Báo cáo Kinh tế Vĩ mô Việt Nam Quý 1/2019 của Viện Nghiên cứu Kinh tế và Chính sách (VEPR) cho biết, so với cùng kỳ năm 2018, lãi suất liên ngân hàng Quý 1/2019 có xu hướng cao, biên độ dao động hẹp hơn, trong khoảng từ 3,38% (giữa tháng 1/2019) cho tới 5,6% (cuối tháng 2/2019 - trước kỳ nghỉ Tết Nguyên Đán).
Tương tự Quý 1/2018, lãi suất liên ngân hàng Quý 1/2019 đạt ngưỡng cao nhất thời gian qua tại thời điểm cận Tết do nhu cầu vốn vay ngắn hạn tăng cao. Sau đó, tới cuối Quý 1/2019, lãi suất chỉ còn ở mức 3,32%.
Nguyên nhân của sự gia tăng lãi suất, theo nhận định của VEPR, là do đảm bảo tỷ lệ dự trữ bắt buộc và biến động nguồn tiền gửi từ các ngân hàng lớn.
Tuy nhiên, sau dịp Tết Nguyên Đán năm nay, lãi suất liên ngân hàng thay vì ghi nhận đà giảm sâu rõ rệt như các năm trước, lại đang có dấu hiệu bật tăng mạnh trở lại vào những ngày cuối cùng của Quý 1/2019.
Đây là một hiện tượng khá đặc biệt được TS. Nguyễn Đức Thành lưu ý tại buổi Tọa đàm "Công bố Báo cáo Kinh tế Vĩ mô Quý I năm 2019" của VEPR.
 |
|
Diễn biến lãi suất liên ngân hàng và tăng trưởng cung tiền M2 trong Báo cáo Kinh tế Vĩ mô Quý I năm 2019 của VEPR (Nguồn: VEPR)
|
“Thông thường, sau dịp nghỉ Tết, lãi suất liên ngân hàng sẽ giảm sâu, khoảng 2%, khi thanh khoản của hệ thống dồi dào trở lại. Nhưng trong thời gian gần đây, lãi suất liên ngân hàng thường “treo” ở mức trên 4% và cuối tháng 3/2019 đang có dấu hiệu tăng mạnh trở lại. Rõ ràng vốn trong hệ thống ngân hàng có sự xáo trộn nhất định, dẫn đến sự thiếu hụt thanh khoản” - TS. Nguyễn Đức Thành (Viện trưởng VEPR) phân tích.
Theo vị chuyên gia này, vấn đề có thể là do các ngân hàng nhỏ vay vốn (vay qua đêm) với các ngân hàng lớn để bù đắp thanh khoản, tìm cách đáp ứng các quy định mới.
“Đây là rủi ro tiềm ẩn trong nền kinh tế của chúng ta, chừng nào không xử lý được các vấn đề về vốn thì doanh nghiệp sẽ gặp nhiều khó khăn và cuối cùng sẽ ảnh hưởng tới người dân, người lao động. Hoạt động sản xuất gặp khó, hàng hóa đắt đỏ hơn có thể dẫn đến làm giảm sức cạnh tranh của nền kinh tế” - ông Thành cho biết.
Trước đó, trong bản tin về thị trường trái phiếu thống kê số liệu tuần từ 25/3 - 29/3/2019, CTCP Chứng khoán Bảo Việt (BVSC) cho biết Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) đã bơm ròng hơn 31.506 tỷ đồng vào hệ thống.
Đây là tuần đầu tiên kể từ Tết Nguyên Đán, NHNN tiến hành bơm ròng vào thị trường. Động thái này được đánh giá là nhằm bù đắp cho sự thiếu hụt thanh khoản trên thị trường.
Cũng theo các chuyên gia của BVSC, có khả năng áp lực cân đối nguồn vốn nhằm đảm bảo tỷ lệ dữ trữ bắt buộc trong tuần cuối tháng là một trong những nguyên nhân đẩy lãi suất liên ngân hàng bật tăng trở lại. Và cũng không loại trừ khả năng, biến động về nguồn tiền gửi tại một số ngân hàng lớn (có thể là tiền gửi của Kho bạc Nhà nước) dẫn đến thanh khoản hệ thống bị ảnh hưởng.
Điều này phần nào biểu hiện khi lãi suất huy động của khu vực ngân hàng thương mại (NHTM) tăng nhẹ tại thời điểm cuối tháng 3 so với cuối tháng 2/2019. Cũng theo báo cáo này, lãi suất huy động tại các ngân hàng trong tháng 3/2018 có xu hướng tăng nhẹ so với thời điểm cuối tháng 2/2019./.
