Bài báo viết, dịch bệnh COVID-19 bắt đầu từ cuối năm 2019 liên tiếp tàn phá khắp thế giới. Dịch bệnh ở Trung Quốc đã được kiểm soát trước tiên, trong khi dịch bệnh ở Mỹ đang gia tăng mạnh và chưa có biểu hiện suy giảm. Đại dịch bệnh bất ngờ lần này đã trở thành một biến số lớn trong quan hệ Trung - Mỹ và vấn đề Đài Loan, một trong những điểm nóng của mối quan hệ này. Đã có những tiếng nói trong dư luận Trung Quốc muốn nhân cơ hội này để thống nhất Đài Loan (bằng vũ lực).
Dịch bệnh COVID-19 đã làm trọng thương tàu sân bay Mỹ USS Roosevelt. Tàu sân bay này đã giải trừ trạng thái sẵn sàng chiến đấu, thả neo tại căn cứ ở đảo Guam và cách ly điều trị y tế cho các thủy thủ. Một cuộc tranh cãi liên quan cũng đang nổi lên mạnh mẽ ở Hoa Kỳ. USS Roosevelt là một trong hai tàu sân bay được Hoa Kỳ triển khai ở khu vực phía tây Thái Bình Dương xung quanh Trung Quốc. Chiếc tàu sân bay kia, USS Ronald Reagan, đang bảo trì giữa kỳ tại Nhật Bản, cũng đã được đưa tin có thủy thủ bị nhiễm bệnh. Căn cứ Yokosuka của nó sẽ bị phong tỏa.
 |
|
Tàu sân bay USS Roosevelt đã phải nằm bờ, cách ly thủy thủ ở Guam để chống dịch (Ảnh: US Navy).
|
Ngày 25/3, Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ Mark Esper đã ra lệnh cho tất cả quân đội Hoa Kỳ ở nước ngoài ngừng di chuyển nhân viên trong vòng 60 ngày để ngăn chặn sự lây lan của dịch bệnh COVID-19 trong quân đội. Ngoài ra, ông Esper đã ban hành lệnh “cấm phát ngôn”, không công khai tình hình quân đội Mỹ bị nhiễm virus Corona mới nữa.
Mặc dù trước đó đã có tin nói rằng quân đội Hoa Kỳ đã bị tấn công bởi virus Corona mới, sự thất thủ của tàu sân bay USS Roosevelt và một loạt các hành động của Lầu Năm góc trong nỗ lực che đậy dịch bệnh trong quân đội, điều đó có nghĩa là virus đang lan rộng trong quân đội Hoa Kỳ nghiêm trọng hơn mọi người biết. Điều này chắc chắn sẽ làm giảm hiệu quả chiến đấu của quân đội Mỹ và làm suy yếu sự tham gia của nó vào cục diện toàn cầu.
 |
|
Dịch bệnh COVID-19 đang khiến quân đội Mỹ lao đao (Ảnh: eunited).
|
Không chỉ như vậy, hậu phương lớn của quân đội Hoa Kỳ - nước Mỹ tình hình cũng không mấy lạc quan. Tính đến ngày 5/4, nước Mỹ đã có 311.650 trường hợp bị nhiễm COVID-19, chiếm khoảng 25,8% tổng số toàn thế giới. Chỉ trong ngày 4/4, Mỹ đã có thêm 33.264 ca bệnh mới, mức tăng là 11,9% trong một ngày. Chỉ đánh giá từ dữ liệu công khai, tình hình dịch bệnh ở Hoa Kỳ đã rất nghiêm trọng và sẽ tiếp tục xấu đi. Nếu dịch bệnh không thể được đảo ngược nhanh chóng, sức mạnh kinh tế, sức mạnh tổng hợp quốc gia nói chung, cũng như sức mạnh quốc phòng của Mỹ sẽ bị tổn hại nghiêm trọng. Từ kinh nghiệm của Trung Quốc, sẽ mất ít nhất hai tháng để ngăn chặn dịch bệnh, vì vậy ít nhất hai tháng tới có thể là thời điểm yếu nhất mà Hoa Kỳ chưa bao giờ trải qua kể từ Thế chiến II.
Và cục diện này có ý nghĩa gì với Trung Quốc ở phía bên kia bờ Thái Bình Dương?
