219,8 tỷ đồng không có khả năng thanh toán ở VietinBank
Kết quả điều tra xác định, do có nhu cầu vay vốn để kinh doanh mặt hàng thép thành phẩm, ngày 04/01/2010, Công ty TNHH Thương mại và Du lịch Trung Dũng (Công ty Trung Dũng) đề nghị Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam (VietinBank) – Chi nhánh Hà Nội cấp giới hạn tín dụng ngắn hạn 190 tỷ đồng để bổ sung vốn lưu động phục vụ kinh doanh sắt thép.
Ngày 29/01/2010, VietinBank có văn bản số 447/CV-NHCT5 về việc duyệt giới hạn tín dụng đối với Công ty Trung Dũng, nâng giới hạn tín dụng 190 tỷ đồng, nâng hạn mức phán quyết cho VietinBank - Chi nhánh Hà Nội là 150 tỷ đồng/món; Biện pháp bảo đảm tiền vay: Cho vay không có tài sản đảm bảo, áp dụng biện pháp đảm bảo bổ sung là thế chấp quyền sử dụng 19.000m2 đất Hà Nam cấp cho Công ty Hà Nam và cầm cố lô thép.
Trong thời gian từ tháng 01 đến tháng 09/2011, Công ty Trung Dũng tiếp tục đề nghị VietinBank nâng giới hạn tín dụng để phục vụ nhập khẩu mặt hàng than mỡ, bổ sung vốn lưu động kinh doanh. Cụ thể, ngày 9/4/2011, VietinBank có Công văn số 2261/CV-NHCT5, về việc duyệt giới hạn tín dụng ngắn hạn cho Công ty Trung Dũng là 650 tỷ đồng, trong đó: Từ ngày 9/4/2011 đến ngày 20/7/2011: 650 tỷ đồng (giới hạn cho vay ngắn hạn tối đa là 500 tỷ đồng); Sau từ ngày 20/7/2011 đến ngày 20/9/2011: 610 tỷ đồng (giới hạn cho vay ngắn hạn tối đa 610 tỷ đồng); Sau ngày 20/9/2011 đến ngày 15/4/2012: 500 tỷ đồng (giới hạn cho vay tối đa 500 tỷ đồng); Mục đích cấp giới hạn bổ sung: nhập khẩu lô than mỡ; Biện pháp bảo đảm: Lô than mỡ hình thành từ vốn vay.
Ngày 30/9/2011, VietinBank có văn bản số 7333/CV-NHCT5 về việc kéo dài thời hạn duy trì giới hạn tín dụng 610 tỷ đồng năm 2011 của Công ty Trung Dũng đến ngày 30/10/2011; từ ngày 31/10/2011 đến ngày 15/4/2012, giới hạn tín dụng sẽ giảm còn 500 tỷ đồng.
Trên cơ sở giới hạn tín dụng được cấp, VietinBank – Chi nhánh Hà Nội giải ngân cho vay bằng các khoản vay từng lần. Trong thời gian từ năm 2010 đến năm 2012, VietinBank - Chi nhánh Hà Nội đã thực hiện cho vay từng lần, bảo lãnh thanh toán để Công ty Trung Dũng mua thép thành phẩm của Công ty TISCO, mở L/C nhập khẩu than mỡ. Tính đến ngày 31/12/2018, Công ty Trung Dũng còn dư nợ của 03 khoản vay, với tổng số tiền gốc là 114,4 tỷ đồng, nợ lãi trong hạn là 105,4 tỷ đồng, tổng cộng là 219,8 tỷ đồng, đến nay không có khả năng thanh toán.
 |
|
Sai phạm của một số cán bộ VietinBank - Chi nhánh Hà Nội và Hội sở, được Cơ quan điều tra đánh giá, là có dấu hiệu của tội hình sự. (Ảnh: trụ sở VietinBank - Chi nhánh Hà Nội).
|
“Hậu quả thiệt hại: Hiện Công ty Trung Dũng không có khả năng tài chính để trả nợ, không có tài sản để đảm bảo cho khoản vay, nên VietinBank không thu được nợ gốc 114.441.017.335 đồng đối với 02 khoản vay ngắn hạn và 01 khoản vay bắt bộc để thanh toán L/C” – Kết luận viết.
Cơ quan điều tra xác định trong quá trình cho vay, VietinBank có một số sai phạm.
Cụ thể: “+ Đối với 02 khoản vay ngắn hạn: Việc đề xuất cấp giới hạn tín dụng không có bảo đảm chưa đúng quy định (thiếu chỉ tiêu tài chính); Dư nợ gốc hiện nay là 48,85 tỷ đồng. Quá trình quản lý sau vay, các cán bộ của VietinBank – Chi nhánh Hà Nội không quản lý được dòng tiền thu về, dẫn đến không thu đủ nợ, hành vi này của cán bộ Chi nhánh có dấu hiệu của tội “Thiếu trách nhiệm gây thiệt hại đến tài sản của Nhà nước, cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp” quy định tại Điều 179 BLHS năm 2015.
