Khảo sát của FiinRatings cho thấy, tính đến ngày 17/3/2023, đã có 69 tổ chức phát hành trái phiếu không thể đáp ứng nghĩa vụ nợ với tổng giá trị 94.430 tỉ đồng, chiếm 8,15% giá trị trái phiếu doanh nghiệp đang lưu hành.
Trong đó, có 43 tổ chức phát hành là doanh nghiệp bất động sản với tổng giá trị trái phiếu chậm trả nợ ở mức 78.900 tỉ đồng, chiếm 83,6% tổng giá trị trái phiếu doanh nghiệp chậm trả nợ.
 |
Theo FiinRatings, bất động sản là ngành có tỷ lệ nợ xấu trái phiếu cao thứ hai sau ngành năng lượng, song ngành này có quy mô trái phiếu lưu hành lớn nhất với 396.300 tỉ đồng, chiếm 33,8% tổng giá trị trái phiếu lưu hành.
Thực tế, trong tổng số 69 tổ chức phát hành chậm trả nợ trái phiếu doanh nghiệp thì các doanh nghiệp trong ngành bất động sản chiếm tới 62,3%.
Dựa trên số liệu từ báo cáo tài chính của 33 doanh nghiệp bất động sản chậm trả nợ trái phiếu, FiinRatings nhận thấy đòn bẩy tài chính của các doanh nghiệp này đã tăng gấp 9,5 lần so với thời điểm cuối năm 2017.
Tuy nhiên, tài sản hữu hình – thường là tài sản sinh lời của các công ty bất động sản –có mức tăng khiêm tốn, từ 25.000 tỉ đồng năm 2017 lên 33.000 tỉ đồng năm 2021.
Trong khi đó, khoản phải thu (thường đến từ hợp đồng cho vay các bên liên quan) và khoản đầu tư dài hạn (thường là khoản đầu tư vào các công ty con và liên kết) lại tăng gấp hơn 4 lần.
Theo FiinRatings, lý do là dòng tiền không được tập trung đầu tư vào tài sản sinh lời nên lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh chính không tăng trưởng tương xứng với nợ vay. Khả năng trả nợ của các doanh nghiệp này giảm mạnh do EBITDA (lợi nhuận trước lãi vay, thuế và khấu hao) chỉ tăng 4 lần, trong khi nợ vay tăng 15 lần.
Trong một thời gian dài, nợ vay trên tương quan với lợi nhuận EBITDA (lợi nhuận không gần với dòng tiền tạo ra mới trong kỳ) ở mức rất cao, lên tới 30,5 lần vào năm 2020 và 23,5 lần vào năm 2021.
“Đây là mức quá cao so với kỳ hạn bình quân của một trái phiếu và các nghĩa vụ nợ của các doanh nghiệp này”, FiinRatings nhận định.
107.500 tỉ đồng trái phiếu sẽ đáo hạn trong năm 2023
 |
FiinRatings cho biết, quy mô thị trường trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ hiện ở mức 1,15 triệu tỉ đồng, tính theo giá trị lưu hành tại thời điểm ngày 8/3/2023.
Trong đó, trái phiếu của các tổ chức phi ngân hàng là 788.900 tỉ đồng, bao gồm 302 doanh nghiệp bất động sản với tổng giá trị trái phiếu lưu hành ở mức 396.300 tỉ đồng.
FiinRatings cho rằng, tỷ lệ nợ xấu trái phiếu sẽ tiếp tục tăng trong thời gian tới trước khi những thay đổi chính sách có hiệu quả trực tiếp và môi trường kinh doanh dần được cải thiện.
“107.500 tỉ đồng trái phiếu sẽ đáo hạn trong năm 2023, trong khi triển vọng kinh doanh của ngành bất động sản đang gặp những trở ngại lớn và chưa có dấu hiệu khởi sắc trở lại”, FiinRatings thông tin.
Tuy nhiên, FiinRatings kỳ vọng những động thái hỗ trợ như giảm lãi suất cho vay, Nghị quyết 33/2023/NQ-CP và Nghị định 08/2023/NĐ-CP ra đời sẽ góp phần giải quyết áp lực nghĩa vụ nợ qua hoạt động tái cấu trúc nợ, phát hành trái phiếu mới để tái tài trợ nợ cũ hoặc cấp tín dụng mới cho các dự án sạch về pháp lý được triển khai một cách hiệu quả./.
Tổ chức tín dụng phát hành trái phiếu lãi suất 16%/năm
Sửa Thông tư 16: Tăng cường giám sát việc sử dụng dòng tiền trái phiếu, hỗ trợ thanh khoản
