“Một chạm” để gần dân hơn
Sáng 21/10, Bộ Khoa học và Công nghệ - cơ quan Thường trực của Ban Chỉ đạo Chính phủ về phát triển Khoa học Công nghê (KHCN), Đổi mới sáng tạo (ĐMST), Chuyển đổi số (CĐS) và Đề án 06 - tổ chức Chương trình Chào mừng Ngày Chuyển đổi số Quốc gia năm 2025 với chủ đề: “Chuyển đổi số: Nhanh hơn - hiệu quả hơn - gần dân hơn”.
Phát biểu về chủ đề của chương trình Chào mừng Ngày Chuyển đổi số Quốc gia năm 2025: “Chuyển đổi số: Nhanh hơn - hiệu quả hơn - gần dân hơn”, Thứ trưởng Thường trực Bộ Khoa học và Công nghệ Vũ Hải Quân khẳng định “gần dân hơn” là một trọng tâm cốt lõi.
Thứ trưởng Vũ Hải Quân phân tích “gần dân hơn” trước hết là thu hẹp khoảng cách số, bảo đảm “không ai bị bỏ lại phía sau”. Mọi người dân Việt Nam, dù ở nông thôn, miền núi hay thành thị, đều phải có cơ hội tiếp cận các tiện ích số.
“Gần dân hơn” có nghĩa là chính quyền phục vụ người dân tốt hơn nhờ công nghệ. Việt Nam hướng tới một Nhà nước kiến tạo, thông minh và không khoảng cách, nơi mọi quyết định quản lý, điều hành đều dựa trên dữ liệu thời gian thực, được hỗ trợ bởi AI, nơi người dân được phục vụ bằng dịch vụ công trực tuyến toàn trình, không giấy tờ, được cá nhân hóa theo nhu cầu.
"Khi đó, người dân làm bất cứ thủ tục nào cũng chỉ “một chạm” trên điện thoại; phản ánh kiến nghị được lắng nghe và phản hồi kịp thời; khoảng cách giữa chính quyền và người dân thu hẹp lại đúng nghĩa “không khoảng cách”, Thứ trưởng Vũ Hải Quân nói.
Chính phủ số, chính quyền số các cấp phải gần dân, hiểu dân hơn thông qua dữ liệu và tương tác trực tuyến, để mọi vấn đề của người dân ở cơ sở đều được “thấu rõ, giải quyết nhanh” trong tầm mắt của lãnh đạo cấp mình. Chuyển đổi số giúp chúng ta thực hiện mục tiêu một chính quyền “liên thông, minh bạch, phục vụ”, lấy sự hài lòng của người dân làm thước đo.
Cuối cùng, “gần dân hơn” còn nằm ở việc tạo dựng niềm tin số trong xã hội. Người dân chỉ thực sự tham gia tích cực vào chuyển đổi số khi thấy thực sự thuận lợi cho chính mình, khi có niềm tin rằng môi trường số an toàn, quyền lợi của người dân được bảo vệ đầy đủ.
"Lấy con người làm trung tâm” phải là nguyên tắc xuyên suốt khi kiến tạo xã hội số, từ thiết kế chính sách đến triển khai kỹ thuật. Chỉ khi chuyển đổi số gắn liền với đời sống, giải quyết những “nỗi đau” của người dân và đem lại “hạnh phúc” cho nhân dân, khi đó chuyển đổi số mới thực sự đi vào lòng người, trở thành phong trào toàn dân.
Thứ trưởng thường trực Vũ Hải Quân cho biết bước sang giai đoạn bản lề 2026–2030, Việt Nam hướng tới một xã hội số toàn diện, nơi người dân làm chủ công nghệ, dữ liệu và danh tính số, doanh nghiệp tận dụng nền tảng số để đổi mới sáng tạo và cạnh tranh toàn cầu, còn Chính phủ vận hành dựa trên dữ liệu và ra quyết định thông minh.
