Những ngày gần đây, hàng loạt sự cố cây cổ thụ bật gốc, đặc biệt là trong khuôn viên trường học, đã khiến phụ huynh và lãnh đạo các cơ sở giáo dục lo ngại.
Gần đây nhất, chiều 4/6, sau cơn mưa lớn, cây phượng vĩ trên 20 năm tuổi ở trường THCS Trần Hưng Đạo (phường Trung Dũng, TP Biên Hòa, Đồng Nai) bất ngờ bật gốc khiến 3 nữ sinh khối 8 bị sây sát.
Đáng nói nhất là vụ việc phượng cổ thụ bật gốc khiến 1 em học sinh tử vong và nhiều em khác bị thương tại trường THCS Bạch Đằng (quận 3, TP.HCM).
Sau vụ việc này, nhiều cơ sở giáo dục đã cho chặt hạ phượng cũng như các loại cây khác. Mặc dù chặt hạ cây xanh trong trường để đảm bảo an toàn tuyệt đối cho học sinh, không để sự việc đáng tiếc do cây đổ gây ra nhưng nhiều ý kiến cho rằng cần xem lại việc có nên triệt hạ "bất chấp", để lại sân trường đầy nắng.
Lỗi đâu phải tại cây phượng - sân trường bê tông khiến cây dễ đổ!
Trên tờ Lao Động, một bạn đọc chia sẻ từ lâu, cây phượng đã gắn liền với thơ văn, hình ảnh thầy trò, tình cảm học trò, ... như một ký ức đẹp của tuổi thơ. Nhưng sau vụ tai nạn thương tâm do phượng bật gốc, nhiều trường đã cho chặt hàng loạt cây phượng, gây tiếc nuối cho bao thế hệ.
 |
|
Trường học đốn hạ phượng để đảm bảo an toàn cho học sinh. Ảnh: Internet
|
Theo bạn đọc này, việc chặt tỉa các cành cây, loại bỏ đi những cây xanh lâu năm đã mục rỗng có nguy cơ đổ gãy trong khuôn viên trường học là việc làm thường xuyên và quan trọng, đặc biệt là trước mùa mưa bão nhằm để đảm bảo an toàn tuyệt đối cho học sinh và giáo viên.
Tuy nhiên, không nên vì sự việc đau lòng trên mà các nhà trường quá cực đoan chặt phá đi những cây cổ thụ đang đảm bảo an toàn. Trước khi chặt cây, các nhà trường cần nên xem xét, thăm dò thật kĩ để tránh chặt nhầm cây.
Chia sẻ về vấn đề đốn hạ hàng loạt cây phượng ở các trường học trong những ngày qua, trên tờ Dân Trí, GS.TS Trần Văn Chứ - Hiệu trưởng Trường Đại học Lâm nghiệp Hà Nội, cho biết nước ta có đầy đủ các tiêu chuẩn về cây xanh trong các khu vực đô thị, trường học. Ví dụ: Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 8270:2009 về Quy hoạch cây xanh sử dụng hạn chế và chuyên dụng trong đô thị hoặc Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 9257:2012 về Quy hoạch cây xanh sử dụng công cộng trong các đô thị - Tiêu chuẩn thiết kế. Trong trường, có thể trồng cây phượng, bàng... và cây phượng vĩ có hoa rất đẹp.
Phượng vĩ có nguồn gốc từ Madagascar, có thể cao khoảng 10-15m, tán lá tỏa rộng và dày đặc tạo ra bóng mát. Nhược điểm lớn lớn nhất của cây phượng là tuổi thọ không cao; cây trồng trên đường phố chỉ 30 tuổi là đã già cỗi, thân có dấu hiệu mục rỗng, sâu bệnh, nấm bắt đầu tấn công. Cây trồng trong công viên, trường học thì có thể có tuổi thọ cao hơn nhưng cũng chỉ đạt 40-50 năm tuổi.
