*Mới đây, Chủ tịch UBND tỉnh Hà Nam vừa giao công an tỉnh và các cơ quan liên quan rà soát việc anh Nguyễn Văn Đ. (28 tuổi, bệnh nhân 2899) hoàn thành cách ly ở Đà Nẵng nhưng không tự cách ly tại nhà khi về địa phương mà vẫn tổ chức liên hoan, ăn uống làm lây lan dịch Covid-19. Mặc dù tỉnh đã xử phạt hành chính bệnh nhân này, nhưng vi phạm của BN 2899 liệu có căn cứ để truy cứu trách nhiệm hình sự, thưa luật sư?
Luật sư Bùi Quốc Tuấn: - BN 2899 đã thực hiện việc cách ly và hoàn thành trong vòng 14 ngày, tức là BN có thực hiện ngăn chặn sự lây lan của bệnh viêm đường hô hấp cấp do chủng mới của virus Corona (Covid-19), cách ly theo quy định của Luật Phòng chống bệnh truyền nhiễm năm 2007 và Bộ Y tế cũng đã có hướng dẫn trong trường hợp này, mới đây Bộ Y tế vừa ban hành công văn số 4995/BYT-DP ngày 20/9/2020 về việc hướng dẫn tạm thời giám sát người nhập cảnh vào Việt Nam, đối tượng là những người không có các triệu chứng nghi nhiễm nCoV (ho, sốt, khó thở) và có một trong những yếu tố sau đây: Sống trong cùng nhà, nơi lưu trú với trường hợp bệnh xác định hoặc trường hợp bệnh nghi ngờ trong thời gian mắc bệnh; Cùng làm việc với trường hợp bệnh xác định hoặc trường hợp bệnh nghi ngờ trong thời gian mắc bệnh; Cùng nhóm du lịch, đoàn công tác, nhóm vui chơi với trường hợp bệnh xác định hoặc trường hợp bệnh nghi ngờ trong thời gian mắc bệnh…. thì phải bắt buộc cách ly trong vòng 14 ngày kể từ ngày nhập cảnh.
Sau đó BN Nguyễn Văn Đ. (BN 2899), khi hoàn thành xong thì về nhà mà không tự cách ly tại nhà ở địa phương, mà vẫn tổ chức liên hoan, ăn uống làm lây lan dịch Covid-19 là hành vi vi phạm pháp luật, còn mức độ như thế nào thì cơ quan công an sẽ xem xét và xử lý sau.
*Trong bối cảnh dịch COVID-19 diễn biến phức tạp ở nước ngoài, cả nước đang quyết liệt thực hiện các biện pháp phòng, chống dịch, hành vi vi phạm trong những ngày tự cách ly tại nhà của BN 2899 sẽ bị xử lý ra sao, thưa ông?
Luật sư Bùi Quốc Tuấn: - Chúng ta biết chủ trương, quyết sách của Thủ tướng, Chính phủ là phải chống dịch như chống giặc, đồng thời nếu dịch lan rộng thì công bố dịch COVID-19 trên toàn quốc. Do đó xác định bệnh COVID-19 là bệnh truyền nhiễm nhóm A, nguy cơ ở mức độ đại dịch toàn cầu.
Bệnh nhân này đã có dấu hiệu của tội Làm lây lan dịch bệnh truyền nhiễm nguy hiểm cho người. Theo Điều 240 Bộ luật Hình sự, người phạm tội này sẽ bị phạt tiền tối đa 200 triệu đồng hoặc phạt tù 1-12 năm.
Không chỉ Hà Nam, đã có thêm Hà Nội, TP.HCM và nhiều tỉnh thành phải vào cuộc ráo riết chống dịch vì có bệnh nhân liên quan đến BN 2899 - Ảnh: Phạm Ngôn |
*Việc BN 2899 không tuân thủ quy định cách ly tại địa phương, gây hậu quả khiến số ca bệnh trong cộng đồng liên quan đến bệnh nhân này càng lúc càng tăng cao. Liệu cơ quan chức năng có thể khởi tố vụ án hình sự để điều tra, làm rõ trách nhiệm của cá nhân, tổ chức liên quan không, thưa luật sư?