"Nhanh hơn để không lỡ nhịp thời đại. Hiệu quả hơn để mỗi nguồn lực đều phát huy tối đa giá trị. Gần dân hơn để mọi người dân Việt Nam đều chung hưởng thành quả phát triển. Đó chính là con đường chuyển đổi số toàn diện mà chúng ta đang và sẽ kiên định thực hiện", TS Vũ Hải Quân nói.
Nền móng vững chắc để bùng nổ chuyển đổi số
Thứ trưởng Thường trực Vũ Hải Quân cho rằng sau 5 năm triển khai Chương trình Chuyển đổi số quốc gia (2020 - 2025), Việt Nam đã đạt được những bước tiến quan trọng, hình thành nền móng vững chắc để bước vào giai đoạn phát triển sâu rộng hơn. Từ hạ tầng, thể chế đến dịch vụ số, mọi thành phần của nền kinh tế - xã hội đã bắt đầu vận hành trong môi trường số, tạo tiền đề cho giai đoạn bứt phá tiếp theo.
Trong giai đoạn đầu, chuyển đổi số được triển khai theo hướng toàn diện, tập trung vào nâng cao nhận thức số, xây dựng hạ tầng và nền tảng số, đồng thời hình thành các dịch vụ số cơ bản phục vụ người dân và doanh nghiệp.
Hạ tầng số phát triển mạnh mẽ là thành quả nổi bật. Đến nay, mạng viễn thông băng rộng đã phủ tới 99,3% thôn, bản trên cả nước; tốc độ Internet di động đạt trung bình 146,64 Mb/giây, xếp hạng 20 thế giới; mạng 5G bắt đầu được triển khai với 26% diện phủ sóng. Những con số này khẳng định Việt Nam đã sẵn sàng cho giai đoạn bùng nổ dịch vụ và ứng dụng số quy mô lớn.
Trên nền tảng đó, Chính phủ số và dịch vụ công trực tuyến đạt tiến bộ rõ rệt. Tỷ lệ người dân sử dụng dịch vụ công trực tuyến tăng mạnh; hồ sơ giải quyết trực tuyến toàn trình đạt gần 40%, tăng 9 lần so với năm 2019.
Theo đánh giá của Liên Hợp Quốc, xếp hạng Chính phủ số của Việt Nam đã tăng 15 bậc so với kỳ công bố trước (năm 2022) – minh chứng cho hiệu quả của nỗ lực xây dựng chính phủ điện tử, chính phủ số.
Bên cạnh đó, kinh tế số trở thành động lực tăng trưởng mới. Năm 2024, doanh thu ngành công nghiệp CNTT đạt 2,772 triệu tỷ đồng (tương đương 118 tỷ USD), tăng 24% so với năm trước; xuất khẩu phần cứng, điện tử tăng 29%. Kinh tế số hiện đóng góp 14–15% GDP, và đang tiến gần mục tiêu 20% GDP vào năm 2025.
Đại dịch COVID-19 là cú hích đặc biệt, thúc đẩy Việt Nam hình thành hàng loạt nền tảng số quốc gia và dịch vụ số cơ bản: Hệ thống họp trực tuyến Chính phủ, Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, Cơ sở dữ liệu đất đai, Cổng Dịch vụ công quốc gia… Đặc biệt, hạ tầng định danh và xác thực điện tử đã ra đời, tạo nền tảng cho các giao dịch điện tử an toàn, thuận tiện, mở đường cho xã hội số.
Cùng với đó, thể chế và chính sách về chuyển đổi số được hoàn thiện mạnh mẽ. Từ Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị đến các chương trình, kế hoạch của Chính phủ, bộ, ngành, địa phương, cùng việc xây dựng Luật Chuyển đổi số, tất cả thể hiện quyết tâm chính trị cao nhất nhằm tạo hành lang pháp lý vững chắc cho quá trình số hóa toàn diện quốc gia.
