Sau những động thái điều chỉnh lãi suất liên tiếp của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) vào cuối tháng 11, các ngân hàng thương mại đồng loạt điều chỉnh giảm lãi suất huy động ở nhiều kỳ hạn.
Theo nhận định của Công ty Cổ phần (CTCP) Chứng khóa SSI (SSI Research), từ nay tới cuối năm, do tính mùa vụ nên xu hướng sụt giảm lãi suất trên thị trường sẽ tạm thời ngưng lại.
Tuy nhiên, diễn biến sẽ thay đổi trong khoảng thời gian sau Tết nguyên đán, cụ thể lãi suất huy động có thể giảm tiếp 0,5% - 1% kéo giảm lãi suất cho vay. “Các kỳ hạn dài trên 12 tháng sẽ giảm chậm hơn do các quy định về tỷ lệ vốn ngắn hạn cho vay trung dài hạn và vẫn có sự phân hóa lãi suất giữa các nhóm NHTM lớn và nhỏ”, SSI nhận định.
Hướng tới mục tiêu giảm ít nhất 0,5%/năm lãi suất cho vay trong năm 2020 mà Thủ tướng Chính phủ đã phát biểu trước Quốc hội, NHNN đã có nhiều động thái mạnh mẽ nhằm thúc đẩy sự cắt giảm lãi suất.
Cụ thể, NHNN đã bơm ròng 103.176 tỷ đồng trên thị trường mở, giảm lãi suất mua kỳ hạn từ 4,5%/năm xuống 4%/năm. Đây cũng là bước giảm lớn nhất trong 5 năm trở lại đây và là lần giảm thứ 2 trong năm nay. Theo đó trần lãi suất tiền gửi ngắn hạn và cho vay lĩnh vực ưu tiên đồng loạt hạ xuống thấp hơn 0,5%/năm so với mức cũ.
Trong những tháng gần đây, ngoại trừ 4 Ngân hàng Thương mại (NHTM) nhà nước và một vài NHTM lớn, lãi suất huy động trong các kỳ hạn 1 đến dưới 6 tháng đều đang ở mức 5,5%/năm. Nên khi trần lãi suất huy động giảm, một loạt các NHTM cũng điều chỉnh giảm lãi suất ở kỳ hạn này về mức 5%/năm kể từ ngày 19/11/2019.
Điểm đáng chú ý là các kỳ hạn dài hơn cũng đã bắt đầu giảm, rõ rệt nhất là ở nhóm các NHTM có thị phần nhỏ (giảm 0,2 - 0,3 điểm %), thu hẹp mức chênh lệch lãi suất với nhóm các NHTM lớn. Lãi suất huy động kỳ hạn dưới 6 tháng dao động trong khoảng 4,1-5,0%/năm, kỳ hạn từ 6 đến dưới 12 tháng trong khoảng 5,5-7,5%/năm và từ 12-13 tháng là 6,4-7,9%/năm.
Bên cạnh việc thể hiện quan điểm hỗ trợ tăng trưởng rõ ràng hơn, NHNN cũng đã ban hành Thông tư 22/2019/TT-NHNN về tỷ lệ đảm bảo an toàn hoạt động ngân hàng và Thông tư 18/2019/TT-NHNN quy định về cho vay tiêu dùng của các công ty tài chính.
"Việc kiểm soát tăng trưởng tín dụng tổng thể cùng với lộ trình siết chặt các quy định an toàn về vốn và tín dụng cho thấy quan điểm điều hành thận trọng của NHNN. Giảm lãi suất vẫn đang được cân đối với kiểm soát lạm phát, tỷ giá và sự phát triển bền vững của hệ thống ngân hàng", chuyên gia của SSI đánh giá.
Tháng 11 cũng là tháng đầu tiên có hiệu lực đầu tiên của Thông tư 58/2019/TT-BTC về quản lý và sử dụng tài khoản của Kho bạc Nhà nước (KBNN), theo đó tiền gửi không kỳ hạn của KBNN sẽ được quản lý tập trung về tài khoản của KBNN ở Sở giao dịch NHNN thay vì để tại các NHTM. Điều này đã thúc đẩy sự tăng trưởng của lãi suất liên ngân hàng.
Lãi suất VND trên liên ngân hàng đi ngang ở mức thấp quanh 2%/năm trong nửa đầu tháng 11 nhưng bất ngờ tăng mạnh lên quanh 4%/năm với kỳ hạn qua đêm trong 2 tuần cuối tháng khi nguồn cung tiền đồng từ các NHTM lớn sụt giảm.
Tháng 11 là tháng có hiệu lực đầu tiên của Thông tư 58/2019/TT-BTC về quản lý và sử dụng tài khoản của Kho bạc Nhà nước, theo đó tiền gửi không kỳ hạn của KBNN sẽ được quản lý tập trung về tài khoản của KBNN ở Sở giao dịch NHNN thay vì để tại các NHTM./.
