"Cú rơi của Icarus": Câu chuyện đằng sau bức ảnh chấn động bị cả thế giới nghi là AI

Đứng giữa lòng hồ khô cạn lớn nhất bang Arizona (Mỹ), Wilcox Playa, nhiếp ảnh gia thiên văn Andrew McCarthy phải giữ thật vững người khi những đoàn tàu hàng gầm rít đi qua, đe dọa làm nhòe bức ảnh mà ông đã chuẩn bị trong nhiều tháng. Đám đông vây quanh ông McCarthy đứng lặng trong căng thẳng vào một buổi sáng trong tháng trước, khi ông cố gắng – nhưng thất bại – trong 6 lần máy bay bay qua đầu để có thể chụp được bức ảnh hoàn hảo.

Trên cao, người bạn của ông, ông Gabriel C. Brown, ngồi ở rìa ghế trên chiếc máy bay, chờ tín hiệu để nhảy. “Ban đầu, chúng tôi nghĩ rằng nếu hỏng lần đầu, tôi có thể đáp xuống, đóng lại dù, rồi bay lên thử lại”, ông Brown nói.

Tuy nhiên, theo ông Brown, phi công thông báo rằng ông ta chỉ có thể bay trong buổi sáng hôm đó. Chỉ còn một cơ hội cuối cùng trước khi mặt trời lên quá cao, ông McCarthy bắt đầu đếm ngược khi chiếc máy bay bay đến đúng vị trí.

Trong khoảnh khắc ngắn ngủi đó, ông Brown nói với ông McCarthy: “Đừng bảo tôi nhảy trừ khi anh chắc chắn tuyệt đối”.

Thời điểm đến, và ông McCarthy đếm: “Ba, hai, một, nhảy!”.

Khi rơi xuống, ông Brown hỏi qua bộ đàm kết nối với iPhone của ông McCarthy: “Anh chụp được chưa?”.

Cuối cùng, ông McCarthy đã bắt được khoảnh khắc ấy: một bóng người đơn độc, đông cứng trước gương mặt đầy cấu trúc của mặt trời. “Nó hoàn hảo”, ông McCarthy nói về cú chụp thành công. “Chúng tôi biết ngay rằng mình vừa tạo ra thứ gì đó thực sự đặc biệt”.

Liều mình theo đuổi sự nghiệp

Khi còn nhỏ, căn phòng của ông McCarthy được phủ kín những hành tinh dạ quang và đồ chơi vũ trụ. Lên 7 tuổi, ông thường ra sân sau, nơi chiếc kính thiên văn chờ sẵn bên cạnh cha mình, và họ cùng ngước nhìn lên sao Thổ và sao Mộc. Ông say mê, dù lúc ấy không hoàn toàn hiểu mình đang chứng kiến điều gì.

Nhiều năm sau, khi ông McCarthy tự mô tả mình là “một người lớn với công việc bàn giấy nhàm chán” và “có 500 USD nhàn rỗi”, ông quyết định mua một chiếc kính thiên văn khác. Ông nhìn lên bầu trời và bị choáng ngợp bởi “cảm giác rằng tôi thật nhỏ bé, rất, rất nhỏ, nhưng đồng thời lại rất có ý nghĩa”, ông kể. “Tôi nghĩ, ồ, tôi là một phần của vũ trụ đủ tự nhận thức để trân trọng vẻ đẹp của nó, và tôi đang chứng kiến điều đó. Vì vậy tôi muốn chia sẻ khoảnh khắc ấy với mọi người”.

Khao khát ghi lại và lan tỏa vẻ đẹp đó, ông áp một chiếc iPhone cũ vào thị kính và chụp một bức ảnh mờ. Không hài lòng, ông tự chế phụ kiện để gắn máy ảnh vào kính thiên văn.

Những bức ảnh vẫn chưa tốt, ông nói, nhưng việc chụp chúng khiến ông càng say mê. “Tôi chỉ biết rằng mình muốn làm việc này nhiều hơn nữa”.

Thế là ông quyết định liều mình theo đuổi sự nghiệp ấy, với sứ mệnh giúp người khác cảm nhận sự kỳ vĩ – cảm giác nhỏ bé nhưng kết nối với cái rộng lớn vô cùng.

Ghi lại bức ảnh tưởng như bất khả thi

Trong 6 năm tiếp theo, các dự án của ông McCarthy ngày càng phức tạp. Sau khi chụp được cảnh một tên lửa bay ngang qua mặt trời, ông bắt đầu tìm kiếm một thử thách mới.

