Không quân Hoàng gia Na Uy đã kết thúc đợt triển khai chiến đấu cơ thế hệ thứ 5 F-35A trong nhiệm vụ phòng thủ tên lửa và phòng không tích hợp thuộc Bộ Chỉ huy Không quân Đồng minh NATO.
Đợt triển khai bắt đầu từ tháng 8 trong bối cảnh căng thẳng với Nga gia tăng, khi phương Tây tiếp tục tham gia hỗ trợ Ukraine trong cuộc xung đột Nga-Ukraine. Các tiêm kích được triển khai đến sân bay Rzeszow, chỉ cách biên giới Ukraine hơn 70 km, trong đó Bộ Quốc phòng Na Uy cho biết sự hiện diện của F-35 “hỗ trợ bảo vệ không phận Ba Lan và một trung tâm hậu cần then chốt cho viện trợ tới Ukraine”.
Na Uy và Hà Lan vận hành chung F-35 trong nhiệm vụ này, trong đó phi công Hà Lan bay F-35 của Na Uy và ngược lại trong thời gian ở Ba Lan, đồng thời hai lực lượng cũng hợp nhất công tác bảo trì kỹ thuật. Cả hai nước đều là đối tác trong chương trình F-35 và chuyển đổi sang sử dụng dòng máy bay này song song, thay thế các phi đội F-16 mua từ thập niên 1980.
Sự hiện diện quân sự của Na Uy tại Ba Lan bao gồm hệ thống phòng không NASAMS, hai đợt điều động F-35 và việc xây dựng một căn cứ huấn luyện tại Legio. Các tiêm kích F-35 được triển khai nhằm duy trì tình trạng sẵn sàng cao độ trước nguy cơ máy bay Nga có thể xâm nhập vào lãnh thổ NATO, trong bối cảnh vẫn tồn tại rủi ro xung đột Nga-Ukraine lan sang Ba Lan.
Tên lửa Ukraine và UAV được cho là của Nga đã nhiều lần bay vào không phận Ba Lan. Đầu tháng 9, một chiếc F-35A của Không quân Hoàng gia Hà Lan đã hỗ trợ các chiến đấu cơ F-16C/D của Ba Lan khi họ tìm cách bắn hạ các UAV xâm phạm không phận, với các thiết bị bay không người lái này được nguồn tin phương Tây cho rằng do Nga phóng.
Hiện vẫn chưa rõ F-35 có trực tiếp tham gia bắn hạ hay không, hoặc chỉ sử dụng hệ thống cảm biến vượt trội và khả năng chia sẻ dữ liệu để hỗ trợ F-16 của Ba Lan tác chiến.
F-35 có thể đóng vai trò “nhân tố khuếch đại sức mạnh” cho các tiêm kích F-16 của Ba Lan, nhờ radar mảng pha chủ động AN/APG-81 không chỉ có kích thước lớn hơn mà còn hiện đại vượt trội so với radar quét cơ học cũ kỹ trên F-16 đời cũ.
Không quân Ba Lan được kỳ vọng sẽ tăng cường mạnh năng lực phòng không khi nâng cấp F-16 lên chuẩn F-16V và biên chế F-35 mới. Hệ thống cảm biến độc nhất của F-35 khiến dòng tiêm kích này được coi trọng đặc biệt tại Đông Âu, nhất là khi Không quân Mỹ từng triển khai F-35 tới khu vực để thu thập tin điện tử quan trọng về hệ thống phòng không Nga trong chiến trường Ukraine.
Điều này dẫn tới tình trạng mà các nhà phân tích mô tả là “đấu tay đôi trong phổ điện từ” giữa F-35 và các tổ hợp phòng không mặt đất của Nga như S-300. Nhiều khả năng F-35 của Na Uy cũng đã tham gia vào các hoạt động tương tự, do khu vực hoạt động của chúng nằm rất gần lực lượng Nga.
Trung Quốc tìm ra công nghệ chiết xuất nhiên liệu vũ khí siêu thanh từ nước biển
J-15 Trung Quốc khóa mục tiêu F-15 Nhật Bản: Chiến đấu cơ nào có lợi thế trong một cuộc đối đầu?
F-35 sắp tích hợp tên lửa Meteor: Bước ngoặt sức mạnh hay cuộc đua muộn màng của châu Âu?
Theo MW
