Elon Musk của Trung Quốc
Với kiểu tóc cắt ngắn mới mẻ, đồng sáng lập kiêm CEO của Nio, William Li, đã được hàng chục nghìn người hâm mộ cuồng nhiệt chào đón như một ngôi sao âm nhạc trong một sự kiện mới đây, khi ông bước lên sân khấu tại sân vận động Olympic ở Tây An, Trung Quốc.
Li, người thường được gọi là Elon Musk của Trung Quốc, đã gây ra sự chia rẽ giữa các nhà đầu tư và giới phân tích. Một số người coi việc ông đặt cược vào công nghệ hoán đổi pin – hiện là trọng tâm trong kế hoạch kinh doanh của tập đoàn xe điện (EV) và nhằm cạnh tranh với các hãng như Tesla chỉ sạc từng phương tiện – là bất khả thi bên ngoài các thành phố lớn của Trung Quốc.
Những người khác đặt câu hỏi về tính bền vững tài chính của hoạt động kinh doanh EV cao cấp của ông, gần một thập kỷ sau khi được thành lập vào năm 2014 và nay vẫn đang trong cuộc chiến sinh tồn khi phải vật lộn với những khoản lỗ nặng nề và chi phí cao khi triển khai cơ sở hạ tầng trao đổi pin.
Tuy nhiên, sự nhiệt tình của những khách hàng bất chấp nhiệt độ dưới 0 độ C tại sự kiện “Nio Day” hàng năm đã cho thấy công ty xe điện non trẻ của Li đã thu hút được nhiều tài xế trẻ ở thị trường EV lớn nhất thế giới.
“William Li là người tiên phong. Anh ấy thực sự là Elon của Trung Quốc...nếu chúng ta đang xem xét việc xây dựng thương hiệu, xem xét những bước đi táo bạo”, Tu Le, người sáng lập công ty tư vấn Sino Auto Insights có trụ sở tại Bắc Kinh, cho biết.
Theo dữ liệu của HSBC, doanh số bán hàng của Nio tính đến cuối tháng 11 năm nay đã tăng 33% với khoảng 142.000 xe, vượt lên trên hầu hết các thương hiệu nước ngoài trên thị trường EV của Trung Quốc, mặc dù xếp sau Tesla và BYD.
Nhưng sản xuất ô tô nổi tiếng là tốn kém. 5 năm sau khi niêm yết trên sàn giao dịch chứng khoán Nasdaq của New York, Nio vẫn lỗ 12.000 USD cho mỗi chiếc ô tô xuất xưởng, Chủ tịch kiêm đồng sáng lập Lihong Qin nói với Financial Times gần đây.
Tầm nhìn khác biệt
Ông Li, 49 tuổi, thành lập doanh nghiệp đầu tiên của mình khi đang theo học ngành xã hội học và luật tại ĐH Bắc Kinh cách đây hơn 2 thập kỷ, và duy trì hoạt động của công ty bằng cách nhận công việc phụ là lập trình viên máy tính. Ông đã thành lập hàng chục công ty và niêm yết 3 công ty.
Liên doanh lớn nhất trước Nio là Bitauto, kênh bán xe trực tuyến đầu tiên của Trung Quốc, được Li thành lập năm 2000 và niêm yết trên Nasdaq vào năm 2010.
Tình trạng ô nhiễm không khí ngột ngạt ở các thành phố của Trung Quốc vào những năm 2000 khiến ông cân nhắc việc kinh doanh EV. Tên tiếng Trung của Nio, “wei lai”, có nghĩa là “bầu trời xanh đang đến”.
Động lực của Li không chỉ là vấn đề môi trường. Ông tin rằng các nhà sản xuất ô tô truyền thống đã lạc lối trong mảng dịch vụ khách hàng. Trong một cuộc phỏng vấn với Financial Times vào năm 2018, ông nói rằng ông nhận thức được điều này khi tham gia một showroom của Audi ở sân bay Munich.
Audi khi đó là một trong những thương hiệu xe hơi bán chạy nhất ở Trung Quốc và bản thân Li cũng sở hữu một số xe của hãng này. Tuy nhiên, thay vì thừa nhận ông là một khách hàng trung thành, nhân viên bán hàng lại coi ông như một khách hàng bình thường.
Sự việc này đã khiến ông nảy sinh một ý tưởng - rằng khách hàng nên được đối xử như thành viên của một câu lạc bộ hơn là mục tiêu bán hàng.
“Tương lai của một thương hiệu hay một công ty không nằm ở ranh giới của sản phẩm...Nó thực sự sẽ được xác định bởi các nhóm người dùng mà họ cung cấp dịch vụ”, ông nói vào thời điểm đó.
Tầm nhìn của ông phần nào có vẻ đã được chứng minh. Được hỗ trợ bởi một nhóm tài xế nhiệt tình, Nio đã vượt qua Audi về doanh số bán hàng tại Thượng Hải khi thị phần của các nhà sản xuất ô tô nước ngoài tại Trung Quốc sụt giảm.
Ngày nay, người dùng xe của Nio có thể nhắn tin trực tiếp cho Li thông qua một ứng dụng để chia sẻ suy nghĩ và ý tưởng của họ về ô tô và dịch vụ của công ty.
