Tóm tắt bài viết
Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương vừa tiếp nhận một ca tổn thương não do ký sinh trùng, với biểu hiện ban đầu rất dễ nhầm là u não. Trường hợp này là lời cảnh báo rõ ràng về bệnh sán não, một bệnh lý không hiếm nhưng thường bị bỏ sót do triệu chứng nghèo nàn, dễ đánh lừa cả người bệnh lẫn thầy thuốc, trong khi hậu quả có thể rất nghiêm trọng nếu chẩn đoán muộn.
Anh N.H.T, 39 tuổi, trú tại Hà Nội, được đưa vào Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương sau khi bất ngờ xuất hiện cơn co cứng kèm tê tay trái khi đang sinh hoạt tại nhà.
Trước đó, anh hoàn toàn khỏe mạnh, không có bệnh lý nền đáng chú ý. Tại cơ sở y tế ban đầu, hình ảnh chẩn đoán khiến các bác sĩ nghi ngờ u não, đồng thời chưa loại trừ khả năng nhiễm trùng, nên bệnh nhân được chuyển tuyến để đánh giá chuyên sâu.
Thời điểm nhập viện, bệnh nhân tỉnh táo, không sốt, huyết động ổn định, không có dấu hiệu thần kinh khu trú rõ ràng hay hội chứng màng não. Tuy nhiên, người bệnh đau đầu nhiều và vẫn còn cảm giác tê nhẹ tay trái, dấu hiệu tưởng chừng thoáng qua nhưng tiềm ẩn nguy cơ tổn thương não thực sự.
Tổn thương não nhỏ nhưng nguy hiểm
Kết quả chụp cộng hưởng từ sọ não cho thấy một tổn thương dạng nang nhỏ tại thùy trán trái, kích thước khoảng 11 x 7 mm, xung quanh có phù não nhẹ. Theo BSCKII Nguyễn Văn Phương, Phó Giám đốc Trung tâm Khám, chữa bệnh theo yêu cầu và Quốc tế, hình ảnh này gợi ý nhiều đến tổn thương do ký sinh trùng hơn là u não nguyên phát.
Các xét nghiệm huyết thanh học tiếp tục được chỉ định, trong đó xét nghiệm kháng thể kháng sán dây chó cho kết quả dương tính, giúp khẳng định chẩn đoán tổn thương não do ký sinh trùng. Ngay sau khi xác định nguyên nhân, bệnh nhân được điều trị nội khoa theo phác đồ chuẩn, kết hợp kiểm soát triệu chứng và theo dõi sát diễn biến thần kinh.
Sau khoảng 10 ngày điều trị nội trú, tình trạng bệnh nhân cải thiện rõ rệt. Người bệnh hết tê tay, không còn xuất hiện cơn co giật, không đau đầu hay chóng mặt, toàn trạng ổn định và được cho ra viện, tiếp tục điều trị ngoại trú đủ liệu trình kéo dài 4 tuần. Khi tái khám gần một tháng sau, hình ảnh cộng hưởng từ cho thấy tổn thương não thu nhỏ rõ rệt, phù não giảm, không có dấu hiệu tiến triển.
Dễ bỏ sót nếu chủ quan với triệu chứng
BS Nguyễn Văn Phương cho biết nhiễm sán não không phải là bệnh lý hiếm nhưng rất dễ bị bỏ sót do triệu chứng ban đầu thường không điển hình. Người bệnh có thể chỉ xuất hiện co giật thoáng qua, tê yếu nhẹ hoặc đau đầu, dễ nhầm lẫn với u não hoặc tai biến mạch não.
Đáng lưu ý, đường lây nhiễm không nhất thiết do tiếp xúc trực tiếp với chó mèo, mà chủ yếu liên quan đến ăn uống không đảm bảo vệ sinh. Việc sử dụng rau sống, thực phẩm tái sống hoặc nguồn nước nhiễm bẩn có thể tạo điều kiện cho trứng ký sinh trùng xâm nhập vào cơ thể, theo đường máu di chuyển lên não và gây tổn thương.
Từ trường hợp này, các bác sĩ khuyến cáo người dân không nên chủ quan với các triệu chứng thần kinh bất thường, dù chỉ xuất hiện trong thời gian ngắn. Việc đến cơ sở y tế chuyên khoa để được chẩn đoán hình ảnh và làm xét nghiệm đầy đủ có ý nghĩa quyết định trong phát hiện sớm bệnh.
Điều trị đúng phác đồ giúp tổn thương não hồi phục tốt, tránh biến chứng nặng và hạn chế những can thiệp phẫu thuật không cần thiết. Đồng thời, mỗi người cần duy trì thói quen ăn chín uống sôi, rửa tay sạch và đảm bảo vệ sinh thực phẩm để phòng ngừa hiệu quả các bệnh ký sinh trùng nguy hiểm nhưng hoàn toàn có thể kiểm soát nếu được phát hiện kịp thời.
