Theo giới chuyên gia phân tích quân sự, Trung Quốc chỉnh sửa lại các tàu ngầm Type 039A chạy bằng dầu diesel sẽ giúp cho Hải quân nước này tăng cường khả năng chiến đấu trong cuộc chiến có thể xảy ra trên eo biển Đài Loan hoặc trên Biển Đông, biển Hoa Đông.
Hải quân Trung Quốc hiện nay sở hữu nhiều hơn 1 mẫu biến thể mới của tàu ngầm Type 039Avới phần vây (tháp) bất thường, dường như là để tăng tốc độ và khả năng tàng hình; theo Eric Genevelle, chuyên gia về tàu ngầm của Pháp, và Richard W. Stirn, cựu kỹ thuật viên định vị sóng âm tàu ngầm từng làm việc cho Hải quân Mỹ.
Type 039A là chiếc tàu ngầm truyền thống đầu tiên của Trung Quốc được tra bị hệ thống đẩy không dựa vào không khí (AIP). Nó được thiết kế chủ yếu như một nền tảng tên lửa hành trình chống hạm (ASCM) có khả năng ẩn mình lâu hơn ở những khu vực bờ biển nông vốn rất khó tiếp cận.
Biến thể mới, được các tác giả gọi là Type 039D, được gắn phần vây (tháp) tàng hình một cách rõ ràng: phần trên của tháp được thiết kế góc cạnh và có một dải dài chạy dọc theo nó. Hình ảnh phần tháp lần đầu tiên được đăng tải trên các mạng xã hội Trung Quốc vào ngày 12/5, vài ngày trước khi nó được ra mắt tại một xưởng tàu ở Vũ Hán, tỉnh Hồ Bắc.
“Hình dạng của phần tháp dường như đã được nghiên cứu rất kỹ để cho phép tàu ngầm phản xạ sóng radar tốt hơn” – Genevelle viết, thêm rằng lớp phủ chống vọng lại của phần tháp trông khác biệt hẳn, trong khi các đường nối cũng khó nhìn hơn.
Trung Quốc đang thực thi “kế hoạch lớn” nhằm lật đổ vị trí “Số 1” của Mỹ?
Cửa sổ quan sát, đèn tín hiệu, bánh lái trên tháp và thậm chí nhiều bộ phận khác trên thân tàu cũng đều được chỉnh sửa; theo các tác giả. Type 039D được xem là một trong số những tàu ngầm chạy dầu diesel/điện hoạt động ít tiếng ồn nhất hiện nay.
Phần tháp góc cạnh của Type 039D được cho là giống với tàu ngầm lớp Blekinge A26 của Thụy Điển, dự kiến sẽ đi vào hoạt động từ năm 2024. Điều này làm dấy lên câu hỏi rằng, liệu có phải quân đội Trung Quốc đã bắt kịp công nghệ tàu ngầm hàng đầu thế giới?
Genevelle phát hiện ra rằng con tàu có phần tháp kỳ lạ của Trung Quốc chỉ là 1 trong số hơn 30 biến thể tàu ngầm của nước này được cải biến dựa trên nguyên mẫu của chiếc Type 039A trong vòng 3 thập kỷ qua. Tất cả những sự chỉnh sửa bắt gặp ở các mẫu biến thể này đều nhằm mục đích giúp cho các tàu ngầm chạy bằng dầu diesel hoạt động yên tĩnh hơn.
Các nhà quan sát tàu ngầm phương Tây như Gennevelle đã chỉ trích Trung Quốc vì không công khai sự thành công trong nghiên cứu tàu ngầm của họ cho thế giới bên ngoài, như việc có phải các tàu ngầm công nghệ AIP được tích hợp thêm công nghệ pin lithium-ion hay không.
Học giả Mỹ: số đầu đạn hạt nhân Trung Quốc mỗi năm tăng 10%, liệu có phải nhằm "răn đe tối thiểu"?
