Chỉ thu hồi được gần 10% số hộp pate chứa botulinum
Tại cuộc họp báo chiều nay, 1/9, tại TP.HCM, bà Phạm Khánh Phong Lan - Trưởng Ban Quản lý An toàn thực phẩm TP.HCM - cho biết: “TP.HCM có 1.223 người đã mua hơn 1.500 hộp pate Minh Chay. Chúng tôi đã liên hệ được tới 1.101 người. Số 122 người còn lại chưa liên hệ được do bị nhầm số điện thoại hoặc ngoài vùng phủ sóng. Ban Quản lý An toàn thực phẩm TP. HCM đã kiểm tra toàn bộ các cửa hàng bán thực phẩm tại các quận, huyện. Tuy nhiên, sản phẩm Minh Chay được bán online là chính nên số sản phẩm thu hồi được hiện tại mới chỉ có 103 hộp thôi. Tỷ lệ chưa đến 10% số lượng hàng đã bán ra qua kênh online”.
“Vụ việc xảy ra là cực kỳ nguy hiểm, không chỉ ảnh hưởng sức khỏe, tính mạng của người dân bây giờ, mà còn là chất lượng dân số của nhiều năm về sau. Đề nghị tất cả những người đã ăn pate Minh Chay cần liên lạc ngay với cơ quan y tế để được kiểm tra sức khỏe. Người nào đã mua rồi nhưng chưa ăn cần dừng ngay việc sử dụng sản phẩm Minh Chay. Đặc biệt, phải tách rời sản phẩm Minh Chay khỏi các thức ăn khác trong nhà để vi khuẩn C. botulinum không nhiễm sang các thực phẩm khác” – Bà Phong Lan khẩn thiết nhấn mạnh.
Trong quá trình thu hồi, Ban Quản lý An toàn thực phẩm TP.HCM cho biết một số người đã mua sản phẩm Minh Chay nhưng không ăn mà mang biếu, có thể vô tình gây nguy hại cho người thân, thậm chí trường hợp mua về để bán lại cũng có.
Chất kịch độc, thuốc cực đắt và chỉ có tác dụng trong 3 ngày đầu
Có mặt tại cuộc họp báo, BS. Nguyễn Văn Hảo - Trưởng khoa Hồi sức Cấp cứu chống độc người lớn, BV Bệnh Nhiệt đới TP.HCM - cho biết: “Cho đến hiện tại TP.HCM có 9 ca bệnh trên địa bàn, đều được chuyển đến từ các tỉnh thành lân cận. Tuy trong số 9 ca đã có 5 người được xuất viện, đây là tin rất mừng cho những người này. Bởi vì độc lực của botulinum rất mạnh, nên ban đầu các BS tiên lượng xấu hơn. Chúng tôi cố gắng giữ để không có ca tử vong nào, nhưng diễn biến nặng nề như hai ca đang điều trị tại BV Bạch Mai thì cũng đã rất căng thẳng cho ngành y”.
 |
|
BS Nguyễn Văn Hảo (Trưởng khoa Hồi sức Cấp cứu chống độc người lớn, BV Bệnh Nhiệt đới TP.HCM) trao đổi về tính chất kịch độc của vi khuẩn botulinum (Ảnh: Hòa Bình)
|
“Sau khi bệnh nhân ăn pate Minh Chay khoảng 1 ngày là bắt đầu triệu chứng sụp mi mắt, cứng cơ hàm. Ngộ độc thông thường thì có các triệu chứng buồn nôn, ói nhiều. Nhưng với chất kịch độc botulinum hầu như không có, hoặc có biểu hiện này thì cũng chỉ thoáng qua thôi. Ngành y thực sự rất hiếm gặp loại ngộ độc botulinum này. Virus này tấn công vào thần kinh ngoại biên, liệt cơ lan từ trên xuống dưới, từ tay xuống chân” – BS Hảo cho biết.
“Hai bệnh nhân nhập viện vào Khoa Hồi sức cấp cứu chống độc người lớn, BV Bệnh Nhiệt đới TP.HCM, cũng đã lâu nhưng đến nay chỉ có người em hồi phục, bắt đầu cai máy thở, còn người chị vẫn đang chưa nhúc nhích được gì. Lúc đầu thì hơi khó khăn để chứng minh rằng trong thức ăn mà các bệnh nhân này ăn vào là pate Minh Chay có vi khuẩn botulinum. Nhưng sau thì BV Chợ Rẫy cũng tiếp nhận 5 bệnh nhân có cùng triệu chứng, nên chúng tôi đã hội chẩn liên viện để đánh giá. Phải lấy hộp pate Minh Chay chưa khui, mang xét nghiệm, có kết luận chắc chắn rằng đây là vi khuẩn botulinum rồi mới dám công bố rộng rãi, để người dân dừng ngay việc sử dụng tiếp các sản phẩm Minh Chay” – BS. Hảo chia sẻ.
