5 điểm nghẽn trong triển khai Nghị quyết 57
Ngày 25/12, tổng kết năm 2025 và phương hướng, nhiệm vụ trọng tâm năm 2026 do Ban Chỉ đạo Trung ương về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số tổ chức, ông Võ Thành Hưng, Phó chánh Văn phòng Trung ương Đảng, Ủy viên Thường trực Ban Chỉ đạo, đã nêu 5 điểm nghẽn trong thực tiễn triển khai Nghị quyết 57-NQ/TW.
Ông Võ Thành Hưng cho rằng sự chênh lệch lớn về mức độ chuyển đổi số giữa Trung ương và địa phương, giữa các địa phương với nhau là điểm tồn tại lớn nhất. Việc này đặc biệt nổi cộm ở các khâu số hóa hồ sơ, cấp kết quả điện tử, tái sử dụng dữ liệu. Chất lượng dịch vụ công trực tuyến toàn trình ở một số bộ, ngành còn hạn chế, thậm chí rất thấp.
Thứ hai, hạ tầng và hệ thống số ở cấp cơ sở, nhất là cấp xã còn là điểm nghẽn: thiết bị công nghệ thông tin xuống cấp, thiếu đồng bộ; một số nền tảng dùng chung còn lỗi, chưa thông suốt; kết nối, chia sẻ dữ liệu giữa các hệ thống còn hạn chế, gây thao tác lặp, giảm năng suất.
Thứ ba, ông Hưng chỉ ra còn 117 thôn, bản chưa có điện và sóng di động; nhân lực công nghệ thông tin và chuyển đổi số thiếu và yếu, nhất là cấp xã.
Thứ tư, tiến độ xây dựng một số cơ sở dữ liệu quốc gia, cơ sở dữ liệu chuyên ngành còn chậm; dữ liệu chưa liên thông, chưa làm sạch/chuẩn hóa đồng bộ; chưa xác định rõ danh mục cơ sở dữ liệu ưu tiên theo nhu cầu cải cách thủ tục hành chính và quản trị điều hành.
Thứ năm, an toàn thông tin, an ninh mạng và kỹ năng số còn hạn chế, nhiều hệ thống còn lỗ hổng, nguy cơ bị tấn công; kỹ năng số của một bộ phận người dân còn thấp, tác động đến tỷ lệ sử dụng dịch vụ công trực tuyến và hiệu quả chuyển đổi số.
Nhận xét về việc triển khai Nghị quyết 57-NQ/TW và NQ 68-NQ/TW, Tổng bí thư Tô Lâm, Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương, chủ trì hội nghị đánh giá có những doanh nghiệp điển hình đã phát triển vượt bậc, có đơn hàng xuất khẩu UAV và xuất khẩu chip sang Hàn Quốc. Và nay công bố đầu tư 2 dự án Khu liên hợp UAV lớn nhất ASEAN và Trung tâm Kinh tế không gian cận biên lớn nhất ASEAN, Ban Chỉ đạo và Bộ ngành cần quan tâm khuyến khích.
Theo ông Hưng, bên cạnh những tồn tại trên, năng lực làm chủ công nghệ lõi, vật liệu nguồn của Việt Nam còn yếu. Mối liên kết giữa doanh nghiệp lớn, đặc biệt là doanh nghiệp FDI với các doanh nghiệp nhỏ còn hạn chế, giá trị gia tăng nội địa thấp.
Mô hình hợp tác 3 Nhà triển khai thực tế còn chưa hiệu quả. Tỷ lệ thương mại hóa sáng chế chỉ đạt khoảng 0,1%, rất thấp so với mục tiêu 8 - 10% vào năm 2030.
Doanh nghiệp gặp khó khăn trong tiếp cận vốn. Số doanh nghiệp có trung tâm hoặc phòng thí nghiệm nghiên cứu chỉ chiếm 30% chưa tạo ra đột phá về quy mô chủ yếu tập trung ở các nhóm ngành CNTT và phần mềm.
"Kinh phí ngân sách đã được bố trí đầy đủ (3%), nhưng một số bộ, ngành và địa phương chưa chủ động đề xuất nhiệm vụ và đăng ký vốn đúng hạn. Tiến độ giải ngân chung còn chậm (đạt 52%)", ông Hưng nói.
4 đề xuất của Chủ tịch FPT
Tại hội nghị, ông Trương Gia Bình, Chủ tịch FPT cho rằng trong bối cảnh thế giới biến động phức tạp, công nghệ ngày càng giữ vai trò then chốt, không chỉ đối với phát triển kinh tế mà còn gắn trực tiếp với chủ quyền, an ninh và năng lực tự chủ quốc gia. Ông nêu 4 đề xuất lớn nhằm thúc đẩy việc triển khai Nghị quyết số 57-NQ/TW trong giai đoạn tới.
Thứ nhất, đẩy mạnh xây dựng các nền tảng công nghệ cho chính quyền số, coi AI là công nghệ nền tảng phục vụ quản trị quốc gia, an ninh – quốc phòng và phát triển kinh tế số.
Thứ hai, hình thành Liên minh phòng thủ an ninh mạng quốc gia, kết nối các sản phẩm an ninh “Make in Vietnam”, đầu tư phát triển các hệ thống bảo vệ hạ tầng số quốc gia có độ tinh vi cao, bảo đảm an toàn không gian mạng.
Thứ ba, được Nhà nước ủng hộ mô hình “công tư đồng kiến tạo”, cơ chế thử nghiệm và đầu tư đột phá cho các lĩnh vực công nghệ mới, đặc biệt là kinh tế tầm thấp, bán dẫn và hạ tầng đường sắt, tạo điều kiện để doanh nghiệp trong nước làm chủ công nghệ vận hành, điều khiển và bảo vệ các hệ thống hạ tầng trọng yếu.
Cuối cùng, về hạ tầng đường sắt, ông Trương Gia Bình cho rằng việc tiếp thu, làm chủ công nghệ vận hành, điều khiển và bảo vệ hệ thống là yếu tố sống còn. FPT có kinh nghiệm trong việc làm chủ công nghệ, vận hành các hệ thống và mong muốn được tham gia sâu hơn, cùng các bộ, ngành và địa phương để phát triển hạ tầng đường sắt, đóng góp cho sự phát triển lâu dài của đất nước.
Ông Trương Gia Bình khẳng định FPT sẽ tiếp tục dốc nguồn lực đầu tư cho công nghệ lõi, góp phần hiện thực hóa Nghị quyết số 57-NQ/TW, xây dựng nền khoa học - công nghệ Việt Nam tự chủ, hiện đại và hội nhập.
Về chủ trương chuyển từ “tự làm” sang “cùng làm”, ông Trương Gia Bình chia sẻ một mô hình hợp tác mới, dựa trên 3 nguyên tắc: cùng mục tiêu - cùng hành động - cùng chia sẻ trách nhiệm. Ông cũng đề xuất khái niệm “dữ liệu sinh ra để dùng”, triển khai hàng chục chương trình dữ liệu mở, liên thông và chia sẻ.
Báo cáo về kết quả phát triển khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo, đại diện Ban Chỉ đạo Trung ương về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số cho biết Bộ KH&CN đang trình Chính phủ dự thảo Chương trình quốc gia phát triển sản phẩm công nghệ chiến lược ưu tiên năm 2026, với 6 nhóm trọng điểm: Mô hình ngôn ngữ lớn và trợ lý ảo tiếng Việt, AI camera xử lý tại biên, Robot di động tự hành (AMR), Thiết bị - hệ thống mạng 5G, Hạ tầng blockchain và UAV.