Luật sư Bùi Quốc Tuấn: - Người cách ly phải tuân thủ các quy định về cách ly, chấp hành việc tự cách ly tại nhà, nơi lưu trú đúng thời gian quy định, tốt nhất cách ly ở một phòng riêng. Trong trường hợp gia đình, nơi lưu trú không có phòng riêng thì giường ngủ của người được cách ly nên cách xa giường ngủ của các thành viên khác trong gia đình ít nhất 2 mét... Hàng ngày thông báo cho cán bộ y tế xã, phường, thị trấn được phân công phụ trách theo dõi 2 lần sáng, chiều về kết quả đo nhiệt độ và tình hình sức khỏe của bản thân. Thông báo ngay cho cán bộ y tế xã, phường, thị trấn được phân công phụ trách theo dõi ngay khi có một trong các triệu chứng nghi ngờ mắc bệnh: sốt, ho, khó thở… Không được tự động rời khỏi nhà, nơi lưu trú.
Thành viên trong hộ gia đình, người làm việc, quản lý nơi lưu trú của người được cách ly tuân theo quy định. Không tổ chức hoạt động đông người tại gia đình, nơi lưu trú.
Như vậy, nếu người đã được thông báo mắc bệnh; người nghi ngờ mắc bệnh hoặc trở về từ vùng có dịch bệnh Covid-19 đã được cách ly, sau đó về tại địa phương không tự cách ly gây lây truyền dịch bệnh Covid-19 cho người khác thì bị truy cứu trách nhiệm hình sự về Tội làm lây lan dịch bệnh truyền nhiễm cho người theo quy định tại Điều 240 Bộ luật hình sự 2015 sửa đổi bổ sung năm 2017 về tội làm lây lan dịch bệnh truyền nhiễm nguy hiểm cho người. Người vi phạm sẽ bị phạt tiền tối đa lên đến 200 triệu đồng hoặc bị phạt tù.
Trường hợp những người bị truyền bệnh từ BN 2899 mà gây nguy hiểm đến tính mạng, thì tùy theo tính chất mức độ mà xử lý ở các khung hình phạt khác nhau theo quy định của Bộ luật hình sự 2015, bổ sung năm 2017.
*Thưa luật sư, tỉnh Hà Nam có cần xem xét trách nhiệm của chính quyền địa phương nơi BN 2899 cư trú?
Luật sư Bùi Quốc Tuấn: - Rất cần xem xét trách nhiệm đối với các cán bộ, cơ quan ở địa phương vi phạm về phòng chống bệnh truyền nhiễm, tùy vào tính chất mức độ vi phạm của BN 2899 mà bị lây bệnh cho những người khác, có thể xem xét xử lý kỷ luật, xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự tùy thuộc vào hành vi vi phạm cụ thể, có thể là hành vi thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng hoặc vi phạm quy định về phòng chống dịch bệnh, vi phạm quy định về khám chữa bệnh.
Đây là bài học cảnh tỉnh cho tất cả chúng ta, khi tập trung cách ly xong, nhận kết quả xét nghiệm âm tính nhưng điều đó chưa nói lên điều gì, mà phải cách ly tiếp tục tại nhà 14 ngày nữa… Công dân thiếu ý thức chủ quan không lường trước được các virus biến thể khó lường, gây hậu quả ảnh hưởng đến quá nhiều người, nhiều địa phương.
Riêng về những vi phạm của BN 2899, cần chuyển cho cơ quan công an để xemm xét khởi tố vụ án và khởi tố BN 2899, tùy theo tính chất và mức đột nguy hiểm xảy ra.
- Xin cảm ơn luật sư!