Bộ Ngoại giao Trung Quốc chiều 5/8 cho hay thương vụ vũ khí trị giá 750 triệu USD, trong đó bao gồm 40 đơn vị pháo tự hành, mà chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden phê duyệt bán cho Đài Loan là hành vi xâm phạm chủ quyền và các lợi ích an ninh của Trung Quốc.
“Nó đang gửi đi một tín hiệu sai lầm cho các lực lượng độc lập ở Đài Loan, và gây ra tổn thương nghiêm trọng đối với quan hệ Mỹ-Trung và sự ổn định của eo biển Đài Loan. Trung Quốc cực lực phản đối thương vụ và đã thể hiện chính thức với phía Mỹ” – tuyên bố của Bộ Ngoại giao Trung Quốc nói – “Trung Quốc sẽ đưa ra các biện pháp phản ứng để bảo vệ lợi ích hợp pháp của mình”.
Bắc Kinh đã chỉ trích các thương vụ Mỹ bán vũ khí cho Đài loan trước đây, nói rằnghành động này cổ xúy cho việc gây tổn hại tới chủ quyền của Trung Quốc và vi phạm 3 tuyên bố chung Mỹ-Trung – các tuyên bố chung bao gồm một thỏa thuận Mỹ sẽ giảm dần việc bán vũ khí cho Đài Loan.
Chính quyền Tổng thống Donald Trump trước đây từng phê duyệt bán lượng vũ khí trị giá 1,8 tỉ USD cho Đài Loan vào năm ngoái,khiến Bắc Kinh áp lệnh trừng phạt một số các nhà thầu và cá nhân Mỹ vì có “vai trò trong tiến trình này”.
Cơ quan ngoại giao của Đài Loan sáng 5/8 nói rằng gói vũ khí mới sẽ giúp họ “duy trì hàng phòng thủ vững chắc và hòa bình, sự ổn định trong khu vực”.
“Đối mặt với những hành động khiêu khích và sự mở rộng quân sự của Trung Quốc, chính phủ của chúng tôi sẽ tăng cường quốc phòng và an ninh với sự quyết tâm cao độ trong việc bảo vệ cuộc sống của người dân, cuộc sống dân chủ và tự do của chúng tôi” – cơ quan này nói.
Thương vụ vũ khí mới bao gồm 40 đơn vị pháo tự hành, một số lượng xe thiết giáp, súng máy, khoảng 1.700 bộ chuyển đổi đạn pháo tiêu chuẩn thành vũ khí thông minh. Việc bán các pháo tự hành sẽ “đóng góp vào công cuộc hiện đại hóa đơn vị pháo binh của Đài Loan, tăng cường khả năng tự vệ để đối phó với các mối đe dọa ở hiện tại và trong tương lai”, một đại diện của Bộ Ngoại giao Mỹ cho hay.
Thương vụ này sẽ cần có sự phê duyệt của Quốc hội Mỹ, tuy nhiên cơ quan này đã có sự đồng thuận lưỡng đảng về việc Mỹ hỗ trợ Đài Loan.
Ngoài việc chờ Quốc hội Mỹ phê chuẩn, thương vụ này cũng cần trải qua thêm vòng đàm phán cuối cùng giữa Đài Loan và BAE Systems – nhà thầu Mỹ cung cấp pháo tự hành trong vụ mua bán này.
Mặc dù thương vụ vũ khí trên là một tín hiệu rõ ràng cho thấy sự ủng hộ của Mỹ đối với Đài Loan, nhưng thông báo của Bộ Ngoại giao Mỹ khẳng định rằng thương vụ sẽ “không làm thay đổi cán cân quân sự cơ bản trong khu vực”.
Thương vụ xuất hiện trong bối cảnh quan hệ giữa Washington và Bắc Kinh ngày càng trở nên căng thẳng.
Trong chuyến công du Đông Nam Á vừa qua, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin đã cáo buộc Bắc Kinh có “những hoạt động quân sự gây bất ổn và nhiều hình thức đe dọa nhằm vào người dân Đài Loan”.
“Chúng tôi sẽ không chùn bước khi lợi ích của chúng tôi bị đe dọa” – ông Austin phát biểu tại Singapore hồi tuần trước – “Nhưng chúng tôi cũng không muốn xảy ra xung đột”.
Các đồng minh khác của Mỹ cũng đã rục rịch tham gia. Bộ trưởng Quốc phòng Nhật BẢn Nobuo Kishi nói rằng các nước khác nên tập trung hơn vào vấn đề Đài Loan, khi hòn đảo này đang đối mặt với mối đe dọa quân sự ngày càng tăng từ Bắc Kinh. Ông Kishi thêm rằng, sức ép từ cộng đồng quốc tế là cần thiết để ngăn Bắc Kinh sử dụng vũ lực đối với Đài Loan.
