Đầu tháng này, Nhà Trắng cảm thấy hoang mang khi một quan chức cấp cao tuyên bố Nga có thể nhận được “hàng trăm” UAV từ đồng minh Trung Đông là Iran.
Trong bài viết trên trang Breaking Defense, hai nhà phân tích John Hardie, Ryan Brobst và Behnam Ben Taleblu thuộc Quỹ bảo vệ các nền dân chủ cho thấy, những gì Iran có thể cung cấp và tác động thế nào đến cuộc chiến ở Ukraine.
Khi Nga tiến hành chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine, quân đội Nga nhận thấy đang thiếu hụt trang thiết bị trong một số lĩnh vực, đặc biệt là các phương tiện bay không người lái. Nhưng theo Washington, Tổng thống Nga Vladimir Putin có kế hoạch giảm sự thiếu hụt nhanh chóng bằng việc mua "lên đến vài trăm UAV" từ Iran.
Mặc dù thông tin này có vẻ bất thường, nhưng ngành công nghiệp máy bay không người lái Iran đang phát triển mạnh mẽ, các sản phẩm đã được đưa vào thử nghiệm trên hầu hết các chiến trường khắp Trung Đông. Các UAV của Iran vừa có thể giúp quân đội Nga xác định nhanh chóng các mục tiêu số lượng vũ khí pháo binh khổng lồ, đồng thời cung cấp cho quân đội Nga phương tiện chiến đấu bổ sung tấn công các lực lượng Ukraine, tập trung vào việc tìm kiếm và tiêu diệt các loại pháo binh do phương Tây viện trợ.
Phương Tây nên chuẩn bị cho lực lượng Ukraine tình huống này, cung cấp cho Kyiv hệ thống phòng không và tác chiến điện tử chống UAV. Vụ bán UAV bị cáo buộc cũng cho thấy lý do rõ ràng, tại sao Washington và các đồng minh nên thúc đẩy tái thiết lập lệnh cấm vận vũ khí của Liên Hợp Quốc hiện đã hết hiệu lực đối với Iran, trừng phạt mọi cá nhân và tổ chức nào liên quan đến thỏa thuận UAV.
Sau khi Chiến tranh Lạnh kết thúc, Iran đã đến với Nga để xây dựng và phát triển quân đội sau cuộc chiến tranh với quốc gia láng giềng Iraq vào những năm 1980. Trong lĩnh vực UAV. Cộng hòa Hồi giáo bắt đầu đổ nguồn lực vào chương trình phát triển các UAV từ những năm 1980 , nhưng Nga không định hướng đầu tư vào lĩnh vực này và hiện phải chạy đua để đuổi kịp. Tehran giai đoạn gần đây nổi lên như một cường quốc UAV trong khu vực , sử dụng hàng chục hệ thống khác nhau. Iran đã đủ khả năng khai trương một nhà máy sản xuất UAV ở Tajikistan vào tháng 5.
Tình báo Mỹ tin rằng, Tehran “đang chuẩn bị cung cấp cho Nga tới vài trăm UAV, trong đó có cả các UAV tấn công trong một thời hạn khẩn cấp”, Cố vấn An ninh Quốc gia Jake Sullivan tuyên bố ngày 12/7. Ông cho biết Iran sẽ bắt đầu huấn luyện “Các đơn vị Nga sử dụng UAV Iran… sớm nhất là vào đầu tháng 7, ”mặc dù Nhà Trắng ngày 23/7 cho biết “ không có dấu hiệu ”cho thấy UAV đã được giao hoặc mua. Tehran phủ nhận hoàn toàn cáo buộc của Sullivan, một quan chức quân đội Iran từ năm 2019 tuyên bố Moscow bày tỏ sự quan tâm đến việc mua UAV của Iran, truyền thông Nga tuần trước đã đưa tin, một quan chức quân sự của Iran cho biết Tehran sẵn sàng xuất khẩu UAV cho “các quốc gia thân thiện”.
Nửa đầu tháng 6 và sau đó là ngày 5/7, một phái đoàn Nga được cho là đã đến thăm Sân bay Kashan của Iran, căn cứ chính của Tehran để huấn luyện UAV cho các nhóm dân quân khác nhau. Phái đoàn Nga đã kiểm tra các UAV chiến đấu (UCAV) Shahed-191 và Shahed-129, từng tham chiến ở Iraq và Syria .
