“Suốt thời thơ ấu, tôi chìm trong những cơn ác mộng khiến tôi gào lên trong đêm, hay đôi khi là những cơn mộng du trong nhà. Mẹ nuôi kể rằng những tiếng gào rất kinh sợ, như thể có ai đó đánh tôi. Những cơn ác mộng ấy theo tôi đến tận thời thanh niên” - Stacy Thúy Mederith viết trong nhật ký của mình nhiều năm trước.
Người bác sĩ tâm lý mà Stacy Thúy gặp sau này đã phân tích các giấc mơ của cô, và nói rằng nó chính là tổn thương đến từ hành trình mà đứa trẻ mồ côi Ngô Thị Ngọc Thúy phải trải qua từ Việt Nam cho đến khi trở thành một đứa con nuôi trên đất Mỹ.
| Từ ngày mất liên lạc với con cho đến ngày trước khi chết vì bệnh ung thư tử cung cách đây mấy năm, em tôi đã bằng mọi cách không ngừng tìm kiếm con và thèm khát được gặp con một lần trước khi chết để xin lỗi con, vì tạo ra con nhưng không nuôi con |
| Ông NGÔ THÀNH VĂN |
Số phận một đứa con nuôi
Thúy đã từng muốn trở về Việt Nam nhiều lần. Nhưng vợ chồng cô không khá giả, và họ còn phải lo toan nhiều điều trước mắt hơn là một chuyến đi xa và tốn kém.
“Viết cho mẹ, người đã đưa con đến cuộc sống này: con mong rằng một ngày nào đó chúng ta có thể gặp lại” - Stacy viết năm 2000, khi cô vừa từ chối một lời mời quay lại Việt Nam cùng những trẻ mồ côi khác vì không đủ tiền.
Đến tận năm 2015, đúng 40 năm sau khi cô được “vận chuyển” qua Mỹ, chuyến đi mới được thực hiện. Tháng 3-2015, trước khi lên máy bay về Việt Nam, Stacy gửi hồ sơ về cho ông Lê Cao Tâm, một chuyên gia tìm kiếm thân nhân tại TP.HCM.
“Tôi ký tên dưới đây là Ngô Thị Điệp, 19 tuổi, nghề nghiệp nội trợ, căn cước số 06280028, cấp tại Phước An ngày 6-1-1971, hiện cư ngụ tại 433 Võ Tánh, Gia Định, là mẹ của đứa bé tên Ngô Thị Ngọc Thúy, sinh ngày 22-7-1972 tại Sài Gòn.
Tôi là người duy nhất nuôi nấng em bé nói trên, nay tôi quyết định từ bỏ tất cả quyền hạn của tôi với em bé này và giao lại cho Trung tâm dinh dưỡng Holt, 433 Võ Tánh, Gia Định, Sài Gòn, Việt Nam.
Tôi ưng thuận để em bé này xuất ngoại từ Việt Nam vì lý do tôi cho nó làm con nuôi những bậc cha mẹ có đầy đủ phương tiện để đảm bảo tương lai cho nó...
Vậy tôi làm tờ cam kết này để làm bằng, kể từ nay tôi từ bỏ tất cả quyền hạn làm mẹ của tôi đối với em bé này.
Sài Gòn, ngày 23-8-1974”.
Đó là nội dung một tờ cam kết “cho con” mà bà Ngô Thị Điệp đã viết 41 năm trước, và cũng là một trong số những tài liệu hiếm hoi mà Stacy Thúy Mederith có trong tay về gốc gác của mình.
Cô chỉ biết rằng mẹ ruột của mình là một cô gái làm việc trong quán bar, đã quen biết và yêu một quân nhân Mỹ.
Khi mẹ Thúy mang thai, cha ruột cô được lệnh quay về Mỹ và không hề biết về cái thai. Thúy kể rằng mẹ cô đã giấu gia đình mang cô lên Sài Gòn vì sợ bị phát hiện mang thai với người nước ngoài.
Khi Thúy được 25 tháng tuổi, là ngày tờ cam kết kia được ký, cô sống trong Trung tâm Holt một thời gian ngắn thì được một phụ nữ tên Vũ Thị Thanh mang về nuôi - rồi ngày 7-3-1975 tới nước Mỹ làm con nuôi.
“Một bộ hồ sơ hoàn toàn mơ hồ” - chuyên gia Lê Cao Tâm nhận xét về những tài liệu mình nhận được. Chỉ duy nhất tờ cam kết, với số căn cước và quê quán “Phước An” của bà Ngô Thị Điệp, là có thông tin sử dụng được.
Ông Tâm liên hệ với một chuyên gia về bản đồ Việt Nam, ông Nguyễn Thanh Tuấn, và nhận được một thông tin không mấy sáng sủa: trước năm 1975, có tới năm địa danh Phước An thuộc năm tỉnh thành khác nhau (hiện nay), gồm Hậu Giang, Trà Vinh, Đắk Lắk, Bình Định và quận 9, TP.HCM cũng có một địa danh “Phước An”.
