế với láng giềng và các nước khác một cách nguy hiểm, đặc biệt trong các phân tích hiện tại để nghiên cứu giải pháp và hoạch định hành động trong tương lai ở Biển Đông.
Các nhà lãnh đạo Mỹ rất kinh ngạc cho rằng: Trung Quốc dường như không thể hiểu những gì có vẻ rất rõ ràng, ngược lại Trung Quốc thực sự không thể hiểu tại sao thế giới không thấy Trung Quốc đơn thuần chỉ là lấy lại vị trí “thiên triều” đương nhiên của nó trên trường quốc tế.
Theo: QPAN