Ngày nay, ở các khu đô thị, trường học mới xây dựng thì người ta thường trồng cây lớn. Ở những cây này, rễ cái, cành to bị cắt hay những chỗ trong quá trình vận chuyện bị xước vỏ thì đều là nguyên nhân dẫn đến mục rỗng.
 |
|
Trồng cây trên sân bê tông khiến cây dễ bị đổ. Ảnh: Internet
|
Đồng thời, quá trình làm sân trường đổ những lớp bê tông đến gần sát gốc cây. Trong khi đó, phượng là loài cây có rễ ăn nổi, ngang, không đâm sâu xuống đất, nên khi đổ những lớp bê tông dày từ 15-20 cm thì toàn bộ lớp rễ nằm dưới phần bê tông rơi vào tình trạng yếm khí, không hô hấp được và lâu dần sẽ chết dần. Đó cũng là nguyên nhân khiến cây dễ đổ.
Bên cạnh đó, việc xây bồn xung quanh gốc cũng khiến phượng dễ bị đổ. Bồn cao khoảng 40 - 45 cm so với mặt đất cũ, rồi đổ một lớp đất mới vào sau khi xây bồn xong khiến thông khí, thoát nước kém, tổn hại đến rễ cây. Nhìn qua chúng ta thấy cây sống tươi tốt nhưng thực ra ở phía bên dưới đã bị mục rỗng.
Tìm nhiều giải pháp thay vì đốn hạ hàng loạt
Như vậy, thay vì đốn phượng hàng loạt, GS.TS Trần Văn Chứ cho rằng cần khi trồng phượng làm đẹp cảnh quang, cần chọn giống có kích thước vừa phải. Cây phải có ngọn, cành và chưa đến giai đoạn trưởng thành. Cây có đường kính khoảng 6-8 cm, cao khoảng 4-5 m là phù hợp.
Đặc biệt không nên trồng cây lớn mà bị cắt hết cành to, bởi sẽ rất nguy hiểm vì nguy cơ mục rỗng.
 |
|
Với cây lớn tuổi, cần đưa vào đối tượng diện theo dõi sát sao, thường xuyên để có phương án đảm bảo an toàn. Ảnh: VNE
|
Bên cạnh đó, cần có chế độ chăm sóc cây xanh 1 cách khoa học, khống chế chiều cao của cây, cắt tỉa tạo ra những lớp cành tán đều nhau. Với cây lớn tuổi, cần đưa vào đối tượng diện theo dõi sát sao, thường xuyên để có phương án đảm bảo an toàn.
Trước mùa giông bão phải cắt tỉa cành, hạ chiều cao của cây. Đồng thời liên hệ các công ty, chuyên gia cây xanh xem xét định kỳ mức độ sâu bệnh của cây ra sao từ đó đưa ra những quyết định phù hợp.
Cùng bàn luận về vấn đề này, trên tờ VOV, PGS.TS Đồng Huy Giới - Khoa Công nghệ Sinh học (Học viện Nông nghiệp Việt Nam), cho biết chúng ta phải chặt bỏ những cây bị sâu bệnh, không còn an toàn toàn cho con người, cho học sinh. Tuy nhiên, các trường cần lưu ý tránh chặt theo phong trào, nó sẽ làm ảnh hưởng đến tình hình cây xanh đô thị.
Hiện nay, riêng tại khu vực Hà Nội, việc quản lý cây xanh trong trường học còn nhiều hạn chế. Kết quả điều tra ghi nhận 100% trường học không có cán bộ chuyên môn phụ trách việc chăm sóc, duy tu thường xuyên cho cây xanh ở trong nhà trường. Hầu hết các trường đều giao cho các bác bảo vệ vừa làm chăm sóc và làm quản lý.
Do đó, PGS.TS Đồng Huy Giới cho rằng nếu không có đội ngũ chuyên môn thì phải thuê để chăm sóc cây xanh một cách khoa học. Chúng ta phải kiểm tra sức khỏe, đối với những cây bị sâu mục bên trong để có biện pháp hợp lý, không gây ảnh hưởng đến tính mạng con người.
