|
| Ở Việt Nam, tử vong do ung thư gan gấp 3,8 lần tử vong do tai nạn giao thông (ảnh BVCC) |
Ở Việt Nam, tử vong do ung thư gan đứng đầu danh sách
Theo các bác sĩ Bệnh viện K, trong số ca mắc ung thư gan ở Việt Nam có đến 90% số ca ung thư gan là ung thư biểu mô tế bào gan (HCC).
Dẫn số liệu từ Globocan 2020 (Cơ quan nghiên cứu ung thư quốc tế), các chuyên gia cho biết, tỷ lệ mắc mới ung thư gan tại Việt Nam là 26.418 ca mỗi năm, chiếm 14,5% tổng số ung thư và 77% số ca ung thư gan là nam giới.
Ung thư gan cũng là ung thư có số ca tử vong dẫn đầu với 25.272 ca, chiếm 21% tổng số tử vong do ung thư, gấp 3,8 lần tổng số ca tử vong do TNGT năm 2020 (6.700 ca).
Theo các chuyên gia, ung thư gan gồm 2 thể là nguyên phát và thứ phát. Thể thứ phát do các tế bào ung thư ở bộ phận khác di căn vào gan gây ra các khối u. Trong khi thể nguyên phát là bệnh lý ác tính của gan xảy ra khi tế bào bình thường của gan trở nên đột biến về hình thái và chức năng.
Ung thư gan nguyên phát gồm 3 loại chính: ung thư biểu mô tế bào gan (phát triển từ tế bào gan), ung thư biểu mô đường mật (phát triển từ đường mật trong gan) và u nguyên bào gan (Hepatoblastoma). Trong đó ung thư biểu mô tế bào gan là hay gặp nhất. Đối tượng cần lưu ý tầm soát ung thư gan.
Theo bác sĩ Hà Hải Nam - Phó Trưởng khoa Ngoại bụng 1 Bệnh viện K - những đối tượng có nguy cơ cao cần tầm soát ung thư gan là những người mắc bệnh về gan, người có tiền sử gia đình mắc ung thư gan. Những người mắc bệnh viêm gan virus B, C, xơ gan, gan nhiễm mỡ… hoặc trong gia đình có người mắc ung thư gan rất cần được tầm soát.
“Đặc biệt, nếu không may mắc viêm gan B, C thể hoạt động thì cần điều trị sớm sẽ tránh nguy cơ biến chứng thành ung thư gan. Bởi virus viêm gan B và viêm gan C là nguyên nhân hàng đầu gây ung thư tế bào gan nguyên phát”- bác sĩ Hà Hải Nam nhấn mạnh.
Các bệnh viêm gan do nguyên nhân tự miễn, có thể đi kèm các bệnh tự miễn khác: như đái tháo đường typ 1, Basedow, viêm khớp dạng thấp, Lupus ban đỏ,.... thì cần điều trị các bệnh tự miễn để tránh biến chứng sang gan về sau. Với người chưa tiêm vaccine phòng virus viêm gan B thì nên tiêm phòng sớm nhất để tránh nguy cơ nhiễm bệnh về sau.
7 nhóm đối tượng có nguy cơ cao
Cũng theo các bác sĩ, trong vài năm gần đây, tỉ lệ người mắc bệnh tiểu đường, béo phì kèm theo ung thư gan trên thế giới đã gia tăng đáng kể. Đường máu và mỡ máu cao, sẽ được tích tụ tại gan, dẫn đến tổn thương thoái hoá các tế bào gan và dẫn tới xơ gan, làm tăng nguy cơ ung thư gan. Bên cạnh đó, người uống nhiều đồ uống có cồn, rượu bia, có khả năng thúc đẩy gen sinh ung thư phát triển nhanh, dẫn đến ung thư sớm.
“Acetaldehye được sinh ra trong quá trình chuyển hóa rượu cũng làm suy yếu khả năng sửa chữa sai sót tự nhiên DNA của tế bào, gây tăng nguy cơ đột biến tế bào, từ đó khối ung thư sẽ hình thành. Ngoài ra, rượu còn gây tổn thương các tế bào gan: khi uống quá nhiều rượu, chức năng thải độc của gan sẽ bị quá tải, các tế bào gan bị tổn thương trầm trọng, hình thành nên các mô sẹo,xơ, từ đó hình thành các bè gan xơ và ung thư gan”- bác sĩ Hà Hải Nam chia sẻ.
Ngoài ra, những người ăn thực phẩm nấm mốc, ăn thịt tươi sống nhiễm sán, lạm dụng thuốc-hoá chất, sử dụng chất kích thích với hàm lượng nhiều, trong thời gian dài có thể gây nên các bệnh về gan, trong đó có ung thư gan.
“Việc khám kiểm tra ung thư gan không quá phức tạp, thông thường, các bác sỹ sẽ cho chỉ định làm xét nghiệm chỉ số ung thư gan (Alphafetoprotein-AFP) và siêu âm hình thái gan, để có thể đánh giá về nguy cơ đối với lá gan. Sau đó, nếu nghi ngờ, các bác sỹ sẽ làm thêm một số xét nghiệm khác nữa để chẩn đoán xác định, mà không nhất thiết phải chọc kim sinh thiết vào gan mới khẳng định ung thư gan.
Khuyến cáo của chuyên gia
Theo các chuyên gia ung thư, điều trị ung thư gan là điều trị đa mô thức, do vậy việc lựa chọn phác đồ điều trị ung thư gan thích hợp phải phụ thuộc vào tổn thương và tình trạng xơ của gan. Các phương pháp điều trị ung thư gan phổ biến bao gồm: phẫu thuật, ghép gan, phá hủy u tại chỗ, nút hóa chất động mạch gan, xạ trị, hóa trị hay điều trị nhắm trúng đích...
“Ung thư gan hiện nay vẫn là nỗi ám ảnh với nhiều người vì tiên lượng khó hơn các bệnh ung thư khác và đặc biệt đây là căn bệnh đang gia tăng ở Việt Nam. Cách tốt nhất để phòng ngừa, phát hiện ung thư gan là khám sức khỏe định kỳ siêu âm gan 6 tháng/lần. Đặc biệt là những bệnh nhân có yếu tố nguy cơ cao như xơ gan, viêm gan mạn tính do rượu, viêm gan virus B, C,…” – chuyên gia Bệnh viện K khuyến cáo.
Lạm dụng thuốc xịt mũi, 2 anh em ruột bị suy thượng thận
Xét xử cựu Giám đốc CDC Đà Nẵng và thuộc cấp liên quan đến kit test Việt Á
