Đài Loan triển khai gì trên đảo Ba Bình, Trường Sa?

Theo The Diplomat, chưa hẳn là việc Đài Loan tăng cường hệ thống tên lửa đất đối không được thực hiện ngay sau phán quyết của La Haye. Nhiều khả năng Đài Loan đã dự tính củng cố năng lực tình báo, giám sát và nhận dạng xung quanh đảo Ba Bình từ trước đó.
Lính Đài Loan đồn trú trái phép trên đảo Ba Bình
Lính Đài Loan đồn trú trái phép trên đảo Ba Bình

Ngày 20/9, nhật báo South China Morning Post (Hong Kong) trích dẫn một tờ báo địa phương Đài Loan cho biết phát hiện bốn cấu trúc kiên cố được xây dựng trên đảo Ba Bình, đá ngầm lớn nhất trong quần đảo Trường Sa do Đài Loan kiểm soát trái phép). Giới chuyên gia đặt câu hỏi Đài Loan xây gì trên đảo Ba Bình?.

The Diplomat ngày 21/9 cho rằng có nhiều thông tin tại Đài Loan cho rằng đó là các khẩu pháo phòng không đã được đặt trên đảo Ba Bình. Đặc biệt việc các quan chức chính phủ Đài Loan từ chối “tiết lộ bất kỳ cơ sở quân sự nào trên đảo Thái Bình và mục đích của chúng là gì” do tính chất bí mật, càng làm gia tăng các lời đồn đoán. Theo đó, Đài Bắc đã tăng cường củng cố hệ thống phòng thủ trên đảo Ba Bình ngay sau khi có phán quyết của Tòa Trọng tài Thường trực về tranh chấp lãnh hải giữa Trung Quốc và Philippines. Trong phán quyết, Tòa cho rằng Ba Bình không phải là "đảo" mà chỉ là "đá" và do vậy không có lãnh hải 12 hải lý.

Bất kể đó là cấu trúc gì, rõ ràng những cơ sở đó có tính chất rất nhạy cảm và dường như có liên quan đến mục tiêu an ninh. Tuy nhiên, theo The Diplomat, chưa hẳn là việc Đài Loan tăng cường hệ thống tên lửa đất đối không được thực hiện ngay sau phán quyết của La Haye. Có nhiều khả năng Đài Loan đã dự tính củng cố năng lực tình báo, giám sát và nhận dạng xung quanh đảo Ba Bình từ trước đó.

Theo Diplomat, dù Đài Bắc cho đến giờ vẫn luôn muốn quốc tế công nhận Ba Bình như là một đảo thực thụ theo luật quốc tế, nhưng Đài Loan chưa bao giờ tìm cách hạn chế tự do lưu thông hàng hải trong lãnh hải hay vùng phụ cận của Ba Bình. Việc nâng cao khả năng do thám, giám sát, theo dõi (ISR) có thể cho thấy là Đài Loan quan tâm trực tiếp đến việc quản lý các hoạt động tàu thuyền trong vùng biển gần đảo này. Hơn nữa, các hệ thống phòng không, hệ thống Sky Bow (Thiên Cung) và hệ thống phòng không Antelope, là những dàn vũ khí phòng không di động.

Đài Loan đã tiến hành bồi lấp trái phép ở Ba Bình, thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam
Đài Loan đã tiến hành bồi lấp trái phép ở Ba Bình, thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam

Với việc Trung Quốc và các nước có đòi hỏi chủ quyền tăng cường các hoạt động quân sự trên Biển Đông, Đài Bắc, qua động thái này, dường như cũng dấn thêm bước nữa trong cuộc chạy đua này. Đầu năm nay, khi ông Gregory Poling thuộc tổ chức Sáng kiến minh bạch hàng hải châu Á và ông José Abeto Zaide thuộc Manila Bulletin đến thăm đảo Ba Bình, cả hai ông đều không nhận thấy có sự hiện diện khả thi về những cấu trúc này hay như kế hoạch nào để thiết lập một cơ sở phòng không gần với đường băng ở phía tây Ba Bình.

Bất kể đó là cấu trúc gì, Đài Loan cũng không có ý định minh bạch. Phản ứng của Đài Loan về phán quyết ngày 12/7 của Tòa Trọng tài La Haye rõ ràng rất tiêu cực. Trong khi đó, ngoại trưởng Đài Loan đánh giá việc phát hiện các cấu trúc kiên cố trên đảo Ba Bình là “hoàn toàn không thể chấp nhận được”.

Đài Loan kiên quyết chiếm giữ đảo Ba Bình (trái phép) trước tiên là để lưu thông tàu bè và sau đó là để hỗ trợ ngư dân của họ hoạt động xung quanh vùng biển này. Nhưng việc lắp đặt hệ thống phòng không trên đảo Ba Bình, nếu đúng rõ ràng là một động thái khiêu khích của Đài Loan.