Hàng loạt câu hỏi đã được đặt ra xung quanh việc cấm hay thí điểm quản lý thuốc lá điện tử tại phiên giải trình trách nhiệm quản lý nhà nước về phòng chống tác hại của thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng diễn ra hôm nay (4/5), do Uỷ ban Xã hội và Uỷ ban Văn hoá, Giáo dục của Quốc hội tổ chức.
Trong khi Bộ trưởng Y tế Đào Hồng Lan cho biết ngành y tế đã triển khai nhiều việc để tham mưu quản lý Nhà nước với thuốc lá điện tử thông qua những bằng chứng, đánh giá tác động để xây dựng kế hoạch sửa Luật Phòng chống tác hại của thuốc lá, thì Thứ trưởng Bộ Công Thương Phan Thị Thắng lại cho rằng Bộ này đề xuất thí điểm quản lý thuốc lá điện tử.
Trước sự mẫu thuẫn trong quan điểm về thuốc lá điện tử của Bộ Y tế và Bộ Công Thương, các đại biểu Quốc hội đã nêu ra những vấn đề sát sườn.
Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn bày tỏ lo ngại về tình trạng thuốc lá điện tử pha trộn ma túy và được sử dụng ngày càng nhiều và gia tăng ở nước ta, nhất là trong thanh niên, thiếu niên, lứa tuổi học sinh. Thậm chí, thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng có xu hướng đang dần thay thế cho thuốc lá truyền thống.
Ông Mẫn nhấn mạnh: Tác hại của thuốc lá điện tử đối với sức khỏe được đánh giá giống với thuốc lá truyền thống. Đặc biệt, thuốc lá điện tử còn làm suy yếu sự phát triển não bộ của trẻ em và vị thành niên; gây nghiện, rối loạn nhận thức và cảm xúc, giảm khả năng học tập và rối loạn tâm thần. Thuốc lá điện tử còn gây tác động tiêu cực đến chất lượng nguồn nhân lực, ảnh hưởng an ninh trật tự và phát triển kinh tế - xã hội.
Bà Nguyễn Thị Mai Hoa, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa - Giáo dục, đề nghị làm rõ giữa lợi ích về mặt kinh tế mà kinh doanh thuốc lá điện tử đem lại và mặt hại về chi phí bỏ ra để chăm sóc sức khỏe?
Đại biểu Nguyễn Thanh Cầm, Ủy viên Thường trực Ủy ban Xã hội, đề nghị làm rõ trách nhiệm của Bộ Y tế, Bộ Công Thương khi sản phẩm thuốc lá thế hệ mới chưa được quản lý, lưu hành, nhưng đã được bán trên thị trường.
Phát biểu tại buổi họp, đại biểu Nguyễn Anh Trí (đoàn Hà Nội) nêu quan điểm mạnh mẽ: "Tôi thấy kỳ lạ, tại sao lại thí điểm với chất gây nghiện, loại giết người mà thí điểm. Không thí điểm gì cả! Bởi thuốc lá điện tử tràn lan trên thế giới và ở Việt Nam, rất có hại, hại toàn diện và rõ ràng…Với tư cách người thầy thuốc, tôi đố ai tìm ra một chút ưu điểm về loại thuốc lá điện tử này!"
“Thuốc lá điện tử chứa rất nhiều chất gây nghiện, gây ung thư, không những không hạn chế thuốc lá thông thường, mà còn kích thích hút thuốc lá thông thường, tăng liều lượng”, ông Trí nói thêm.
Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan khẳng định tác hại của thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng với sức khỏe người dân là rất lớn nên cần cấm ngay từ đầu, thay vì không thể quản lý rồi lại đưa ra thị trường. Bởi mở ra mà không dừng được, ai chịu trách nhiệm về sinh mạng người dân? Nhất là với phương pháp quản lý và sự đa dạng của thuốc lá điện tử như hiện tại, việc quản lý được hay không là điều đáng lo ngại.
Bộ trưởng Bộ Y tế khẳng định quan điểm nhất quán nhiều năm qua của Bộ Y tế là đề xuất cấm, vì tác hại của thuốc lá điện tử, nung nóng là khôn lường, khi mỗi năm có khoảng 40.000 người chết vì thuốc lá.
Đồng quan điểm với Bộ Y tế, Thiếu tướng Trần Nguyên Quân - Phó Cục trưởng Cục Pháp chế và Cải cách hành chính, tư pháp (Bộ Công an) - cho rằng thuốc lá điện tử có tác hại đến sức khỏe con người, đặc biệt là thanh thiếu niên. Sản phẩm này không chỉ gây hại về sức khỏe, mà còn về kinh tế. Đặc biệt, hiện nay các đối tượng phạm tội về ma túy thường lợi dụng sản phẩm thuốc lá điện tử để tẩm ướp, pha trộn ma túy.
"Thanh thiếu niên sử dụng thuốc lá điện tử rất phổ biến. Đi ngoài đường, khi dừng chờ đèn đỏ người ta cũng rút thuốc lá điện tử ra hút. Tỷ lệ này gia tăng đáng lo ngại nên cái hại nhiều hơn là lợi ích về kinh tế và xã hội" - Thiếu tướng Trần Nguyên Quân cho hay.
