Theo một số chuyên gia phân tích, ảnh hưởng của chính các động thái trong giới giao dịch Bitcoin lớn hơn rất nhiều so với các lệnh cấm tiền ảo của giới chức Trung Quốc hay phát biểu liên quan của Elon Musk.
Những nhà giao dịch dùng nguồn vốn vay để đầu tư Bitcoin phải bán tháo kể cả khi giá đang đi xuống góp phần lớn dẫn đến sự sụt giảm 30% giá Bitcoin và khiến các sàn giao dịch tiền ảo lớn ngừng hoạt động vào tuần trước. Thị trường cho vay Bitcoin đang lớn mạnh cũng đổ thêm dầu vào sụt giảm cực mạnh của đồng tiền số này.
Tất cả các loại tiền điện tử đều sụt giá vào tuần trước, trong đó Bitcoin mất đi 1/3 giá trị chỉ trong vài giờ. Giá Bitcoin tăng vọt trở lại đến gần 40.000 USD ngày 24.5 nhưng vẫn thấp hơn 33% so với mức cao nhất trước đó.
Bản chất nguồn vốn vay để đầu tư Bitcoin
Khi các nhà giao dịch Bitcoin muốn mua vào nhiều hơn trong khi số vốn có hạn, có thể sử dụng “giao dịch ký quỹ” (margin), về cơ bản là họ phải vay tiền từ công ty môi giới. Nếu giá Bitcoin không may giảm ngược với dự đoán, họ phải trả lại cho công ty môi giới một khoản tiền gọi là “lệnh dừng ký quỹ” (margin call). Thông thường, có một mức giá ấn định kích hoạt bán để đảm bảo các nhà giao dịch sử dụng dịch vụ margin có thể bán ra Bitcoin và trả tiền cho dịch vụ vay này.
Brian Kelly, Giám đốc điều hành của công ty quản lý đầu tư BKCM, chỉ ra rằng các công ty ở châu Á như BitMEX cung cấp dịch vụ cho vay đến mức “đòn bẩy 100:1” cho các giao dịch tiền điện tử. Điều này có nghĩa là các nhà giao dịch dùng “đòn bẩy” có thể đặt lệnh mua trị giá 100 USD trong khi chỉ có thể bỏ ra 1 USD. Robinhood không cho phép các dịch vụ vay vốn như vậy để giao dịch tiền điện tử, còn Coinbase chỉ cung cấp dịch vụ này cho các nhà giao dịch chuyên nghiệp.
“Bạn phải hiểu yếu tố đám đông này - giá bán thanh lý của ai cũng có xu hướng gần giống với những người khác - khi đạt tới mốc giá đó, tự động các lệnh đặt ký quỹ sẽ bán ra, và như vậy giá chỉ có giảm”, Brian Kelly trả lời phỏng vấn CNBC.
Các nhà giao dịch Bitcoin đã bán tháo khoảng 12 tỉ USD trong các giao dịch ký quỹ vào tuần trước khi giá của đồng tiền ảo này rớt xuống, bybt.com. Việc thanh lý đồng loạt này đã xóa sổ khoảng 800.000 tài khoản tiền điện tử.
Khi nào việc bán tháo tự động mới chấm dứt?
Khi nhà giao dịch đi vay vốn không đáp ứng được yêu cầu trả “margin call”, vị thế đi mua vay của họ sẽ được “thanh lý”, Bitcoin được bán ra không chờ giá đi lên. Nhà phân tích Devin Ryan của công ty JMP cho biết: “Việc bán ra lại càng kích hoạt việc bán ra, cho đến khi thị trường đạt được trạng thái cân bằng về đòn bẩy (nguồn vốn vay)”.
“Dịch vụ đòn bẩy trong thị trường tiền điện tử - đặc biệt là cho các nhà đầu tư nhỏ lẻ - luôn là một chủ đề lớn làm nổi bật sự biến động,” Ryan nói thêm.