+ Đối với khoản L/C: Dư nợ gốc hiện nay là 65,59 tỷ đồng;
* Trong việc cấp tín dụng không có tài sản đảm bảo: Tại thời điểm đề xuất cấp giới hạn tín dụng không có bảo đảm, báo cáo tài chính của Công ty Trung Dũng thể hiện một số chỉ tiêu về tài chính không đủ theo quy định gồm: hệ số tài trợ <20%; hệ số ngắn hạn <1; ROE<5%, báo cáo tài chính chưa có kiểm toán; Đồng thời việc cấp giới hạn tín dụng không có bảo đảm vượt thẩm quyền quyết định của Chi nhánh… Là người được giao cấp thẩm quyền quyết định cấp tín dụng, HĐTD Hội sở chính đã đồng ý cấp tín dụng khi khách hàng không đủ các điều kiện về khả năng tài chính của Vietinbank, dẫn đến hiện nay Vietinbank không thu được nợ của khách hàng nên họ phải chịu trách nhiệm liên đới với hậu quả này.
* Trong việc quản lý dòng tiền: Khi phát hành L/C, Hội sở chính Vietinbank yêu cầu Chi nhánh “Đề nghị Công ty Trung Dũng thỏa thuận với Công ty TISCO về điều khoản thanh toán trong hợp đồng mua bán than mỡ các nội dung: (i) Thanh toán ngay sau mỗi đợt giao hàng, không áp dụng thanh toán bù trừ, (ii) Trường hợp thanh toán trả chậm yêu cầu phải có bảo lãnh thanh toán của ngân hàng đối với phần trả chậm”. Chi nhánh đã không thực hiện được nội dung này… Vietinbank phải giải ngân bắt buộc, đến nay không thu được 65 tỷ đồng.
Sai phạm của cán bộ Chi nhánh có dấu hiệu của tội “Vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng” quy định tại Điểm g, Khoản 1, Điều 206 BLHS năm 2015; Các cán bộ tại Hội sở chính chịu trách nhiệm liên đới trong việc cấp giới hạn tín dụng để Chi nhánh phát hành L/C, có dấu hiệu của tội “thiếu trách nhiệm gây thiệt hại đến tài sản của Nhà nước, cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp”quy định tại Điều 179 BLHS năm 2015."”
Theo cơ quan điều tra, vì đây là nội dung điều tra mở rộng không nằm trong vụ án xảy ra tại BIDV và Công ty Trung Dũng; Do thời gian điều tra đã hết, hiện nay chưa thu thập đủ tài liệu chứng cứ để đánh giá và kết luận, nên tiếp tục điều tra làm rõ kết luận và xử lý sau.
 |
|
Cơ quan điều tra "thấy có dấu hiệu vi phạm pháp luật trong việc cho vay" của MBBank với Công ty Trung Dũng.
|
“MBBank không có khả năng thu hồi khoản nợ 477,82 tỷ đồng”
Cơ quan điều tra xác định, ngày 21/03/2011, ông Đoàn Hùng Dũng đại diện Công ty Trung Dũng và ông Nguyễn Hải đại diện Ngân hàng TMCP Quân đội (MBBank) – Chi nhánh Long Biên đã ký hợp đồng tín dụng số 29.11.066.899998.TD với nội dung cơ bản như sau: hạn mức cam kết tối đa là 300 tỷ đồng; giá trị hạn mức bảo lãnh tối đa là 200 tỷ đồng; Mục đích để tài trợ vốn lưu động, mở L/C nhập khẩu để phục vụ cho hoạt động sản xuất kinh doanh năm 2011 các mặt hàng thép, phôi thép, các loại than; Thời hạn hợp đồng đến hết ngày 31/12/2012.
Tài sản thế chấp cho hạn mức là: (1) Quyền đòi nợ phát sinh theo Hợp đồng kinh tế số 02/2011/HĐMB-TD giữa Công ty Trung Dũng và Công ty Hà Nam; trị giá 65 tỷ đồng; (2) Quyền đòi nợ phát sinh bảng đối chiếu công nợ tháng 10/2011 giữa Công ty Trung Dũng và Công ty Hà Nam, trị giá 607 tỷ đồng.
Sau đó, trong các ngày từ 01/08/2011 đến 30/9/2011, MBBank đã thực hiện giải ngân theo 06 khế ước nhận nợ, với tổng số tiền là 246 tỷ đồng. Tổng dư nợ tạm tính đến 04/4/2019 là 477,82 tỷ đồng. “Hiện nay Công ty Trung Dũng không có khả năng trả nợ đối với khoản vay này” – Kết luận viết.
Bên cạnh khoản cho vay, nên biết, trước đó, vào tháng 9/2009, MBBank còn mua 50 tỷ trái phiếu của Trung Dũng phát hành dưới sự bảo lãnh thanh toán 5 năm của BIDV. Đến tháng 7/2014, BIDV đã thực hiện bảo lãnh thanh toán cho MBBank gốc trái phiếu là 50 tỷ, Công ty Trung Dũng còn nợ MBBank 4,34 tỷ đồng tiền lãi trái phiếu.
“Kết quả điều tra và các tài liệu do MBBank cung cấp đến nay xác định MBBank không có khả năng thu hồi khoản nợ 477,82 tỷ đồng; các khoản vay còn dư nợ hiện nay không còn tài sản đảm bảo do MBBank nhận tài sản thế chấp là quyền đòi nợ của Công ty Trung Dũng đối với Công ty Hà Nam, với hậu quả như hiện nay, thấy có dấu hiệu vi phạm pháp luật trong việc cho vay”- cơ quan điều tra nhận xét.
Xét thấy trong trường hợp có hậu quả thiệt hại xảy ra đối với MBBank sẽ ảnh hưởng đến tài sản của Bộ Quốc phòng, Cơ quan CSĐT Bộ Công an chuyển thông tin và tài liệu đến Cục điều tra hình sự Bộ Quốc phòng để điều tra, xử lý theo thẩm quyền./.