Cho đến khi lần đầu trải nghiệm nhảy dù, ông mới định hình được ý tưởng tiếp theo và quyết định hợp tác với ông Brown, một người mê nhảy dù, để biến nó thành hiện thực.

“Ý tưởng nảy ra khi chúng tôi vừa nhảy dù xong. Chúng tôi nghĩ: nếu có ai đó nhảy khỏi máy bay ngay trước mặt trời thì sao?”, ông McCarthy kể.

Ý tưởng nghe qua đã gần như bất khả thi. Để có bức ảnh hoàn hảo, mặt trời phải thấp, người nhảy phải ở rất cao, và ông McCarthy phải đứng đúng vào vị trí mà đường đi của cả hai giao nhau.

Khi phi công điều khiển máy bay vào đúng điểm giữa mặt trời và máy ảnh, các kính thiên văn phản chiếu ánh sáng mạnh lên trên, báo hiệu cho phi công biết họ đã thẳng hàng.

“Cú rơi của Icarus”

Với ông McCarthy, cái tên mà ông đặt cho bức ảnh – “Fall of Icarus” – không gợi lên bi kịch, mà là sức mạnh của thiên nhiên so với sự nhỏ bé của con người. Mặt trời, ông giải thích, là ví dụ hoàn hảo về một lực lượng mà chúng ta không thể kiểm soát. Dù ta làm gì, nó vẫn cứ tiếp tục cháy.

Truyền thuyết về Icarus kể về chàng trai trẻ thoát khỏi nơi giam cầm cùng cha mình, ông Daedalus, nhờ đôi cánh bằng lông và sáp. Trước khi bay, người cha dặn đừng bay quá cao bởi sức nóng của mặt trời có thể làm chảy sáp, cũng đừng quá thấp bởi nước biển sẽ làm ướt và nặng đôi cánh.

Icarus, quá phấn khích với khả năng bay, đã bỏ ngoài tai lời cảnh báo và tiến lên quá cao, cho đến khi mặt trời làm mềm sáp, khiến chàng rơi xuống biển. Câu chuyện trở thành biểu tượng cho khát vọng của con người và giới hạn của chính mình. Bức ảnh, theo ông Brown, là “một minh chứng cho thành tựu của con người, nhưng cũng cho sự kiêu ngạo của chúng ta”.

Nhưng nghệ thuật không chỉ được định nghĩa bởi người tạo ra nó. “Tôi muốn xem người ta nghĩ gì khi nhìn vào nó”, ông McCarthy nói.

Chứng minh rằng không phải ảnh AI

Ông Connor Matherne, một nhiếp ảnh gia thiên văn từng hợp tác với ông McCarthy trong một dự án trước, nhìn thấy bức ảnh được công bố và biết ngay: “Ông ấy lại làm được rồi. Đây là một bức ảnh ngoạn mục khác, thực sự đẩy giới hạn”.

Ông cho rằng những tác phẩm của ông McCarthy đang nâng tiêu chuẩn của giới nhiếp ảnh thiên văn và truyền cảm hứng cho người khác theo đuổi những điều tưởng chừng bất khả thi.

Tuy nhiên, ông McCarthy nói rằng phần lớn các cuộc thảo luận trên mạng về bức ảnh lại nghi ngờ tính thật của nó – điều mà nhiều nhiếp ảnh gia thiên văn đang phải đối mặt trong thời đại trí tuệ nhân tạo (AI) và công cụ chỉnh sửa tiên tiến.

Lường trước sự hoài nghi, ông McCarthy đã quay lại toàn bộ hậu trường chuẩn bị và ghi hình khoảnh khắc chụp. Ông cũng công khai chi tiết khâu hậu kỳ bằng kỹ thuật xếp chồng ảnh – căn chỉnh và kết hợp hàng nghìn khung hình để làm sắc nét bề mặt mặt trời và giảm nhiễu.

“Rất nản khi bỏ ra 40 giờ cho một bức ảnh để rồi người ta nói nó là đồ giả”, ông Matherne chia sẻ. Nhưng với cả ông Matherne lẫn ông McCarthy, niềm vui đến từ việc ghi lại và chia sẻ những khoảnh khắc chân thật, những điều hé lộ vẻ đẹp ẩn sâu của vũ trụ.

Câu chuyện nghẹn lòng đằng sau bức ảnh biểu tượng cho thảm kịch ở Hong Kong

Nhóm khoa học Trung Quốc chứng minh Albert Einstein sai, ngừng cuộc tranh luận kéo dài hàng thế kỷ

Biến rác thải thành của cải: Trung Quốc ồ ạt “xuất khẩu” công nghệ đốt rác ra toàn cầu

Theo CNN