Bài báo viết, là nền kinh tế lớn thứ hai thế giới, Trung Quốc đã đi đầu trong việc kiềm chế dịch bệnh trong nước. Sản xuất kinh tế đang tăng tốc phục hồi. Không chỉ được bảo vệ khỏi virus, Trung Quốc còn có thể trở thành điểm hỗ trợ kinh tế và điểm hội tụ tài chính toàn cầu. Việc giảm áp lực quân sự của Mỹ ở Tây Thái Bình Dương mang đến không gian và cơ hội mới cho chiến lược bành trướng của Trung Quốc.
 |
|
Ngày 16/1/2020, tàu tuần dương tên lửa USS Shiloh (CG-67) của Hoa Kỳ đã xuyên qua eo biển Đài Loan (Ảnh: DF).
|
Vấn đề Đài Loan là một điểm then chốt trong quan hệ và cuộc đối đầu Trung - Mỹ. Hai nước Trung Quốc và Hoa Kỳ cũng là những người chơi thực sự trong vấn đề Đài Loan. Ngay cả trước khi Trung Quốc bị dịch bệnh COVID-19 tấn công và trong quá trình tâm chấn của dịch bệnh dần được chuyển từ Trung Quốc sang Hoa Kỳ, hai nước cũng đã không buông lỏng việc đọ sức trong vấn đề Đài Loan. Ví dụ, vào ngày 16/1/2020, tàu tuần dương tên lửa USS Shiloh (CG-67) lớp Ticonderoga của Hoa Kỳ đã xuyên qua eo biển Đài Loan. Từ ngày 12 đến 14/2, máy bay quân sự Hoa Kỳ đã bay trong không phận gần Đài Loan trong ba ngày liên tiếp. Ngày 26/3, Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã ký “Luật Sáng kiến Tăng cường và Đảm bảo Đồng minh quốc tế Đài Loan năm 2019” sau khi được cả Hạ viện và Thượng viện thông qua.
Về phía Trung Quốc, vào tháng 2/2020, một biên đội tàu viễn dương của hải quân Trung Quốc đã đến diễn tập ở khu vực biển phía nam Midway và nhằm vào Trân Châu Cảng. Đây là lần đầu tiên một hạm đội tàu nước ngoài đến đảo Midway để thực hiện một cuộc tập trận sau hơn 70 năm kết thúc Chiến tranh Thái Bình Dương. Truyền thông chính thức Trung Quốc thậm chí còn công khai tuyên bố rằng mục đích của cuộc tập trận này là “nhiệm vụ của Chiến khu miền Nam là chặn viện, tức vu hồi tới tung thâm của đại dương, phối hợp với Chiến khu miền Bắc để hình thành một lực lượng chung nhằm đảm bảo rằng chiến trường Eo biển Đài Loan không bị can thiệp bởi các lực lượng quân đội nước ngoài”. Từ ngày 9 đến ngày 10/2, PLA liên tục huy động các máy bay quân sự H-6 và J-11 thực hiện việc “huấn luyện đường dài trên biển xa” quanh các đảo Đài Loan trong vòng 24 giờ và đã vượt qua đường trung tuyến của Eo biển vào ngày 10/2.
 |
|
Máy bay H-6 và J-11 của Trung Quốc bay vòng qua đảo Đài Loan (Ảnh: DF).
|
Vì vậy, có ý kiến cho rằng vấn đề Đài Loan có thể là một trọng tâm mới sau cuộc chiến thương mại Trung - Mỹ. Dịch bệnh COVID-19 vô tình làm cản trở hoặc hoặc gạt sang một bên sự thay đổi trong trọng tâm của hai nước. Sau dịch bệnh, vấn đề Đài Loan rất có thể nhanh chóng nóng lên.
Tác giả bài viết trên Đa Chiều cho rằng, Đài Loan trong lịch sử luôn là lãnh thổ của Trung Quốc. Đối với chính quyền Trung Quốc, thống nhất Đài Loan là một mục tiêu chính trị cực kỳ hấp dẫn, cũng là mong muốn chung của các quan chức và dân chúng Trung Quốc.
Từ góc độ quan điểm thực tế, khi mà Trung Quốc đã kiểm soát được dịch bệnh trong nước và áp lực quân sự và chiến lược của Mỹ ở Tây Thái Bình Dương đã giảm bớt, một “khoảng trống quyền lực” đã thực sự xuất hiện ở Đài Loan và nó đã tạo cơ hội lịch sử hiếm có cho Trung Quốc để họ thống nhất Đài Loan.
Nhưng mặt khác, mặc dù quân đội Hoa Kỳ đang tạm thời bị virus tấn công, sức mạnh tổng thể của nó vẫn tồn tại; việc thống nhất Đài Loan vẫn phải đối mặt với sự không chắc chắn lớn. Vì vậy, liệu Trung Quốc có mạo hiểm để thúc đẩy tiến trình thống nhất đất nước và họ sẽ áp dụng nó như thế nào? Liệu sẽ có cơ hội tốt hơn trong tương lai? Đây là những vấn đề cần được xem xét bởi các nhà hoạch định chiến lược ở cả Trung Quốc và Hoa Kỳ.
