Dùng máy đo thân nhiệt tìm người nhiễm COVID-19 là “Không hiệu quả!“: Giới khoa học đưa ra lời giải thích

VietTimes -- Một trong những hình ảnh rất dễ thấy trong bối cảnh dịch COVID-19 đang hoành hành hiện nay chính là những bộ dụng cụ đo thân nhiệt mà nhân viên y tế sử dụng để kiểm tra hành khách tại sân bay. Nhưng dụng cụ này có thực sự hiệu quả?
Đo thân nhiệt ở sân bay được cho là không hiệu quả trong ngăn chặn virus corona chủng mới (Ảnh: SCMP)
Đo thân nhiệt ở sân bay được cho là không hiệu quả trong ngăn chặn virus corona chủng mới (Ảnh: SCMP)

Đo 30.000 khách không ra 1 người bệnh

Ở Mỹ, có 11 sân bay đang sử dụng các bộ dụng cụ đo thân nhiệt để kiểm tra những hành khách có triệu chứng nhiễm COVID-19, và biện pháp này được coi như có tác dụng. Nếu một hành khách không bị sốt, họ dễ dàng vượt qua vòng kiểm tra sức khỏe ở sân bay...

Thế nhưng cũng bộ dụng cụ này lại làm nảy sinh một vấn đề.

Trong khi Trung tâm Kiểm soát và Ngăn chặn dịch bệnh (CDC) Mỹ đã đo thân nhiệt hơn 30.000 hành khách trong tháng vừa rồi, họ không thể phát hiện dù chỉ 1 trường hợp nhiễm COVID-19 tại sân bay - theo dữ liệu mà CNN công bố.

Từ lâu đã có một cuộc tranh luận về tính hiệu quả của biện pháp đo thân nhiệt tại sân bay, nhưng thực tế ghi nhận tại các sân bay của Mỹ mới đây, công thêm một nghiên cứu mới mà các nhà khoa học châu Âu công bố, dường như cho thấy biện pháp này không có hiệu quả.

Đầu tháng này, các nhà khoa học Anh công bố một nghiên cứu chỉ ra rằng đo thân nhiệt không thể phát hiện người nhiễm virus corona chủng mới, trong 50% tổng số lần đo.

Có ít nhất 1 quốc gia trên thế giới nhận thấy rằng đo thân nhiệt không đạt hiệu quả nên đã quyết định không áp dụng biện pháp này. Israel trong những năm trước đây từng áp dụng đo thân nhiệt để phát hiện người nhiễm Ebola, SARS và H1N1...nhưng giờ nhận thấy biện pháp này không hiệu quả.

"Biện pháp này không hiệu quả" - Tiến sĩ Itamar Grotto, làm việc tại Bộ Y tế Israel, nói.

Ông Grotto chỉ ra vấn đề ở đây rằng, việc đo thân nhiệt có thể mang tới kết quả sai. Những hành khách có thân nhiệt bình thường vẫn có thể đang trong giai đoạn ủ bệnh, có nghĩa rằng họ đã bị nhiễm, chỉ là chưa bị sốt mà thôi.

Còn theo các nghiên cứu đã được công bố, một số lượng nhỏ các bệnh nhân nhiễm COVID-19 không hề có triệu chứng sốt.

Bởi vậy, nhiều chuyên gia bị thuyết phục rằng vì những lý do trên, đo thân nhiệt ở các sân bay là vô dụng.

"Tôi không nghĩ đo thân nhiệt ở sân bay có tác dụng gì lớn trong việc ngăn chặn hay làm chậm sự lan truyền của virus corona chủng mới" - Michael Osterholm, chuyên gia bệnh dịch học và là Giáo sư tại ĐH Y Minnesota, Mỹ, nói - "Chúng tôi không hề có dữ liệu để chứng minh nó có tác dụng".

Từ giai đoạn giữa tháng 1/2020, CDC Mỹ đã áp dụng đo thân nhiệt tại một số sân bay được lựa chọn, ba đầu là đối với những hành khách đến từ Vũ Hán, Trung Quốc - tâm dịch - và giờ là với mọi hành khách đến từ bất cứ đâu ở Trung Quốc trong vòng 14 ngày trước đó.