Theo một nhà tư vấn cấp cao làm việc với Nio, các giám đốc điều hành cấp cao đã trở nên quen thuộc với việc nhận được tin nhắn từ sếp của họ, “có thể là vào lúc nửa đêm”, hỏi xem ý tưởng của khách hàng có thể thực hiện được hay không.
“Ông ấy thực sự nắm bắt và thúc đẩy khái niệm lấy khách hàng làm trung tâm. Bạn cảm nhận được điều này trong toàn bộ công ty”, nhà tư vấn cho biết.
Tham vọng về pin EV
Tuy nhiên, Li đã đặt rất nhiều niềm tin vào việc sản xuất ô tô sử dụng pin có thể thay thế, một cách tiếp cận khác với Tesla, đánh cược rằng người tiêu dùng ở các thành phố lớn sẽ thích công nghệ này hơn bởi nó chỉ mất vài phút trong khi quá trình sạc từng chiếc ô tô chậm hơn.
Trong những tháng gần đây, Li đã đạt được quan hệ đối tác với Geely và Changan, hai trong số những tập đoàn ô tô lớn nhất Trung Quốc, để phát triển cơ sở hạ tầng và công nghệ trao đổi pin với mục đích giảm chi phí thông qua quy mô.
Chưa hết, giống như Musk, Li vừa nhanh nhẹn vừa có sở trường thực hiện những màn diễn gây chú ý. Vào tháng 12, hàng triệu người đã theo dõi buổi phát sóng trực tiếp của ông trong chuyến đi kéo dài 14 giờ, lái xe từ Thượng Hải đến Hạ Môn.
Hành trình 1.000 km này được thực hiện nhằm giới thiệu công nghệ pin tầm xa mới dành cho ô tô do Nio phát triển. Tuy nhiên, công ty cũng cần có công nghệ thay thế cho mạng lưới hoán đổi phạm vi ngắn hơn của mình.
Tuy nhiên, Li vẫn chưa thể sánh với Musk trong việc biến sự nhiệt tình trên không gian mạng thành lợi nhuận.
Khi niêm yết trên thị trường chứng khoán New York vào năm 2018, Nio tiết lộ họ đã lỗ 1,6 tỉ USD trong 3 năm trong khi doanh thu gần như bằng 0. Công ty đã được các doanh nghiệp nhà nước từ tỉnh An Huy, phía đông Trung Quốc cứu trợ với số tiền gần 1 tỉ USD vào năm 2020.
Và phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt từ Tesla và BYD cùng với các công ty khởi nghiệp Li Auto và Xpeng cũng như các nhà sản xuất ô tô lâu đời như VW và Ford, Nio đã không đạt được mục tiêu sản xuất và ghi nhận khoản lỗ lớn. Cổ phiếu của nó thấp hơn giá trị IPO và đã sụt giảm hơn 85% kể từ mức đỉnh năm 2021.
Trong tháng 12, Nio đã nhận được 2,2 tỉ USD từ CYVN, một tập đoàn đầu tư đến từ Abu Dhabi, lần thứ hai mà nhà đầu tư Trung Đông này bơm tiền vào công ty sau khoản bơm 1 tỉ USD vào tháng 7.
Các nhà đầu tư và nhà phân tích lo lắng rằng Li, dưới áp lực tài chính, có thể làm suy yếu danh tiếng vốn có của Nio như một thương hiệu xe hơi cao cấp bằng cách theo đuổi doanh số cao hơn, với các mẫu xe giá rẻ hơn.
Một số người cũng cho rằng Nio – hiện đang xây dựng cơ sở kinh doanh ở châu Âu – có thể được hưởng lợi từ nỗ lực tập trung hơn vào doanh số bán hàng trong nước,, trước khi cố gắng mở rộng ra nước ngoài, đặc biệt là khi chủ nghĩa bảo hộ và tâm lý chống Trung Quốc đang gia tăng ở Mỹ.
Tuy nhiên, Li trông giống như một người sống sót. Nếu cảm thấy khó khăn với triển vọng tài chính của công ty mình, ông đã không xuất hiện ở Tây An trong sự kiện vừa qua.
Nhu cầu tham dự Nio Day là điều đáng chú ý, vé chỉ được bán thông qua một hệ thống xổ số. Tại sự kiện này, ông đã cho ra mắt một mẫu ô tô mới, một con chip máy tính mới và những cải tiến mới nhất cho các trạm đổi pin chạy bằng năng lượng mặt trời của Nio. Tất nhiên, mỗi thông báo đều nhận được sự tán thưởng từ những người ủng hộ Nio.
“William rất điên”, một nhân viên của Nio bình luận. “Và các fan hâm mộ của ông ấy cũng vậy”.
Ông chủ BYD Vương Truyền Phúc: Từ cậu bé mồ côi nghèo đến tỉ phú hàng đầu Trung Quốc
Bản án dành cho ông chủ của FTX và 'giấc mơ không thành' của tiền mã hóa
Ông chủ ByteDance Trương Nhất Minh: Thành công từ việc không ngừng tìm kiếm, sáng tạo
Theo Financial Times
