Xuất thân trong một gia đình thuần nông tại xã Đông Hội, huyện Đông Anh, Hà Nội, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng có tuổi thơ như những người con nông dân khác ở vùng đất giàu truyền thống yêu nước và hiếu học. Trong các cấp học phổ thông, ông nổi lên là một học sinh chăm ngoan, học giỏi với tố chất thông minh đặc biệt, được các thế hệ học sinh và thầy cô hết lời khen ngợi.
Là sinh viên khoa Ngữ Văn trường Đại học Tổng hợp Hà Nội khóa 8, ông tốt nghiệp với luận văn xuất sắc khi thể hiện trí tuệ có tư duy lý luận khoa học và một tâm hồn nhạy cảm rung động trước vẻ đẹp của thơ ca.
Về công tác tại Tạp chí Cộng sản, cơ quan lý luận của Đảng Cộng sản Việt Nam, ông từ một cán bộ làm công tác tư liệu đã chuyển sang làm biên tập viên, rồi từng bước thành Phó ban, Trưởng ban, Phó Tổng Biên tập và Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản nhờ năng lực xuất sắc và uy tín cao về phẩm chất đạo đức.
Sang công tác tại các cơ quan Trung ương, ông đã trải qua 6 nhiệm kỳ Ủy viên Trung ương Đảng, 5 nhiệm kỳ Ủy viên Bộ Chính trị, trải qua nhiều cương vị lãnh đạo từ Phó bí thư rồi Bí thư Thành ủy Hà Nội, Chủ tịch Hội đồng lý luận trung ương, Thường vụ Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội, Chủ tịch nước và đảm nhận Tổng bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam 3 nhiệm kỳ liền.
80 tuổi đời, 57 năm tuổi Đảng, hơn nửa thế kỷ hoạt động cách mạng không ngừng nghỉ, ông được toàn Đảng và nhân dân ghi nhận và vinh danh là một nhà lãnh đạo kiệt xuất có nhiều công lao đặc biệt xuất sắc cho sự nghiệp cách mạng vẻ vang của Đảng và xây dựng phát triển đất nước.
Ông cũng là nhà lãnh đạo Việt Nam có uy tín cao trên trường quốc tế, thể hiện tầm nhìn xa rộng, tư duy chiến lược trong hoạch định đường lối và chính sách cho Đảng và cho quốc gia trong tiến trình phát triển hợp tác và hội nhập quốc tế. Với những thành quả quan trọng của Việt Nam trong những năm qua, nguyên thủ các cường quốc như Trung Quốc, Nga, Mỹ... và nhiều nước khác đều dành những lời tốt đẹp và trân trọng về ông.
Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng cũng có công lao đặc biệt xuất sắc trong hoạt động thực tiễn cũng như làm phong phú hơn cho kho tàng lý luận của Đảng Cộng sản Việt Nam để định hướng cho toàn Đảng, toàn dân xây dựng, phát triển đất nước hướng tới mục tiêu cao cả là xây dựng một nước Việt Nam Dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh, giữ vững đường lối độc lập tự chủ, bảo vệ vững chắc chủ quyền lãnh thổ, hội nhập và hợp tác quốc tế mạnh mẽ, sâu rộng vì lợi ích của đất nước.
Trong 3 nhiệm kỳ giữ cương vị lãnh đạo Đảng, ông đã lãnh đạo, chỉ đạo bộ máy Đảng và Nhà nước thực hiện những nhiệm vụ trọng đại về chỉnh đốn và xây dựng Đảng Cộng sản Việt Nam trong sạch, vững mạnh để xứng đáng là đảng cầm quyền duy nhất lãnh đạo đất nước và hoạch định chiến lược phát triển đất nước trên con đường công nghiệp hóa, hiện đại hóa, đưa Việt Nam từ một nước nghèo nàn lạc hậu tiến tới một nước có nền kinh tế phát triển, có nền văn hóa đậm đà bản sắc dân tộc và có vị trí xứng đáng ở khu vực Đông Nam Á và trên trường quốc tế.
Ngoài ra, ông còn là nhà lý luận xuất sắc với những công trình lý luận toàn diện, tổng kết những bài học quý giá trong thực tiễn và nâng lên tầm khoa học lý luận về Chủ nghĩa Mác-Lênin, về tư tưởng Hồ Chí Minh, về con đường đi lên chủ nghĩa xã hội, về công cuộc chỉnh đốn và xây dựng Đảng Cộng sản Việt Nam. Đặc biệt quan trọng là công trình khoa học của ông về định hướng xây dựng Chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam đặc trưng cơ bản nhất mà cốt lõi là xây dựng một nước Việt Nam Dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh.
Lần đầu tiên ở Việt Nam, Tổng Bí thư đã nêu ra những đặc trưng cơ bản của Chủ nghĩa xã hội, những chủ trương và biện pháp để thực hiện mục tiêu lý tưởng của Đảng, chỉ rõ đường đi và đến cho sự nghiệp của Đảng và công cuộc phát triển đất nước đến năm 2030 kỷ niệm 100 năm ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam và vươn xa tới năm 2045 kỷ niệm 100 năm ngày thành lập nước Nam dân chủ cộng hòa và nay là nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
Từ thực tiễn của Đảng Cộng sản Việt Nam và của đất nước, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đã nhận thức rất sâu sắc về thời cơ, nguy cơ đối với sự nghiệp của Đảng và đất nước trong đó yếu tố quan trọng, nhất là phải xây dựng Đảng Cộng sản Việt Nam thành Đảng cầm quyền duy nhất lãnh đạo hệ thống chính trị , bộ máy lập pháp, tư pháp và hành pháp của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa.
