Tổng thống Syria Bashar Assad bị phương Tây cáo buộc ngày càng ương ngạnh trong bối cảnh các nhà đàm phán một lần nữa gặp nhau tại Geneva nhằm cố gắng thương lượng thời hạn cho một cuộc chuyển giao chính trị nhằm kết kết cuộc nội chiến Syria.
Phe đối lập chính đòi hỏi điều kiện trước hòa đàm là Assad phải từ bỏ quyền lực và ngừng không kích khu vực lãnh thổ do phiến quân kiểm soát. Tuy nhiên, chính quyền Syria vẫn tổ chức một cuộc bầu cử lập pháp trong tuần này và đang chuẩn bị một cuộc tấn công lớn nhằm giành lại thành phố lớn nhất Syria là Aleppo.
Theo truyền thông phương Tây, có vẻ cố gắng hồi tháng trước của Nga dồn Assad vào góc tường bằng quyết định rút một phần các cố vấn và chiến đấu cơ khỏi Syria đã đem lại kết quả ngược mong đợi. Assad có vẻ biết rằng danh tiếng của Nga với tư cách một thủ lĩnh ở Trung Đông hiện phụ thuộc vào việc duy trì nguyên trạng và giữ cho chế độ Syria đứng vững.
Chiến dịch can thiệp quân sự của Nga hậu thuẫn Assad bắt đầu hồi cuối tháng 9/2015 đã xoay chuyển tình thế chiến trường và giúp chính quyền Syria chuẩn bị đánh chiếm lại Aleppo từ tay phiến quân. Nhưng nhiệm vụ này đã bị trì hoãn bởi quyết định “lui binh” của Nga tháng trước.
Thực tế là ông Putin đã hạ lệnh Nga giảm xung đột vào một thời điểm then chốt đối với Assad có thể là một phần trong chiến lược rộng lớn hơn của Nga nhằm duy trì đòn bẩy của Moscow trong các cuộc hòa đàm sắp tới tại Geneva.
“Nga sợ nếu như ai đó lật đổ Assad, toàn bộ nhà nước Syria sẽ sụp đổ. Họ đã bị bắt làm con tin với sự tồn tại của ông ta”, Paul Salem, phó chủ tịch về chính sách và nghiên cứu của Viện Trung Đông ở Washington nói với Wall Street Journal.
Nga đã bác bỏ thông tin rằng họ đang lên kế hoạch một chiến chung với quân đội Syria nhằm tái chiếm Aleppo. Tuy nhiên, rốt cuộc Moscow không thể từ bỏ những lợi ích của mình tại Syria, Charles Lister, một chuyên gia tại Viện Trung Đông nhận định. Điều đó buộc Nga lại leo thang sự hiện diện tại khu vực đông bắc Syria để giúp Assad.
Chuyên gia về Nga Boris Zilberman nói với Business Insider rằng nếu như một cuộc tấn công Aleppo đang diễn ra, không có lý do gì để tin rằng Nga có thể không tăng thêm binh sĩ và không lực để giúp tiến hành một chiến dịch như vậy. Zilberman cho rằng Nga đang giảm quy mô nhưng vẫn duy trì năng lực duy trì hiện trạng và chuyển sang tác chiến cường độ cao. Ông này cáo buộc Nga sẽ hoàn toàn không quan tâm tới thương vong lớn của dân thường cũng như các tổn thất khác trong các chiến dịch không kích và đoán rằng nếu Putin và Assad làm những gì đã tuyên bố, cuộc chiến ở Aleppo sẽ cực kỳ tồi tệ.
Mark Galeotti, một chuyên gia về an ninh Nga và là giáo sư về các vấn đề toàn cầu ở Đại học New York cũng phát biểu với Business Insider rằng nếu Nga và Syria quyết chiếm lại Aleppo, họ sẽ ưu tiên các lợi ích quân sự hơn là sự an toàn của dân thường. Tuy nhiên, vẫn chưa rõ là Nga sẽ tham gia vào cuộc tấn công mới này hay không.
Nhà phân tích quân sự Jeff White thuộc Viện Cận Đông (Mỹ) cho rằng Nga có thể tận dụng lợi thế của lệnh ngừng bắn để tấn công lực lượng Jabhat al-Nusra, chi nhánh của Al Qaeda tại Syria. Quân đội Nga ngày 11/4 cho biết có 8.000 chiến binh Nusra tập trung xung quanh thành phố và đang chuẩn bị cắt đứt tuyến tiếp tế từ Aleppo tới thủ đô Damascus.
Nếu thông tin này chính xác, nó sẽ đánh dấu một sự leo thang mạnh các hoạt động của phiến quân Nusra ở phía nam Aleppo. Và nó sẽ trao cho Nga cái cớ để giúp chính quyền Syria cô lập thành phố này, và ít nhất trên giấy tờ, vẫn tuân thủ thỏa thuận ngừng bắn vì Nusta không phải là một bên tham gia thỏa thuận này.
“Nếu như Nga báo hiệu một cuộc tấn công chống Nusra, bạn có thể chắc chắn rằng các nhóm phiến quân khác cũng sẽ trở thành mục tiêu”, Nadav Pollak, chuyên gia ở Viện Washington quả quyết. Ông Zilberman nói thêm rằng nguy cơ về một cuộc tấn công sắp diễn ra cũng trao cho Assad và Putin một công cụ giá trị trước Mỹ trong cuộc hòa đàm Geneva.
T.N
