Buổi toạ đàm được tổ chức nhân dịp kỷ niệm 77 năm thành lập Quân đội Nhân dân Việt Nam, hướng đến Giải thưởng Trần Đại Nghĩa 2022 nhằm tôn vinh các nhà khoa học có công trình nghiên cứu xuất sắc.
Nhà khoa học lớn của Việt Nam
Tại toạ đàm, GS.VS. Nguyễn Văn Hiệu – Uỷ viên thường trực Hội đồng Giải thưởng Trần Đại Nghĩa, nguyên Viện trưởng Viện Hàn lâm KH&CN Việt Nam – cho biết: GS.VS. Trần Đại Nghĩa là nhà khoa học xuất sắc, cống hiến hết mình trong cuộc đấu tranh của dân tộc. Ông là người sáng lập Viện Hàn lâm KH&CN Việt Nam và cũng là Viện trưởng đầu tiên của Viện.
GS.VS. Nguyễn Văn Hiệu – Uỷ viên thường trực Hội đồng Giải thưởng Trần Đại Nghĩa, nguyên Viện trưởng Viện Hàn lâm KH&CN Việt Nam (Ảnh - Minh Thuý) |
GS.VS. Trần Đại Nghĩa là nhà khoa học lớn, đại diện xuất sắc cho đội ngũ khoa học Việt Nam, người đặt nền móng xây dựng ngành khoa học kỹ thuật quân sự và công nghiệp quốc phòng Việt Nam. Ông được mệnh danh là “ông vua vũ khí”
Chia sẻ những kỉ niệm về cha mình, Đại tá Trần Dũng Trí - con trai GS.VS. Trần Đại Nghĩa – tâm sự: “Lúc sinh thời, cha tôi luôn tìm mọi cách để nghiên cứu vũ khí. Trong thời gian kháng chiến chống Pháp, cha tôi đã nghiên cứu thành công súng không giật giúp các cán bộ chiến sĩ chiến đấu thành công. Dù lúc trẻ hay già yếu, cha tôi đều muốn truyền đạt mọi kiến thức tích lũy được cho thế hệ trẻ để xây dựng, phát triển đất nước. Qua buổi toạ đàm, tôi mong muốn Viện sẽ khích lệ, động viên các nhà khoa học nhiều hơn nữa để cống hiến cho đất nước”.
Đại tá Trần Dũng Trí - con trai GS.VS. Trần Đại Nghĩa (Ảnh - Minh Thuý) |
PGS.TS. Đinh Duy Kháng – Viện Công nghệ sinh học, Viện Hàn lâm KH&CN Việt Nam - chia sẻ: “Tôi không thể nào quên thời gian làm việc với GS.VS. Trần Đại Nghĩa, khi Viện Hàn lâm KH&CN Việt Nam mới thành lập. Ông đã sáng lập giải thưởng để các nhà khoa học có thể đóng góp sức mình trong công cuộc phát triển khoa học, xây dựng đất nước. Từ ngày được làm việc với GS. Trần Đại Nghĩa, tôi luôn nhắc học trò mình phải có công trình nghiên cứu KH&CN đăng trên báo quốc tế, được ứng dụng vào cuộc sống để thể hiện vai trò của KH&CN. Tôi đã được nhận Giải thưởng Trần Đại Nghĩa năm 2019 với công trình nghiên cứu xây dựng quy trình công nghệ sản xuất vaccine cúm gia cầm SUBTYPE A/H5N1 ở Việt Nam cùng nhóm nghiên cứu với GS.TS. Lê Trần Bình và TS. Trần Xuân Hạnh”.
Đưa trí tuệ Việt Nam lên đỉnh cao KH&CN
Nhớ lại những ngày may mắn được làm việc với “ông vua vũ khí”, GS.TS. Lê Quốc Minh - Viện Khoa học vật liệu, Viện Hàn lâm KH&CN Việt Nam – chia sẻ: “Cuộc đời làm khoa học của tôi rất hạnh phúc vì được GS.VS. Trần Đại Nghĩa hướng dẫn. Lần đầu tiên tôi gặp GS.VS. Trần Đại Nghĩa là trước những năm 80. Con người tài năng, đức độ của ông đã gây ấn tượng mạnh với tôi. Trong cuộc sống hàng ngày, ông giản dị, uyên bác nhưng lại vô cùng công phu trong việc đào tạo các nhà khoa học trẻ của Viện”.
Theo ông Minh, trong hoàn cảnh khó khăn của chiến tranh, GS.VS. Trần Đại Nghĩa đã vượt qua tất cả thử thách để chế tạo thành công súng không giật SKZ. Ông đã vận dụng sáng tạo kiến thức để nghiên cứu khoa học. Hiện nay, Viện Hàn Lâm KH&CN Việt Nam là cơ quan nghiên cứu khoa học hàng đầu của Việt Nam, nên rất cần đưa các công trình nghiên cứu khoa học vào cuộc sống như tấm gương của GS.VS. Trần Đại Nghĩa.
GS.TS. Lê Quốc Minh - Viện Khoa học vật liệu, Viện Hàn lâm KH&CN Việt Nam (Ảnh - Minh Thuý) |
Nhằm phát huy tinh thần "đưa trí tuệ Việt Nam vươn lên đỉnh cao KH&CN” của GS.VS. Trần Đại Nghĩa, năm 2015, Chủ tịch Viện Hàn lâm KH&CN Việt Nam đã quyết định xét tặng Giải thưởng Trần Đại Nghĩa, khuyến khích giới khoa học cả nước nỗ lực nghiên cứu, đạt được những kết quả khoa học xuất sắc.
Sau 2 lần tổ chức vào năm 2016 và năm 2019, Giải thưởng đã được trao cho 14 tác giả (gồm các nhà khoa học ở nhiều lĩnh vực hoạt động dân sự, quân sự, doanh nhân, nhà quản lý) của 6 công trình nghiên cứu có trình độ khoa học xuất sắc, ghi nhận bởi các văn bằng sở hữu trí tuệ, trực tiếp ứng dụng các kết nghiên cứu nhằm giải quyết các thách thức của quốc gia trong các lĩnh vực công nghệ sinh học, vật liệu mới, xử lý chất thải môi trường.
Năm nay, Giải thưởng Trần Đại Nghĩa sẽ trao Giải vào tháng 5/2022 cho 9 lĩnh vực khoa học tự nhiên và công nghệ (toán học, cơ học, khoa học thông tin và khoa học máy tính, vật lý, hóa học, khoa học về sự sống, khoa học về trái đất, khoa học biển, khoa học môi trường và năng lượng).