“Trước kia thì người ta chỉ gặp virus botulinum trong thức ăn đóng hộp là thịt, cá, giàu protein. Nhưng nay thì thức ăn đóng hộp nói chung là có nguy cơ tiềm ẩn bào tử của loại vi khuẩn kịch độc này. Huyết thanh kháng độc tố botulinum cũng có ở nước ngoài, nhưng giá thành rất đắt. Hiện nay còn chưa nhập về Việt Nam. Hơn nữa, thuốc này sử dụng tốt nhất chỉ trong 3 ngày đầu tiên. Với các bệnh nhân đã điều trị dài ngày, phải thở máy, nhiễm trùng bội nhiễm, rất khó để thuốc có tác dụng” – BS Hảo nhấn mạnh.
“Cảnh báo tất cả các loại đồ hộp (cả mặn và chay) nếu vỏ hộp đã phồng lên, quá hạn sử dụng, không rõ nguồn gốc, thì không nên sử dụng. Nguy cơ có chứa bào tử botulinum là rất phổ biến vì loại vi khuẩn này sống trong môi trường yếm khí. Nguy cơ tử vong nếu nhiễm virus này lên tới 20% chứ không hề thấp” – BS Hảo khẩn thiết nhắn người dân lưu ý.
 |
|
Bà Phạm Khánh Phong Lan - Trưởng ban Quản lý An toàn thực phẩm TP.HCM nhấn mạnh nhiều lần đề nghị người dân lập tức dừng sử dụng sản phẩm Minh Chay (Ảnh: Hòa Bình)
|
Trách nhiệm của cơ quan quản lý
“Nếu xảy ra tử vong, trách nhiệm dân sự và hình sự của các bên thế nào, việc bồi thường cụ thể ra sao sẽ được các cơ quan pháp luật quyết định” – Bà Phạm Khánh Phong Lan khẳng định người dân nên yên tâm, giao nộp các hộp pate Minh Chay cho cơ quan chức năng.
Trả lời câu hỏi của VietTimes về vấn đề quy định quản lý thức ăn đóng hộp (cả chay và mặn), cũng như trách nhiệm của cơ quan quản lý an toàn thực phẩm, bà Phạm Khánh Phong Lan nói:
“Chúng tôi luôn tập trung kiểm tra những sản phẩm chay đầu tiên, bởi thực phẩm luôn phải sử dụng các hóa chất để tạo được hình dáng, màu sắc, hương vị của các thực phẩm thật” – Bà Phong Lan lưu ý.
“Cụ thể, về sản phẩm Minh Chay, theo Nghị định 15 (2018) doanh nghiệp được quyền làm thủ tục tự công bố, kèm theo đầy đủ hồ sơ như đã công bố trên web site của Cục An toàn thực phẩm. Sản phẩm pate Minh Chay đã được nộp hồ sơ tại Bộ Nông nghiệp và PTNT. Tất cả các sản phẩm thực phẩm trên địa bàn TP.HCM thì nộp tại Ban An toàn thực phẩm TP.HCM. Doanh nghiệp được quyền tự công bố, trừ danh mục về thực phẩm chức năng, doanh nghiệp chịu trách nhiệm khi có bất cứ vấn đề nào xảy ra. Ban An toàn thực phẩm chịu trách nhiệm hậu kiểm. Có người đặt vấn đề là cho phép tự công bố như vậy thì không đảm bảo, nhưng thực chất thì công bố hay tự công bố doanh nghiệp cũng đều phải chịu toàn bộ trách nhiệm. Mức phạt cho các doanh nghiệp không làm thủ tục tự công bố, hoặc công bố không đúng với sự thật khá cao, có thể lên tới hàng trăm triệu đồng. Vấn đề là Ban An toàn thực phẩm cần tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra”.
 |
|
Minh Chay không chỉ có sản phẩm pate mà còn có ngũ cốc, ruốc mắm Heri, muối vừng bát bảo... Liệu trong các sản phẩm này có tiềm ẩn nguy cơ không an toàn? (Ảnh: Hòa Bình)
|
“Luật quy định các sản phẩm đều phải được hậu kiểm trong năm công bố. Nhưng địa bàn TP.HCM có hàng trăm ngàn sản phẩm đã tự công bố kể từ 2018 đến nay, nên lực lượng của Ban An toàn thực phẩm dù rất nỗ lực cũng vô cùng khó khăn để có thể hậu kiểm hết toàn bộ từng nhóm sản phẩm” – Bà Phong Lan chia sẻ.
“Đã xảy ra sự việc nghiêm trọng thế này, việc đầu tiên là buộc phải thu hồi sản phẩm Minh Chay. Ngay lúc này chúng tôi không thể khẳng định được là toàn bộ số sản phẩm Minh Chay có bị nhiễm virus C. botulinum hay chưa. Nhưng cách tốt nhất vẫn là thu hồi toàn bộ sản phẩm về cơ quan chức năng để giám định, xử lý. Một số người dân ngại bị người khác biết là mình đã mua pate Minh Chay, nên không nộp cho cơ quan chức năng thu hồi, mà lại đem vứt bỏ vào thùng rác. Việc này vô cùng nguy hiểm vì rất có thể xảy ra khả năng người nghèo lượm về ăn phải, ảnh hưởng tính mạng” – Bà Phong Lan nhấn mạnh.