Thế nên ông đã lãnh đạo và chỉ đạo công tác chỉnh đốn và xây dựng Đảng với những chủ trương, biện pháp có tính thực tiễn rất cao, dựa trên nền tảng lý luận khoa học rất sâu sắc. Trong 3 nhiệm kỳ làm Tổng bí thư, chỉ đạo xây dựng một loạt Nghị quyết và văn bản pháp luật để chỉ đạo, coi công tác chỉnh đốn, xây dựng Đảng và công tác cán bộ là khâu then chốt của then chốt quyết định thắng lợi của sự nghiệp cách mạng, phát triển đất nước cả trước mắt và lâu dài.
Một loạt Nghị quyết và chỉ thị của Đảng quy định những điều mà cán bộ đảng viên phải nghiêm túc thực hiện, cụ thể nhất là quy định trách nhiệm của người đứng đứng đầu trong các cơ quan của Đảng và chính quyền từ địa phương đến trung ương, quy định về nêu gương của các cán bộ các cấp, định về những điều Đảng viên không được làm. Đó là những cơ sở quan trọng, thiết thực để đánh giá, kiểm tra hiệu quả công tác của cán bộ Đảng viên.
Thấy rõ nguy cơ rất nghiêm trọng của tham nhũng, tiêu cực thoái hóa biến chất là dạng “Giặc nội xâm” tàn phá đất nước và làm suy yếu sự lãnh đạo của Đảng, dẫn đến nguy cơ đe dọa sự tồn tại của Đảng và của chế độ, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã phất ngọn cờ tiến công mạnh mẽ, toàn diện và triệt để chống tham nhũng.
Công cuộc “đốt lò” vĩ đại của ông đã giành được những thắng lợi rất quan trọng góp phần đẩy lùi và tiến tới xóa bỏ những tệ nạn về tham nhũng, tham ô, hối lộ, suy thoái đạo đức của cán bộ, Đảng viên giữ các cương vị lãnh đạo từ địa phương cho tới Trung ương. Với chỉ đạo quyết liệt không có vùng cấm, không có ngoại lệ, rất nhiều cán bộ Đảng viên kể cả cán bộ lãnh đạo cấp chủ chốt và cấp chiến lược đã xử lý để toàn bộ cán bộ đảng viên tự nhìn nhận lại mình, tự kiềm chế, nghiêm túc thực hiện quy định của Đảng và pháp luật của Nhà nước trong thực thi nhiệm vụ, công vụ.
Sự nghiệp “đốt lò” vĩ đại của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã đem lại niềm tin cho toàn Đảng, toàn dân về việc tham nhũng sẽ từng bước được đẩy lùi. Ông đã đặt nền tảng vững chắc cho cuộc chiến đấu này, tạo nền tảng để những người kế tục sẽ hoàn thành nhiệm vụ to lớn mà nhân dân cả nước kỳ vọng.
Không chỉ là một nhà lãnh đạo kiệt xuất, tài năng và đức độ, không chỉ là một người lãnh đạo cao nhất của đất nước có uy tín tuyệt đối trong nhân dân ta và giành được sự tôn trọng và đánh giá cao của bạn bè, nhân dân thế giới, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng xứng đáng là doanh nhân văn hóa một nhà lãnh đạo cấp cao đầy chất nhân văn đầy nghĩa tình và sâu lắng tình người.
Ông là gương sáng về phẩm chất và đạo đức của một người cộng sản chân chính, nếp sống trong sáng, lành mạnh, giản dị, chân thành từ những việc nhỏ nhất cho đến thực thi nhiệm vụ; là tấm gương cho các thế hệ cán bộ đảng viên hiện nay và mai sau noi theo trong việc xây dựng nền nếp gia đình đúng thuần phong mỹ tục và đạo đức kết tinh những tinh hoa giá trị của con người Việt Nam từ nhiều thế hệ.
Tổng Bí thư không dành những lợi ích vật chất cho mình cũng như gia đình; không ưu ái các con, tác động đến tổ chức để dành cho con vị trí công tác thuận lợi. Những ai có điều kiện gần gũi với ông đều ghi nhận sự liêm khiết, trong sạch, sự giản dị, chân thành trong nếp sống của ông và người thân.
Sự giản dị thể hiện qua việc ông tổ chức đám cưới của con nhẹ nhàng, không phô trương. Tổng Bí thư cũng không tổ chức kỷ niệm sinh nhật mình và từ chối việc cơ quan dành cho ông những ưu ái về vật chất. Cả cuộc đời ông là tấm gương sáng về việc hết lòng vì nước, vì dân, trung thành tận tụy, đem hết tâm huyết, trí lực phục vụ sự nghiệp của Đảng và nhân dân.
Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng từ trần là một tổn thất to lớn cho Đảng và nhân dân. Di sản ông để lại là vô giá, vì thế tên tuổi Tổng Bí thư luôn gắn liền với sự nghiệp cách mạng vẻ vang của Đảng ta.
Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng qua lời kể của bạn học: Bận công việc vẫn bắt xe ôm đến họp lớp
