Cuộc điều tra có tên gọi “Hồ sơ Pandora” – trong đó có sự tham gia của khoảng 600 nhà báo đến từ nhiều hãng truyền thông uy tín trên thế giới như The Washington Post, BBC và The Guardian – dựa trên khoảng 11,9 triệu tài liệu rò rỉ từ 14 công ty dịch vụ tài chính trên khắp thế giới.
Khoảng 35 nhà lãnh đạo và cựu lãnh đạo thế giới được liệt vào tài liệu mới được phân tích bởi Liên đoàn Nhà báo Điều tra Quốc tế (ICIJ) – đối mặt với nhiều cáo buộc, từ tham nhũng, trốn thuế cho tới rửa tiền. ICIJ nhấn mạnh rằng, ở hầu hết các quốc gia, việc sở hữu tài sản ở nước ngoài hoặc sử dụng các công ty vỏ bọc để làm ăn trong nước không phải là hành động phi pháp.
Nhưng sự phanh phui này có thể khiến nhiều nhà lãnh đạo – những người từng thực hiện chiến dịch tranh cử lên án hành động trốn thuế và chống tham nhũng – phải xấu hổ.
Đáng chú ý nhất trong Hồ sơ Pandora chính là Quốc vương Abdullah II của Jordan, người đã tạo nên một mạng lưới các công ty nước ngoài và thiên đường thuế để che giấu khối tài sản trị giá 100 triệu USD của mình trải dài từ Malibu, California cho tới Washington, London.
Đại sứ quán Jordan ở Washington từ chối bình luận, nhưng BBC dẫn lời các luật sư của Quốc vương Abdullah II nói rằng tất cả khối tài sản nêu trên được mua bằng tiền cá nhân, và việc các cá nhân nổi tiếng mua tài sản thông qua các công ty nước ngoài (vì những lý do đảm bảo an ninh và quyền riêng tư) là điều rất bình thường.
Các tài liệu trong hồ sơ cũng cho thấy Thủ tướng Séc Andrej Babis che giấu một công ty đầu tư nước ngoài từng được ông sử dụng để mua một tòa lâu đài giá 22 triệu USD ở Pháp.
Xét tổng thể, ICIJ phát hiện ra mối liên hệ giữa 1.000 công ty ở các thiên đường thuế nước ngoài với 336 chính trị và quan chức cấp cao, trong đó bao gồm cả chục lãnh đạo nhà nước và chính phủ, các Bộ trưởng nội các, Đại sứ và nhiều người khác. Và hơn 2/3 tổng số công ty nêu trên được thành lập ở quần đảo Virgin của Anh.
 |
Cựu Thủ tướng Anh Tony Blair (Ảnh: AP) |
Cựu Thủ tướng Anh Tony Blair – người từng chỉ trích các lỗ hổng thuế - cũng bị nêu tên trong Hồ sơ Pandora. Hồ sơ này nêu chi tiết về việc ông và vợ, Cherie, trốn thuế trước bạ của một khu nhà đất trị giá nhiều triệu USD ở London, bằng cách mua một công ty nước ngoài sở hữu khu nhà đó.
 |
Nữ ca sĩ người Colombia Shakira cũng nằm trong Hồ sơ Pandora (Ảnh: AP) |
Ngoài giới chính trị gia, nhiều nhân vật nổi tiếng cũng có tên trong Hồ sơ Pandora, như nữ ca sĩ người Colombia Shakira, siêu mẫu Đức Claudia Schiffer và huyền thoại môn cricket Ấn Độ Sachin Tendulkar.
Trong số những tiết lộ động trời của ICIJ, phải kể tới vòng vây thân cận của Thủ tướng Pakistan Imran Khan, trong đó bao gồm nhiều vị Bộ trưởng và các thành viên trong gia đình ông. Những người này được cho là sở hữu nhiều công ty và quỹ nắm giữ tài sản hàng triệu USD. Trong hàng loạt đoạn tweet, ông Khan tuyên bố sẽ điều tra mọi công dân Pakistan có tên trong Hồ sơ Pandora, và rằng “nếu như phát hiện ra hành vi sai trái nào, chúng tôi sẽ có hành động cần thiết”.
“Chúng tôi hoan nghênh Hồ sơ Pandora bởi nó phanh phui khối tài sản bí mật của giới tinh hoa, có được thông qua trốn thuế, tham nhũng và rửa tiền” – ông Khan viết trên Twitter – “Chúng tôi sẽ điều tra tất cả công dân có tên trong Hồ sơ Pandora, và nếu có bất cứ hành vi sai trái nào được phát hiện, chúng tôi sẽ có hành động hợp lý.”
Tổng thống Nga Vladimir Putin mặc dù không bị chỉ đích danh trong Hồ sơ Pandora, nhưng ông lại có liên hệ với nhiều cá nhân có tài sản bí mật ở Monaco.
Tổng thống Kenya Uhuru Kenyatta – người từng cam kết chống tham nhũng và minh bạch tài chính trong chiến dịch tranh cử - cùng nhiều thành viên trong gia đình ông bị cáo buộc sở hữu một mạng lưới các công ty nước ngoài một cách bí mật.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky bị cáo buộc chuyển giao cổ phần của mình trong một công ty nước ngoài ngay trước khi ông đắc cử năm 2019.
 |
Cựu Giám đốc IMF Dominique Strauss-Kahn (Ảnh: AP) |
Và cựu lãnh đạo của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), Dominique Strauss-Kahn, dường như đã chuyển vài triệu USD tiền phí tư vấn cho một công ty được miễn thuế ở Morrocco.
Hồ sơ Pandora là hồ sơ mới nhất trong số hàng loạt tài liệu tài chính bị rò rỉ mà ICIJ công bố: từ LuxLeaks năm 2014 cho tới Hồ sơ Panama năm 2016 – sự kiện khiến cho Thủ tướng Iceland từ chức và dọn đường cho nhà lãnh đạo Pakistan bị lật đổ. Đến năm 2017, ICIJ tiếp tục công bố Hồ sơ Paradise, và vào năm 2020 là hồ sơ FinCen.
Các tài liệu giúp ICIJ đưa ra Hồ sơ Pandora được lấy từ các công ty dịch vụ tài chính ở nhiều quốc gia, bao gồm quần đảo Virgin của Anh, Panama, Belize, Cyprus, UAE, Singapore và Thụy Sĩ.
Theo SCMP
