Khi ngày càng có thêm bằng chứng cho thấy hoạt động kinh tế toàn cầu đang chậm lại, các nhà kinh tế học, thị trường tài chính và hầu hết các ngân hàng trung ương đều tin rằng sẽ không cần tăng lãi suất nữa.
Xuất hiện các đợt cắt giảm lãi suất
Trong tuần trước, các nhà hoạch định chính sách ở Mỹ, Anh, Nhật Bản và Thụy Sĩ đều quyết định giữ nguyên lãi suất. Các ngân hàng trung ương nhấn mạnh về sự cần thiết phải giữ bình tĩnh hơn là thắt chặt chính sách hơn nữa trong bối cảnh lạm phát tiếp tục giảm ở hầu hết các quốc gia phương Tây.
“Chúng ta đã đạt được một cột mốc quan trọng trong chu kỳ chính sách tiền tệ toàn cầu. Chu kỳ thắt chặt tiền tệ toàn cầu đã kết thúc”, Jennifer McKeown, kinh tế trưởng toàn cầu tại Capital Economics, nhận định.
Lần đầu tiên kể từ cuối năm 2020, nhiều ngân hàng trung ương lớn nhất thế giới dự kiến sẽ cắt giảm lãi suất trong quý tới thay vì tăng lãi suất, công ty tư vấn này cho biết.
Các thị trường tài chính đã nhận được thông điệp: các nhà giao dịch giờ đặt cược rằng hầu hết các ngân hàng trung ương lớn trên thế giới sẽ không tiếp tục tăng lãi suất, và sẽ xuất hiện những đợt giảm lãi suất ở những nền kinh tế mới nổi.
Nathan Sheets, kinh tế trưởng tại ngân hàng Citi của Mỹ, cho biết nền kinh tế toàn cầu đang tiến gần đến “điểm chuyển tiếp” với mức tăng trưởng và lạm phát thấp hơn.
“Chúng tôi đang thấy bằng chứng về một cơ chế mới có đặc trưng là thiểu phát dần dần và tăng trưởng chậm lại”, Sheets cho biết.
Sự thay đổi thái độ sau khi các báo cáo về lạm phát chậm lại ở nhiều quốc gia, cùng với dự báo của OECD, cho thấy rằng lãi suất tăng mạnh trong 2 năm qua và giá dầu gần đây tăng lên khoảng 95 USD/thùng đang tạo ra những dấu hiệu chậm lại “ngày càng rõ ràng” của đà tăng trưởng.
Các ngân hàng trung ương đang bắt đầu phản ứng với dữ liệu này. Nhiều nền kinh tế mới nổi đã bắt đầu cắt giảm lãi suất, trong khi các quyết định giữ nguyên lãi suất thay vì tăng lãi suất tại Ngân hàng Anh và Ngân hàng Quốc gia Thụy Sĩ khiến các nhà kinh tế học ngạc nhiên.
Các nhà hoạch định chính sách tiền tệ ở các nền kinh tế hàng đầu vẫn chưa sẵn sàng nói về khả năng cắt giảm lãi suất, và đang tìm cách giữ vững lập trường cho đến khi có thêm sự chắc chắn rằng họ đã khôi phục được sự ổn định về giá.
Điểm cuối của chu kỳ thắt chặt tiền tệ?
Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) đã tăng lãi suất vào trung tuần tháng này, nhưng Philip Lane, kinh tế trưởng của ECB, trong hôm 21/9 cho rằng lãi suất đang đi đúng hướng để đánh bại lạm phát với điều kiện chúng được duy trì ở mức hiện tại “trong thời gian đủ dài”. Đó là tín hiệu mạnh mẽ nhất đến từ ECB cho thấy lãi suất ở khu vực đồng euro có thể đã đạt đỉnh.
Các quan chức Ngân hàng Anh (BoE) đã bỏ phiếu giữ nguyên lãi suất cũng nhấn mạnh về sự cần thiết phải giữ chính sách tiền tệ ở mức “hạn chế” cho đến khi đạt được tiến bộ thực chất trong việc chống lại lạm phát, thay vì thúc đẩy việc siết chặt chính sách hơn nữa.
Tại Mỹ, Chủ tịch Fed Jerome Powell tái khẳng định niềm tin của ngân hàng trung ương rằng họ cần duy trì lãi suất cao hơn trong thời gian dài hơn, do thực tế là tốc độ tăng trưởng vẫn duy trì tốt một cách đáng ngạc nhiên ở nền kinh tế lớn nhất thế giới.
Richard Clarida, từng giữ chức Phó Chủ tịch Fed và hiện đang làm việc tại công ty quản lý trái phiếu Pimco, cho biết cách tiếp cận này phản ánh “quyết tâm” của ngân hàng trung ương Mỹ trong việc đảm bảo chống lại lạm phát dai dẳng. Ông cho biết các động thái tiếp theo của Fed, ECB và BoE đều sẽ “phụ thuộc vào dữ liệu” và tất cả họ sẽ cố gắng bảo vệ danh tiếng của mình trong việc ổn định giá.
Tuy nhiên, nhiều nhà kinh tế học đặt câu hỏi liệu Fed có cần phải quyết liệt về lãi suất khi giá cả ở Mỹ ổn định hay không, đặc biệt là trong bối cảnh các điều kiện tài chính thắt chặt mà nhiều người tin rằng có thể bù đắp cho nhu cầu tăng lãi suất cuối cùng mà các quan chức đưa ra trong các dự báo kinh tế.
Ông Powell đã nêu rõ rằng quyết định giữ lãi suất ổn định của Fed không nên được hiểu là một tín hiệu cho thấy ngân hàng trung ương đã đạt đến điểm cuối của chiến dịch thắt chặt.
Tuy nhiên, triển vọng tươi sáng hơn, đặc biệt là về tăng trưởng và tỷ lệ thất nghiệp, có vẻ là điều kỳ lạ đối với một số người. Monica Defend, người đứng đầu Viện Amundi, cảnh báo: “Fed đã làm quá nhiều và việc thắt chặt chậm trễ này cuối cùng sẽ gây hại cho nền kinh tế”.
Việc tạm dừng tăng lãi suất diễn ra khi lạm phát đã giảm mạnh ở nhiều khu vực. Tại Mỹ, tốc độ tăng giá đã giảm hơn một nửa từ mức đỉnh 9,1% vào tháng 6/2022 xuống còn 3,7% vào tháng trước.
Ở một số nước Baltic và Đông Âu, lạm phát giảm hơn 10 điểm phần trăm so với mức đỉnh. Trong tuần tới, dữ liệu chính thức dự kiến sẽ cho thấy lạm phát tại khu vực đồng euro giảm xuống gần mức thấp nhất trong 2 năm là 4,6% trong tháng 9, giảm từ mức 5,2% trong tháng 8 và mức cao nhất là 10,6% vào tháng 10 năm ngoái.
Đồng thời, hoạt động kinh tế đã suy yếu. Các chỉ số quản lý mua hàng trong tháng 9, thước đo chính về hiệu quả kinh tế, cho thấy sự yếu kém ở Anh và khu vực đồng euro, trong khi Mỹ tiếp tục ghi nhận tình trạng suy giảm./.
Fed không nâng lãi suất, muốn duy trì chính sách tiền tệ thắt chặt cho tới năm 2024
'Cú chốt' lãi suất của Fed
'Sai lầm may mắn' của Fed trong cuộc chiến chống lạm phát
Theo Financial Times