Đo thân nhiệt là một phần trong nỗ lực kiểm tra tổng thể, trong đó bao gồm trao cho hành khách những tấm thẻ nói với họ cảnh giác khi bị sốt, ho hay khó thở - tất cả các triệu chứng của COVID-19.

"Phát hiện những người bị ốm có rủi ro bị nhiễm COVID-19, và cảnh báo những hành khách chưa xuất hiện triệu chứng nhưng có khả năng nhiễm sau khi tới Mỹ, và nhanh chóng phản ứng với những người bị nghi nhiễm COVID-19...đó mới là cách hữu hiệu để bảo vệ sức khỏe và sự an toàn của người dân Mỹ" - Tiến sĩ Martin Cetron, Giám đốc Cục Di cư toàn cầu và Cách ly của CDC, nói.

Một số chuyên gia còn cho rằng chính những tấm thẻ phát đi - trên đó liệt kê các triệu chứng bệnh bằng cả tiếng Anh và tiếng Trung - mới chính là "chìa khóa" giúp phát hiện bệnh nhân nhiễm COVID-19, chứ không phải đo thân nhiệt.

Thực tế về đo thân nhiệt

Nhiều chuyên gia tin rằng đo thân nhiệt ở sân bay không phải biện pháp hữu hiệu chặn COVID-19 (Ảnh: CNN)
Nhiều chuyên gia tin rằng đo thân nhiệt ở sân bay không phải biện pháp hữu hiệu chặn COVID-19 (Ảnh: CNN)

Theo như cuộc điều tra mà CNN thực hiện mới đây, có nhiều nhiều người thoát khỏi vòng kiểm tra thân nhiệt ở sân bay, nhưng rồi sau đó được chẩn đoán đã mắc COVID-19.

Cụ thể, đã có 10 hành khách vượt qua kiểm tra đo thân nhiệt ở các sân bay Mỹ nhưng sau đó được chẩn đoán đã mắc COVID-19.

Theo điều tra của CNN, 4 trên 10 hành khách nói trên đã được kiểm tra thân nhiệt ở sân bay với kết quả không bị sốt hay có các tiệu chứng nhiễm COVID-19. 2 trong số các hành khách này đã bay tới sân bay quốc tế Los Angeles và 2 bay tới sân bay quốc tế San Francisco.

Trước đó, một phát ngôn viên của CDC nói với CNN rằng 2 trong số các hành khách trên xuất hiện triệu chứng trong chuyến bay, nhưng sau đó lại sửa lại rằng họ không xuất hiện triệu chứng lúc bay.

4 hành khách khác trong số 10 người này không được kiểm tra bởi họ bay đến các sân bay không được áp dụng đo thân nhiệt vào thời điểm đó. Những người này ở Illinois, Washington, Massachusetts và California.

Bản tính của con người cũng là một nguyên nhân

Nhiều hành khách sử dụng thuốc giảm đau trong chuyến bay, khiến đo thân nhiệt không có tác dụng (Ảnh: USA Today)
Nhiều hành khách sử dụng thuốc giảm đau trong chuyến bay, khiến đo thân nhiệt không có tác dụng (Ảnh: USA Today)

Có một nguyên nhân khác khiến cho việc đo thân nhiệt ở sân bay không có hiệu quả: Bản tính của con người.

Hãy lấy một ví dụ, ai đó đang trên một chuyến bay đường dài tới nước Mỹ và bắt đầu nhận ra mình bị đau cổ họng, đau đầu hay mệt mỏi. Hành khách này có thể cho rằng mình đang bị say máy bay hoặc do không khí trên máy bay quá khô. Có thể họ sẽ sử dụng một số loại thuốc giảm đau như Advil hay Tylenol, và như vậy là xong.

"Đó là bản tính của con người" - Osterholm, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Chính sách và Bệnh truyền nhiễm thuộc ĐH Minnesota, nói.

Khi một hành khách hạ cánh, họ có thể chưa bị sốt bởi các loại thuốc như Advil và Tylenol ngoài tác dụng giảm đau còn giúp trị cảm cúm.

"Đó là lý do vì sao mà kiểu kiểm tra thân nhiệt này lại ít hiệu quả trong việc ngăn chặn dịch" - ông Osterholm nói.