Nga đã đưa vào biên chế trang bị Orion UCAV sản xuất trong nước, nhưng hiện chỉ có một số lượng nhỏ, không có tác động nhiều trên chiến trường. Shahed -191 và Shahed-129 , cả 2 đều có thể mang bom có điều khiển độ chính xác cao Sadid, sẽ tăng cường năng lực tác chiến cho quân đội Nga.
Ngoài các UAV tấn công, Iran đã sản xuất đạn lượn Toofan và Raad-85, có khả năng bay thời gian dài trên chiến trường, chọn thời điểm thích hợp để tấn công. Nga có thể sử dụng UAV Qasef-1 / 2k và Samad 2/3 kamikaze, về cơ bản là tên lửa hành trình động cơ đẩy cánh quạt. Đầu đạn bên trong có khối lượng khoảng 30 kg, nhưng vào năm 2019, một cuộc tấn công của các UAV này và tên lửa hành trình làm ngừng sản xuất một nửa lượng dầu thô ở Ả rập Xê út.
Nga có thể sử dụng các UCAV khác nhau của Iran để thực hiện các nhiệm vụ yểm trợ trên không và đánh chặn trên không. Mặc dù các UAV phải đối mặt với hỏa lực phòng không của Ukraine, nhưng tổn thất sẽ ít tốn kém hơn. UAV có thể tăng cường vũ khí dẫn đường chính xác của Nga, giúp Không quân Nga trong yểm trợ và đánh chặn đường không hiệu quả. Quân đội Ukraine lo ngại Nga có thể sử dụng UAV của Iran tìm kiếm và tấn công các khẩu đội pháo phản lực - tên lửa HIMARS của Ukraine, đang trở thành mối đe dọa đối với các kho đạn dã chiến, sở chỉ huy và những mục tiêu có giá trị cao khác của Nga trong những tuần gần đây.
Ngoài UCAV, Iran còn có nhiều loại UAV phi vũ trang, tăng cường cho quân đội Nga khả năng tình báo, giám sát và trinh sát (ISR), nhận thức rõ thực tế chiến trường. Drone ISR rất cần thiết cho cho khái niệm mà Moscow gọi là "tuyến trinh sát – hỏa lực và trinh sát - tấn công", tiêu diệt các chuỗi liên kết chiến thuật các cảm biến, hệ thống các đài chỉ huy, điều khiển và thông tin liên lạc đến các hỏa điểm.
UAV ISR của Nga, không được sử dụng nhiều trong những tháng đầu chiến tranh đã nâng cao hiệu quả tác chiến của quân đội Nga trong giai đoạn thứ hai cuộc xung đột. Các lực lượng Nga sử dụng hiệu quả hơn các phương tiện UAV hiện có. Các lực lượng Ukraine trên chiến trường cho biết, sau khi phát hiện và xác định mục tiêu thông qua UAV, pháo binh Nga thường chỉ mất 3-5 phút để bắn chính xác vào khu vực mục tiêu, so với khoảng nửa giờ để tấn công hỏa lực không chính xác, sử dụng các phương tiện trinh sát pháo binh thông thường.
| UAV Orion-10 tấn công phá hủy 1 xe thiết giáp trên chiến trường Mariupol. Video Defence Blog |
Có thể bài viết này không phản ánh đúng được thực tế liệu Nga có mua của Iran các UAV hay không những 2 tháng gần đây, quân đội Nga đã triệt để sử dụng các đạn lượn thông minh (UAV tự sát) KUB – BLA và Lancet-3 trinh sát, tấn công các mục tiêu khác nhau của quân đội Ukraine, sử dụng Orion -10 thực hiện nhiệm vụ ISR trên chiến trường Ukraine. Trong thời gian tới, quân đội Nga có thể sẽ tăng cường rất lớn số lượng các UAV chiến đấu, đặc biệt là các UAV KUB-BLA và Lancet trong các nhiệm vụ tìm – diệt các phương tiện chiến đấu của quân đội Ukraine.