Không mất nhiều thời gian đắn đo, ông Lê Cao Tâm quyết định thành lập ba đội tìm kiếm, với 12 nhân viên đến ba địa danh “khả nghi” nhất là Đắk Lắk, Hậu Giang và Trà Vinh. Chi phí cho cuộc tìm kiếm đã hiện lên ngay trong đầu: không dưới chín con số.
Hỏi tại sao ông quyết định thực hiện cuộc tìm kiếm tốn kém ấy, khi giữa ông và Stacy chỉ có một lời nhờ, không hề là hợp đồng hay cam kết, ông Tâm chỉ trả lời đại ý việc cần làm thì làm thôi. Cho dù có tìm được, ông cũng không lấy tiền của Stacy.
Trong suốt hành trình tìm kiếm ấy, Stacy Thúy tiếp cận với một thái độ dè dặt. “Đây là công việc của các anh, và các anh kiếm tiền bằng nghề này - qua thư, cô tâm sự lạnh lùng với cả những phóng viên và ông Tâm, những người đang giúp cô thực hiện cuộc tìm kiếm - Điều này ok thôi, thế giới vận hành như vậy. Nhưng tôi không muốn những hi vọng của mình sụp đổ”.
Stacy tuyên bố rằng ngay cả khi ông Tâm có tìm được thân nhân của mình, cô cũng sẽ không gặp. Cô nói thẳng rằng mình sợ bị cho thông tin giả.
“Chồng tôi sẽ đến đó lấy ADN và chúng tôi sẽ đem nó quay trở về Mỹ. Nếu kiểm tra ADN nói rằng đó là gia đình của tôi, tôi sẽ quay lại”.
40 năm, là quá nhiều hi vọng, và cô không sẵn sàng để đối mặt với rủi ro từ những người xa lạ. Ông Tâm thú thực rằng trong khi ông đổ rất nhiều tiền ra để đi tìm mẹ ruột cho Stacy, chỉ nhận lại những lời ấy ông cũng tự ái.
Nhưng ông cũng tâm sự rằng Stacy đã trở thành một người Mỹ, sẽ không thể hiểu được tại sao việc làm này lại có ý nghĩa đặc biệt với những người Việt Nam.
“Tôi đọc hồ sơ của Stacy mà thấy tội quá. Nghĩ con mình bây giờ bé bỏng thế, mình yêu thương ôm ấp nó còn không đủ, mà giờ nghĩ đến cảnh nó bị cho vào cái hộp, ném lên cái máy bay rồi đưa đi như thế, bị trầm cảm cũng đúng thôi...”.
Ngày về trong nước mắt
Cuộc tìm kiếm của ông Tâm tiếp tục đi vào bế tắc. Qua nhiều nguồn tin, ông xác minh được bà Ngô Thị Điệp có cha mẹ tên Ngô Văn Sáu và Nguyễn Thị Ân. Nhưng thông tin vẫn quá mỏng.
Trong những ngày cuối tháng 3-2015, hai đội tìm kiếm của ông không thu được kết quả nào tại Đắk Lắk và Bình Định.
Tại đó, ông đã nhờ chính quyền địa phương phát trên loa phóng thanh của xã suốt nhiều ngày ròng, nhưng không có ai trùng tên với mẹ ruột của Thúy.
Ở vùng Hậu Giang, Cần Thơ, Sóc Trăng, Trà Vinh, địa điểm mà theo ông là “khả nghi” nhất, sau ba ngày tìm kiếm, đoàn của ông Tâm cũng đành bỏ cuộc.
Nhưng run rủi, trên đường họ trở về TP.HCM thì nhận được điện thoại từ một cán bộ xã Tân Long, huyện Phụng Hiệp, tỉnh Hậu Giang nói họ có thông tin về một người đàn ông tên “Sáu Ân” làm nghề thợ rèn, đã qua đời từ lâu, hiện còn năm đứa con đang sống tại địa phương.
Ông Lê Cao Tâm là một người dày dạn trong lĩnh vực tìm kiếm, và ông mang một tinh thần cảnh giác cao khi “phỏng vấn nhân chứng”: đã từng có những trẻ mồ côi khi quay về đoàn tụ từ nước ngoài, tìm được... hơn một người tự nhận là mẹ ruột.
Ông Tâm liên hệ với ông Ngô Thành Văn, con trai ông Sáu Ân, với lý do “đi tìm bà con trong dòng họ Ngô cho cha mình”. Và thông tin vô cùng quý giá đã xuất hiện: ông Ngô Thành Văn có một người em gái tên Ngô Thị Điệp.