Zhou Chenming – chuyên gia nghiên cứu thuộc Viện Khoa học và Công nghệ Quân sự Yuan Wang tại Bắc Kinh – nói rằng Type 039D đã được lắp thêm pin lithion-ion để hỗ trợ hệ thống AIP kể từ khi công nghệ đẩy mới được tích hợp vào con tàu này.
Chuyên gia quân sự tại Macau, Antony Wong Tong, thì nói rằng việc Type 039A được chỉnh sửa là nhằm mục đích lường trước những khả năng xung đột trên eo biển Đài Loan, điều mà quân đội Trung Quốc đã dự tính suốt nhiều thập kỷ.
“Từ thiết kế cho tới những chi tiết chỉnh sửa, chúng ta có thể rằng sự phát triển của các tàu ngầm này đều tập trung cho chiến dịch ven biển, vùng nước nông, khác hẳn so với các kiểu tàu ngầm lặn sâu của Mỹ và Nga” – Wong nói – “Xét ở một khía cạnh nào đó, việc chỉnh sửa và thiết kế như vậy cho chúng ta thấy, Đài Loan chính là mục tiêu hàng đầu của các tàu ngầm Type 039”.
Chuyên gia hải quân tại Bắc Kinh, Li Jie, nói thêm rằng việc chỉnh sửa này có thể được xem như câu trả lời của quân đội Trung Quốc với kế hoạch hiện đại hóa 4 tàu ngầm nguyên tử đang hoạt động của Hải quân Mỹ - bao gồm Ohio, Los Angeles, Seawolf và Virginia – trong vòng 2 thập kỷ với chi phí ước tính 15 tỉ USD.
“Một khi xảy ra xung đột với Đài Loan, Mỹ chắc chắn sẽ triển khai các tàu ngầm nguyên tử tới khu vực châu Á-Thái Bình Dương nhưng phải thực hiện hành trình rất dài, nhưng quân đội Trung Quốc chỉ cần điều các tàu ngầm Type 039 tới đối phó với chúng, bởi vị trí ngay sát cửa nhà” – Li nói.
SCMP dẫn một nguồn tin quân sự nói rằng, Bắc Kinh có kế hoạch tạo nên một hạm đội lớn nhất thế giới mà dẫn dầu là Type 039, tuy nhiên nguồn tin từ chối nói về số lượng chính xác của hạm đội này.
“Trung Quốc vẫn duy trì việc nâng cấp Type 039, bởi vậy mà sẽ có rất nhiều biến thể của chúng” – nguồn tin cho hay – “Thiết kế và hoạt động của tàu ngầm luôn là tối mật. Tất cả các mẫu biến thể mới của Type 039A được các chuyên gia phương Tây mô tả - như Type 039B, 039C hay 039G và 039AG – đều không chính xác, bởi Trung Quốc chưa từng tiết lộ về chúng mà chỉ nói rằng chúng là biến thể của Type 039”.
Zhou Chenming nói rằng Type 039A sẽ tập trung vào nhiệm vụ do thám ngoài khơi và tổ chức “các đòn tấn công bất ngờ” nhằm vào tàu nước ngoài dám xâm phạm, ở các vùng biển nông kéo dài 100 – 200 km dọc Biển Đông và biển Hoa Đông.
Năm 2006, mẫu tầu ngầm chạy diesel/điện Type 039 đã trồi lên mặt nước ở vị trí cách 5 hải lý (9 km) với tàu USS Kitty Hawk của Mỹ khi tàu sân bay này đang trong quá trình huấn luyện với Nhật Bản và Đài Loan trên biển Hoa Đông.
Tháng 10/2015, các sĩ quan trên tàu sân bay Mỹ USS Ronald Reagan bị sốc khi phát hiện một tàu ngầm tấn công của Trung Quốc di chuyển tới vị trí “rất sát” với nó, ở khu vực thuộc vùng biển của Nhật Bản.
