Ba chú chó sống ở Chernobyl gần đây được phát hiện với bộ lông màu xanh sáng, khiến mạng xã hội bùng nổ suy đoán rằng bức xạ đã gây ra hiện tượng kỳ lạ này.
Từ năm 2017, chương trình “Dogs of Chernobyl” (Những chú chó ở Chernobyl) đã chăm sóc khoảng 700 con chó sống trong khu vực cấm rộng 18 dặm vuông, cung cấp thức ăn và chăm sóc y tế hàng năm.
Những con chó này là hậu duệ của những thú cưng bị bỏ lại khi cư dân buộc phải sơ tán sau thảm họa hạt nhân Chernobyl năm 1986 – một trong những sự cố hạt nhân thảm khốc nhất trong lịch sử.
Vào tháng 10, nhóm nghiên cứu đã chia sẻ hình ảnh 3 con chó có bộ lông xanh, khiến họ vô cùng bối rối. Chỉ một tuần trước đó, những con vật này lại trông hoàn toàn bình thường.
Tổ chức này, trực thuộc quỹ phi lợi nhuận Clean Futures Fund, cho biết dù màu sắc gây lo lắng, nhưng những con chó vẫn “rất khỏe mạnh và năng động”.
Ông Timothy A. Mousseau thuộc chương trình Dogs of Chernobyl cho biết màu xanh nhiều khả năng đến từ… một nhà vệ sinh di động bị đổ trong khu vực cấm.
“Bộ lông xanh đơn giản chỉ là dấu hiệu của hành vi… mất vệ sinh của những chú chó! Chủ nuôi nào cũng biết, hầu hết chó đều có thể ăn bất cứ thứ gì, kể cả phân”, ông viết trên Facebook.
Trong khi nhiều người dùng mạng xã hội tin chắc rằng màu xanh đến từ phóng xạ, số khác lại cho rằng nguyên nhân là do các hóa chất vô hại.
“Màu xanh trên lông là do chất hóa học bám bên ngoài, hoàn toàn có thể rửa sạch”, một TikToker chia sẻ.
Một người khác bình luận: “Tôi ngạc nhiên là những con chó này vẫn còn khả năng sinh sản sau khi sống lâu trong khu vực nhiễm xạ”.
Dù những con chó này có vẻ an toàn, các nhà khoa học vẫn tiếp tục nghiên cứu về động vật sống quanh khu vực kể từ sau thảm họa.
Sự kiện xảy ra ngày 26/4/1986, khi một lò phản ứng tại nhà máy điện phát nổ, gây ra vụ phát tán phóng xạ lớn nhất trong lịch sử nhân loại. Sau thảm họa, người dân được sơ tán khỏi Chernobyl và các vùng lân cận để tránh mức phóng xạ cực cao. Từ đó, khu vực này được gọi là Vùng Cấm Chernobyl (CEZ).
Sự vắng bóng của con người đã khiến động vật hoang dã phát triển mạnh trong CEZ, nơi có mức phóng xạ 11,28 millirem – cao gấp 6 lần giới hạn cho phép đối với công nhân.
Một nghiên cứu năm 2024 phát hiện những con chó tại đây đã đột biến để phát triển một “siêu năng lực” – miễn nhiễm phóng xạ, kim loại nặng và ô nhiễm.
Các nhà khoa học đã thu thập mẫu máu từ 116 con chó hoang sống trong CEZ và phát hiện hai quần thể riêng biệt, đều có bộ gen khác biệt so với các loài chó ở khu vực xung quanh. Điều này cho thấy chúng đã thích nghi với việc phơi nhiễm lâu dài trong môi trường độc hại, giải thích vì sao chúng vẫn sinh sống tốt ở vùng đất hoang này.
Ông Norman J. Kleiman, nhà khoa học sức khỏe môi trường tại Đại học Columbia, dẫn đầu nhóm nghiên cứu nhằm tìm hiểu cách môi trường khắc nghiệt ảnh hưởng đến di truyền của chó – bởi thảm họa phá hủy môi trường sống có thể buộc động vật thích nghi.
Ông và các cộng sự thu thập mẫu máu từ 116 con chó “bán hoang dã”, được bắt giữ nhân đạo quanh Nhà máy Điện Chernobyl và tại thành phố Chernobyl cách đó 10 dặm.
Các mẫu này được lấy trong quá trình triệt sản và tiêm chủng do chương trình Dogs of Chernobyl thực hiện năm 2018 và 2019.
Sau đó, các mẫu máu được đưa sang Mỹ để tách chiết và phân tích ADN, cho thấy cấu trúc di truyền độc đáo của quần thể chó này.
“Bằng cách nào đó, hai quần thể chó nhỏ đã sống sót trong môi trường cực độc này”, ông Kleiman nói. “Bên cạnh việc phân loại động lực quần thể… chúng tôi đã thực hiện những bước đầu tiên để hiểu việc phơi nhiễm mãn tính với nhiều mối nguy môi trường có thể đã tác động như thế nào đến những con chó này”.
Nhóm nghiên cứu công bố phát hiện trên tạp chí Canine Medicine and Genetics vào tháng 3/2023.
Cụ thể, nhóm đã xác định gần 400 “vị trí gen bất thường” – những vùng gen thể hiện sự biến đổi khác biệt rõ rệt so với phần còn lại của bộ gen. Tiếp đó, họ xác định 52 gen liên quan đến các vị trí này, “có thể liên quan đến việc phơi nhiễm với môi trường ô nhiễm quanh Nhà máy Điện hạt nhân”, nghiên cứu cho biết.
Nói cách khác, môi trường nhiễm độc đã khiến những con chó này phát triển các đột biến di truyền được truyền qua nhiều thế hệ, giúp chúng thích nghi và sống sót trong điều kiện khắc nghiệt.
Chó màu xanh ở Chernobyl: Đột biến do phóng xạ hay trò đùa của tự nhiên?
"Máy giặt người" giá hơn 10 tỷ đồng gây sốc ở Nhật Bản
Nghiên cứu mới giải nỗi oan nghìn năm của Bao Tự, chỉ ra "thủ phạm" thật khiến Tây Chu sụp đổ
Theo Daily Mail