Đi sâu tìm hiểu, ông Văn kể rằng em gái ông, bà Điệp có một đứa con lai với lính Mỹ. Chính ông đã tự tay nuôi nấng nó một thời gian, nhưng đứa bé rất khó nuôi, có những biểu hiện tâm lý không bình thường nên đành gửi lại cho bà Điệp để đưa vào trại trẻ mồ côi...
Như thế là Stacy Thúy đã nhầm: mẹ cô không hề giấu gia đình để đưa cô vào trại trẻ, mà gia đình biết đến sự tồn tại của cô.
Bà Ngô Thị Điệp đã quyết định cho con đi làm con nuôi ở nước ngoài vì hoàn cảnh gia đình khi ấy quá khó khăn. Nhưng sau khi con đi rồi, bà vì nhớ con đã phát điên, phải chữa chạy một thời gian dài.
“Từ ngày mất liên lạc với con cho đến ngày trước khi chết vì bệnh ung thư tử cung cách đây mấy năm, em tôi đã bằng mọi cách không ngừng tìm kiếm con và thèm khát được gặp con một lần trước khi chết để xin lỗi con, vì tạo ra con nhưng không nuôi con” - ông Ngô Thành Văn nói đến đây rồi bật khóc.
Thấy câu chuyện đã đầy đủ cơ sở, đội tìm kiếm quyết định nói rõ mục đích của họ với ông Hai Văn. Ông Văn nói trong nước mắt: “Thật bất hạnh cho em gái của tôi, nếu tìm sớm vài năm có lẽ em tôi sẽ hạnh phúc nơi suối vàng”.
Cuối cùng, ông Tâm đưa ra năm tấm hình của năm đứa trẻ khác nhau, rồi yêu cầu vợ chồng ông Hai Văn nhận diện. Không ai bảo ai, vợ chồng ông cùng chỉ tay vào hình của Stacy: “Đây là cháu tôi”.
Một tuần sau, Stacy cũng đã gục xuống khóc khi đọc đến những dòng này trong báo cáo tìm kiếm của ông Lê Cao Tâm. Con người lý tính trong cô biến mất: Stacy quyết định rằng chính mình sẽ đến gặp gia đình ông Hai Văn.
Cuộc tìm kiếm gian nan cuối cùng đưa đến một nấm mộ. Bà Điệp đã không chờ được ngày gặp lại con gái ruột của mình. Khoảnh khắc đoàn tụ, Stacy quỳ bên mộ mẹ trong nước mắt. Lần đầu tiên trong đời, cô thắp nhang. Lần đầu tiên trong đời, cô hóa vàng.
“Khói nhang đưa lời của con đến mẹ, còn vàng mã là quà con gửi mẹ” - ông Tâm giải thích bằng thứ tiếng Anh dễ hiểu cho Stacy. Cô càng khóc nấc hơn, ôm chặt đôi dép, kỷ vật cuối cùng mà gia đình còn giữ lại của bà Điệp vào lòng.
Có rất nhiều người hỏi chúng tôi (những phóng viên đi theo cuộc tìm kiếm) rằng tại sao Stacy phải trở lại, và mang theo nhiều tình cảm như thế: cô không mang một chút ký ức nào, không có sự gắn bó hữu hình nào với Việt Nam, chỉ đơn giản là đã sinh ra trên mảnh đất này.
Buổi gặp cuối cùng trước khi Stacy ra sân bay, chúng tôi cũng đã định hỏi cô điều đó. Nhưng rồi cô tự tâm sự rằng cô hạnh phúc với chuyến trở về này, và ngay cả nếu kết quả xét nghiệm ADN không như mong đợi, cô cũng coi đó là gia đình của mình.
Chúng tôi quyết định rằng mình sẽ không hỏi thêm gì nữa. Có những điều không thể giải thích được bằng lý trí thuần túy. Có thể Stacy đã tìm thấy ở đây một mảnh nào đó trong tâm hồn, mà cô biết rằng mình đã thiếu nhưng không biết đó là gì trong suốt 40 năm sống bên kia bờ đại dương.
Stacy Thúy đã trải qua một tuổi thơ đầy cay đắng trên đất Mỹ. Cha nuôi cô là một cựu phi công đã tham chiến tại Việt Nam, và chính Stacy cũng phải đặt câu hỏi rằng liệu việc nhận nuôi cô có phải chỉ là một sự ăn năn hay không.
Suốt thời bé, cha và anh nuôi liên tục đánh đập cô và tuyên bố rằng “mày là quỷ dữ, không ai cần mày ở đây”.
“Tôi không bao giờ hiểu tại sao. Nhưng những vết sẹo đó sẽ không bao giờ lành” - cô viết. Stacy từng tự sát nhiều lần, và lần đầu tiên là khi cô mới 8 tuổi.
Theo Tuổi trẻ
Phóng sự về cuộc tìm kiếm của Stacy Thúy, do VTC thực hiện
