Từ ngày 1/7, mô hình chính quyền địa phương 2 cấp chính thức được vận hành trên toàn quốc, đánh dấu bước chuyển mình quan trọng trong cải cách tổ chức bộ máy hành chính.
Ngay sau đó, Chính phủ đã ban hành 28 Nghị định về phân quyền, phân cấp; phân định thẩm quyền giữa Chính phủ và chính quyền địa phương 2 cấp (cấp tỉnh và cấp xã).
Dưới đây là các Nghị định phân quyền, phân cấp cụ thể:
| Lĩnh vực | Nghị định | Cấp tỉnh | Cấp xã, phường, đặc khu |
| Hành chính tư pháp | 120/2025/NĐ-CP | - Thu hồi, hủy bỏ giấy tờ hộ tịch trái luật. | - Đăng ký hộ tịch. - Giải quyết việc đăng ký hộ tịch (Khai sinh, khai tử, nhận cha, con, giám hộ…). - Trách nhiệm quản lý Nhà nước về hộ tịch. - Nhận nuôi con nuôi. - Chứng thực. - Hòa giải ở cơ sở. - Xử lý hồ sơ trực tuyến. |
| Quản lý Nhà nước của Bộ tư pháp | 121/2025/NĐ-CP | - Cấp, thu hồi, cấp lại chứng chỉ hành nghề đấu giá. - Cấp giấy phép thành lập Trung tâm trọng tài. - Chấm dứt hoạt động của Trung tâm trọng tài. - Cấp, thu hồi, cấp lại chứng chỉ hành nghề luật sư. - Công nhận đào tạo nghề luật sư ở nước ngoài. - Khiếu nại đối với các quyết định, hành vi của Ban Chủ nhiệm đoàn luật sư, các cơ quan của Liên đoàn Luật sư Việt Nam. - Bổ, miễn nhiệm, bổ nhiệm lại công chứng viên. - Công nhận tương đương với người được đào tạo nghề công chứng ở nước ngoài. - Hỗ trợ, hướng dẫn người bị thiệt hại thực hiện thủ tục yêu cầu bồi thường Nhà nước. - Kiến nghị cơ quan có thẩm quyền xử lý vi phạm giải quyết bồi thường, hoàn trả. - Kiến nghị người có thẩm quyền kháng nghị bản án, quyết định của Tòa án có nội dung giải quyết bồi thường. - Công dân Việt Nam trong nước nhận trẻ nước ngoài làm con nuôi. - Bổ nhiệm, miễn nhiệm, bổ nhiệm lại Thừa phát lại. - Lĩnh vực trọng tài thương mại. | |
| Công tác dân tộc, tín ngưỡng, tôn giáo | 124/2025/NĐ-CP | - Trả lời nhóm người nước ngoài sinh hoạt tôn giáo tập trung mời chức sắc, nhà tu hành là người nước ngoài đến giảng đạo. - Trả lời người nước ngoài học tập tại cơ sở tôn giáo ở Việt Nam. - Phê duyệt danh sách xã khu vực I, II, III và công nhận thôn đặc biệt khó khăn thuộc vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 – 2025. | - Công nhận đưa ra khỏi danh sách và thay thế bổ sung người có uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số. - Tiếp nhận thông báo tổ chức lễ hội tín ngưỡng định kỳ. |
| Quản lý Nhà nước của Bộ Tài chính | 125/2025/NĐ-CP | - Phê duyệt, quyết toán vốn đầu tư dự án hoàn thành đối với dự án do cấp tỉnh nhận bàn giao từ cấp huyện. - Chuyển đơn vị sự nghiệp công lập thành công ty cổ phần. | - Phê duyệt, quyết toán vốn đầu tư dự án hoàn thành đối với dự án do cấp tỉnh nhận bàn giao từ cấp huyện. - Thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn trong lĩnh vực đầu tư theo phương thức đối tác công tư. - Phê duyệt hồ sơ mời thầu và nhiệm vụ liên quan đến đấu thầu. - Xử lý di sản không có người thừa kế, phương tiện vi phạm hành chính. - Ban hành cưỡng chế về thuế. - Thủ tục đăng ký hộ kinh doanh, hợp tác xã tại UBND xã. - Quản lý, tổ chức thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia. - Quản lý, sử dụng và khai thác tài sản công. - Thu phí bảo vệ môi trường. |
| Quản lý, sử dụng tài sản công | 127/2025/NĐ-CP | - Quản lý, sử dụng, xử lý tài sản công tại cơ quan, tổ chức, đơn vị. - Phê duyệt phương án, sắp xếp xử lý lại nhà đất. - Quản lý, sử dụng, xử lý tài sản của cơ quan Việt Nam ở nước ngoài. - Quản lý, sử dụng và khai thác tài sản kết cấu hạ tầng chợ. - Quản lý, sử dụng và khai thác tài sản kết cấu hạ thủy lợi… | |
| Nội vụ | 128/2025/NĐ-CP | - Quản lý Nhà nước về người có công với cách mạng. - Quản lý Nhà nước về người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng. | |
| Quản lý Nhà nước của Bộ Nội vụ | 129/2025/NĐ-CP | - Cấp giấy chứng nhận bị thương (do cấp huyện quản lý). - Thẩm định phê duyệt hồ sơ vay vốn… | - Cấp giấy chứng nhận hy sinh (Trưởng công an xã, phường). - Giải quyết chế độ trợ cấp, thờ cúng liệt sỹ (lập danh sách gửi Sở Nội vụ). - Thủ tục giải quyết ưu đãi đối với bà mẹ Việt Nam anh hùng (nhận bản khai gửi Sở Nội vụ). - Truy điệu và an táng hài cốt liệt sỹ. - Khai báo, báo cáo tai nạn lao động, sự cố kỹ thuật gây mất an toàn vệ sinh lao động. - Điều tra lại tai nạn lao động khi có khiếu nại, tố cáo… |