Khi thị trường tiền điện tử mở rộng, Ryan cho biết anh ấy hy vọng dịch vụ đòn bẩy sẽ trở nên ít ảnh hưởng hơn, đặc biệt là khi có nhiều vốn đến từ các tổ chức hơn.
Năm 2021, các nhà đầu tư, cả tư nhân nhỏ lẻ và tổ chức, đã đổ dồn vào thị trường Bitcoin và các tài sản kỹ thuật số khác. Sàn giao dịch tiền điện tử lớn nhất thế giới - Coinbase - cho biết khối lượng giao dịch trong quý đầu tiên của năm là 335 tỉ USD, trong đó khoảng 120 tỉ USD từ nhà đầu tư nhỏ lẻ và 215 tỉ USD từ các tổ chức. Trong khi đó, tổng khối lượng giao dịch trong quý đầu tiên của năm 2020 chỉ đạt khoảng 30 tỉ USD.
Nguyên nhân từ thị trường cho vay vốn
Nguyên nhân đằng sau khác cho việc bán tháo Bitcoin có thể đến từ thị trường cho vay vốn để đầu tư tiền số đang phát triển mạnh mẽ.
Các công ty tiền điện tử như BlockFi và Celsius cho phép chủ sở hữu Bitcoin ký quỹ tiền điện tử của họ tại công ty để đổi lấy lãi suất từ 6% đến 8%. Ở đằng sau, những công ty này dùng số Bitcoin này đẻ cho các quỹ đầu cơ và các nhà giao dịch chuyên nghiệp khác vay. Họ cũng cho phép khách hàng sử dụng Bitcoin của mình làm tài sản thế chấp cho các khoản vay.
Ví dụ: nếu một người vay 1 triệu USD bằng cách thế chấp Bitcoin của mình và giá Bitcoin giảm 30%, người này sẽ nợ công ty cho vay (lender) đó thêm một khoản 30%.
"Khi giá trị tài sản thế chấp [bằng Bitcoin] giảm đến một mức nhất định, các công ty sẽ tự động bán Bitcoin của bạn và gửi tài sản thế chấp cho công ty cho vay", Brian Kelly (công ty BKCM) cho biết. “Điều này đổ thêm dầu vào hiệu ứng bán tháo – khối lượng bán ra lớn đến mức phá vỡ hầu hết các giao dịch ký quỹ”.
Quy định đối với tiền số
Việc Bitcoin không nằm dưới sự quản lý bởi ngân hàng trung ương là một phần lý do khiến đồng tiền ảo này trở nên có giá trị đối với các nhà đầu tư.
Tuy nhiên, việc thiếu một bộ máy điều hành và sự ưa chuộng của nhà đầu tư đã khiến Bitcoin thành mục tiêu của một số quan chức tại Washington. Bộ Tài chính ngày 20.5 thông báo rằng bất kỳ giao dịch bằng tiền số nào trị giá từ 10.000 USD trở lên phải được báo cáo cho Sở Thuế vụ (IRS).
“Thị trường [tiền số] không có điểm dừng giống như các thị trường theo kiểu truyền thống khác”, theo ông Ryan. “Trên một số phương diện, thị trường tiền điện tử sạch hơn và không bị ảnh hưởng bởi một người mua cuối bất đắc dĩ”.
Tuy vậy, ông Ryan cho biết các quy định quản lý có thể coi là hiệu lực của thị trường tiền điện tử, và có thể là một điều tích cực đối với Bitcoin.
“Các thị trường tiền điện tử vẫn còn trong giai đoạn sơ khai so với các loại tài sản khác và vì vậy chúng đang trải qua giai đoạn trưởng thành, chúng đang mở rộng quy mô và mức độ được chấp nhận. Sự biến động chính là đặc điểm của thị trường phát triển”, ông Ryan kết luận.
Nguồn:
https://www.cnbc.com/2021/05/25/bitcoin-crashes-driven-by-big-margin-bets-new-crypto-banking.html