| Quản lý Nhà nước của Bộ Nông nghiệp và Môi trường | 131/2025/NĐ-CP | - Chỉ đạo xã thanh lý rừng theo quy định. - Phân công lực lượng, phương tiện chữa cháy rừng. - Phê duyệt phương án ứng phó thiên tai cho công trình, vùng hạ du đập trong quá trình thi công đối với đập, hồ chứa nước trên địa bàn 2 xã trở lên… - Đầu tư xây dựng công trình hạ tầng bảo vệ môi trường cụm công nghiệp… - Cấp giấy phép môi trường… | - Tổ chức thu gom, xử lý bao gói thuốc bảo vệ thực vật. - Có thẩm quyền giao rừng cho hộ gia đình, cá nhân và cộng đồng dân cư. - Cá nhân có nhu cầu chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác, Chủ tịch UBND cấp xã là người quyết định. - Chấp thuận đề nghị khai thác gỗ trong rừng sản xuất là rừng tự nhiên cho chủ rừng là hộ cá nhân, gia đình, cộng đồng… |
| Quy định về phân định thẩm quyền của chính quyền địa phương 2 cấp trong QLNN của Bộ KH&CN | 132/2025/NĐ-CP | - Trách nhiệm về công nghệ thông tin. | - Kiểm tra Nhà nước về đo lường. - Quản lý Nhà nước về trách nhiệm sản phẩm, hàng hóa. - Quản lý Nhà nước về đầu tư ứng dụng công nghệ thông tin… - Trách nhiệm cung cấp thông tin trên môi trường mạng. |
| Quy định về phân quyền, phân cấp trong lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ Khoa học và Công nghệ. | 133/2025/NĐ-CP | - Cấp, sửa, đổi, bổ sung, thu hồi giấy phép kinh doanh dịch vụ viễn thông. - Ghi nhận tổ chức, cá nhân đáp ứng điều kiện kinh doanh dịch vụ đại diện sở hữu công nghiệp. - Xóa tên tổ chức dịch vụ, người đại diện sở hữu công nghiệp. - Chuyển giao quyền sử dụng sáng chế. - Chấp thuận chuyển giao công nghệ. - Cấp giấy phép chuyển giao công nghệ. - Cho phép thành lập tổ chức khoa học và công nghệ có vốn nước ngoài. - Cấp giấy phép thành lập văn phòng đại diện, chi nhánh tại Việt Nam của tổ chức khoa học và công nghệ nước ngoài. - Giải quyết tranh chấp trong kinh doanh dịch vụ viễn thông. - Ngừng kinh doanh dịch vụ viễn thông. - Cấp giấy chứng nhận đăng kí dịch vụ viễn thông. - Tiếp nhận thông báo dịch vụ viễn thông… - Điều 28, 29, 30, 31, 32 và 33… Nghị định này. | |
| Văn hóa, thể thao và du lịch | 138/2025/NĐ/CP | - Tiếp nhận thông báo thành lập, sáp nhập, hợp nhất, chia tách, giải thể, chấm dứt hoạt động thư viện chuyên ngành ở trung ương, thư viện cấp tỉnh. - Chấp thuận thay đổi nội dung ghi trong giấy phép hoạt động báo in, tạp chí in, báo điện tử, tạp chí điện tử… đối với cơ quan báo chí của địa phương. - Cấp, sửa đổi, bổ sung, chấp thuận thay đổi nội dung giấy phép xuất bản thêm ấn phẩm báo chí, phụ trương. - Cấp giấy phép xuất bản đặc san; văn bản chấp thuận thay đổi nội dung trong giấy phép. - Tiếp nhận đăng ký, thông báo tổ chức lễ hội. - Quyết định tổ chức bắn pháo hoa, thay đổi tầm bắn, thời lượng bắn pháo hoa… | |
| Lĩnh vực đất đai | 151/2025/NĐ-CP | - Phê duyệt kế hoạch sử dụng đất cấp tỉnh đối với TP trực thuộc trung ương không phải lập quy hoạch sử dụng đất (HĐND tỉnh thực hiện). - Quyết định trường hợp giao đất, cho thuê đất không đấu giá quyền sử dụng đất, không đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án có sử dụng đất (UBND tỉnh). - Quyết định chính sách về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư. - Quyết định bảng giá đất lần đầu. - Chủ tịch tỉnh được quyết định thu hồi đất do vi phạm pháp luật về đất đai… | - Cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất (sổ đỏ) lần đầu cho người dân. - Quyết định giá đất - Ban hành thông báo thu hồi đất. - Phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư - Phê duyệt phương án cưỡng chế thu hồi đất. - Quyết định giá bán nhà ở tái định cư trong địa bàn. - Quyết định thành lập hội đồng thẩm định giá đất… |
| Giáo dục | 143/2025/NĐ-CP | - Công nhận tỉnh đạt chuẩn phổ cập giáo dục, xóa mù chữ. - Cho phép thành lập, giải thể, chấm dứt hoạt động cơ sở giáo dục mầm non, cơ sở giáo dục phổ thông do cơ quan đại diện ngoại giao nước ngoài, tổ chức quốc tế liên chính phủ đề nghị. - Chuyển đổi cơ sở loại hình giáo dục mầm non, cơ sở giáo dục phổ thông do cơ quan đại diện ngoại giao nước ngoài, tổ chức quốc tế liên chính phủ đề nghị. - Phân cấp việc đánh giá đảm bảo các điều kiện tổ chức dạy học tiếng dân tộc thiểu số. - Phân cấp phê duyệt liên kết tổ chức thi cấp chứng chỉ năng lực ngoại ngữ nước ngoài… |
